Childhood Obesity in a Psychosocial Perspective. The Role of Nutrition Education
Abstract
The aim of this paper is to draw the readers’ attention to psychosocial aspects of excessive weight gain in children, with a special emphasis on the importance of nutrition education. The article indicates the appropriateness of extending educational programs by adding the knowledge of psychosocial mechanisms that affect obese children and implementing proper interventions. This text is of a theoretical and informative nature, and it constitutes a kind of introduction and invitation to further deliberations on this subject. The first part of the article presents current data related to obesity among children, terminological explanations and obesity classification used in clinical practice. Then, the author describes the phenomenon of emotional eating with an explanation of the main theories concerning the occurrence of this mechanism and emotional conditions affecting childhood obesity. The further part of the study describes psychosocial consequences of obesity in the form of negative attitudes towards obese children in the school environment. The importance of nutrition education in the prevention of obesity is explained, and the appropriateness of extending it to psychosocial interventions is presented. In the summary, reference is made to the advantages of educational programs designed by interdisciplinary teams for the physical and mental health of children, including the important role of psychologists and teachers.
References
Brezinka V. (1992). Conservative Treatment of Childhood and Adolescents Obesity, „International Review of Health Psychology”, nr 22(1).
Chalcarz W., Hodyr Z., Śrama A. i in. (1997). Wybrane aspekty odżywiania i stylu życia otyłych kobiet, „Nowa Medycyna”, nr 4(15) s. 24-32.
Cogan J.C., Ernsbereger P. (1999). Dieting, Weight and Health: Reconceptualizing Research and Policy, „Journal of Social Issues”, nr 55(2), s. 187-205, DOI:10.1111/0022-4537.00112.
Contento I. (2018). Edukacja żywieniowa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Eisenberg M., Neumark-Sztainer D., Story M. (2003). Associations of Weight-based Teasing and Emotional Well-being Among Adolescents, „Archives of Pediatrics and Adolescent Medicine”, nr 157(8), s. 733-738, DOI:10.1001/archpedi.157.8.733.
Fijałkowska A., Oblacińska A., Stalmach M. (red.). (2017). Nadwaga i otyłość u polskich 8-latków w świetle uwarunkowań biologicznych, behawioralnych i społecznych. Raport z międzynarodowych badań WHO Childhood Obesity Surveillance Initiative (COSI). Warszawa: Instytut Matki i Dziecka, s. 9-25.
Geier A., Foster G., Womble L., McLaughlin J., Borradaile K. i in. (2007). The Relationship Between Relative Weight and School Attendance Among Elementary Schoolchildren, „Obesity”, nr 15(8) s. 2157-2161, DOI: 10.1038/oby.2007.256.
Greeno C.G., Wing RR. (1994). Stress-induced Eating, „Psychological Bulletin”, nr 115(3), s. 444-464, DOI: 10.1037/0033-2909.115.3.444.
Grzywacz R. (2014). Wybrane aspekty występowania nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży szkolnej, „Medycyna Rodzinna”, nr 2, s. 64-69.
International Obesity Task Force (2004). Childhood report. IASO Newsletter, nr 6, s. 10-11.
Izdebski P., Rucińska-Niesyn A. (2009). Psychologiczne uwarunkowania otyłości u dzieci – rola rodziny, „Rocznik Naukowy Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy. Transdyscyplinarne Studia o Kulturze (i) Edukacji”, nr 4, s. 149-159.
Jablow M. (1993). Na bakier z jedzeniem. Anoreksja, bulimia, otyłość. Przewodnik dla rodziców, tłum. M. Przylipiak, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, s. 86-105.
Jarosz M. (2010). Praktyczny podręcznik dietetyki. Warszawa: Instytut Żywności i Żywienia, s. 143-150.
Juruć A., Bogdański P. (2010). Otyłość i co dalej? O psychologicznych konsekwencjach nadmiernej masy ciała, „Forum Zaburzeń Metabolicznych”, nr 4(1), s. 210-219.
Killgore W.S.D., Yurgelun-Todd D.A. (2006). Affect Modulates Appetite-related Brain Activity to Images of Food, „International Journal of Eating Disorders”, nr 39, s. 357-363, DOI: 10.1002/eat.20240.
Kozłowska K., Śnieżek A., Winiarska-Mieczan A., Rusinek-Prystupa E., Kwiecień M. (2017). Wpływ czynników stresogennych na odżywianie, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, nr 98(1), s. 57-62.
Kupczak-Wiśniowska B., Borgosz J., Podsiadło B., Serzysko B., Jędrkiewicz E. (2017). Otyłość u dzieci – problem współczesnego społeczeństwa, „Pielęgniarstwo XXI wieku”, nr 1, s. 44-50, DOI: 10.1515/pielxxiw-2017-0007.
Leksy K. (2013). Otyłość jako wyznacznik psychospołecznego funkcjonowania dzieci i młodzieży w środowisku szkolnym, [w:] K. Borzucka-Sitkiewicz, K. Kowalczewska-Grabowska (red.), Profilaktyka wybranych problemów zdrowotnych, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 79-109.
Liberska H., Boniecka K. (2013). Postawy rodzicielskie rodziców dzieci otyłych i z nadwagą, „Journal of Health Sciences”, nr 3(13), s. 419-432.
Makara-Studzińska M., Buczyjan A., Morylowska J. (2007). Jedzenie – przyjaciel i wróg. Korelaty psychologiczne otyłości. Przegląd piśmiennictwa, „Zdrowie Publiczne”, nr 117(3), s. 392-396.
Małecka-Tendera E., Koehler B., Ramos A. i wsp. (1989). Wpływ otyłości znacznego stopnia na stan emocjonalny dziecka, „Wiadomości Lekarskie”, nr 42, s. 234-237.
Oblacińska A. (2013). Podstawy teoretyczne nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży, [w:] A. Oblacińska (red.), Wspieranie dziecka z nadwagą i otyłością w społeczności szkolnej, Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji, s. 7-12.
O‘Brien K., Hunter J., Banks M. (2007). Implicit Anti-fat Bias in Physical Educators: Physical Attributes, Ideology and Socialization, „International Journal of Obesity”, no. 31(2), s. 308-314, DOI: 10.1038/sj.ijo.0803398.
Pietrzykowska E., Wierusz-Wysocka B. (2008). Psychologiczne aspekty nadwagi, otyłości i odchudzania się, „Polski Merkuriusz Lekarski”, nr 24(143), s. 472-476.
Puhl R. M., Latner J.D. (2007). Stigma, Obesity, and the Health of the Nation’s Children, „Psychological Bulletin”, no. 133(4), s. 557-580, DOI: 10.1037/0033-2909.133.4.557.
Pyrżak B., Fajęcka-Dembińska E. (1995). Klasyfikacja otyłości, [w:] A. Oblacińska, B. Woynarowska (red.), Otyłość. Jak leczyć i wspierać dzieci i młodzież, Warszawa: Instytut Matki i Dziecka, s. 39-40.
Radoszewska J. (1994). Z badań nad tożsamością osób otyłych, „Nowiny Psychologiczne”, nr 4, s. 87-91.
Radoszewska J. (2000). Jestem gruby, więc jestem, „Nowiny Psychologiczne”, nr 1, s. 65-73.
Sikorska – Wiśniewska G. (2007). Nadwaga i otyłość u dzieci i młodzieży, „Żywność. Nauka. Technologia. Jakość”, nr 6(55), s. 71-80.
Silveira J., Taddei J., Guerra P., Nobre M. (2013). The Effect of Participation in School-based Nutrition Education Interventions on Body Mass Index: A Meta-analysis of Randomized Controlled Community Trials, „Preventive Medicine”, nr 56(3-4), s. 237-243, DOI:10.1016/j.ypmed.2013.01.011.
Szanecka E., Małecka-Tendera E. (2006). Zmiana nawyków żywieniowych a problem otyłości u dzieci, „Endokrynologia, Otyłość, Zaburzenia Przemiany Materii”, nr 2(3), s. 102-107.
Tabak I. (2006). Psychospołeczne skutki otyłości, [w:] A. Oblacińska, I. Tabak (red.), Jak pomóc otyłemu nastolatkowi? Rola pielęgniarki szkolnej i nauczyciela wychowania fizycznego we wspieraniu młodzieży z nadwagą i otyłością, Warszawa: Instytut Matki i Dziecka, s. 31-35.
Wnuk B., Gomuła A., Szwarc-Woźniak J. (2013). Otyłość – problem społeczny, [w:] A. Borusiewicz, J. Łodzińska, M. Pawłowski (red.), Otyłość jako rosnący problem społeczeństwa. Zeszyty Naukowe nr 50, Łomża: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Agrobiznesu w Łomży, s. 103-111.
World Health Organization (2006), Obesity and overweight, http://www.who.int/media-centre/factsheets/fs311/en/ [dostęp: 11.07.2020].
Woynarowska B. (2010). Otyłość, [w:] B. Woynarowska (red.), Uczniowie z chorobami przewlekłymi. Jak wspierać ich rozwój, zdrowie i edukację, Warszawa: PWN, s. 179-192.
Woynarowska B. (2017). Edukacja żywieniowa, [w:] B. Woynarowska (red.), Edukacja zdrowotna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 365-378.
Copyright (c) 2020 Elementary Education in Theory and Practice
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
- When submitting a text, the author declares that he/she is the Author of the article (hereinafter referred to as the “Work”) and:
- he/she owns the exclusive and unlimited copyright to the Work,
- is entitled to dispose of the copyright to the Work.
Declares that it does not infringe any third party copyrights or legal rights.
Declares that there is no conflict of interest.
2. At the same time, the Author grants the Ignatianum University in Cracowa royalty-free, non-exclusive and territorially unlimited licence to use the Work in the following fields of exploitation:
- recording the Work in a hard copy, as well as on a digital or magnetic medium;
- reproduction of the Work using any technique, without limitation of the number of editions or copies;
- distribution of the Work and its copies on any medium, including marketing, sale, lending, and rental;
- introduction of the Work into a computer memory;
- disseminating the Work in information networks, including in the Internet;
- public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and re-broadcasting, as well as making the Work available to the public in such a way that everyone can have access to it at a time and place of their own choosing;
- within the scope of dependent rights to the Work, including in particular the right to make necessary changes to the Work resulting from editorial and methodical development, as well as to translate the Work into foreign languages;
The licence is granted from the moment of the transfer of the Work to the Ignatianum University in Cracow. The Ignatianum University in Cracow is entitled to grant further sub-licences to the Work within the scope of the right granted. The licence is time-limited and it is granted for a period of 15 years, starting from the date of its granting.
Authors are permitted and encouraged to publish their text online (e.g. in their institution’s repository or on the institution’s website) before or during the submission process as this may lead to beneficial exchanges, as well as earlier and greater citation of the published text (See The Effect of Open Access). We recommend using any of the following portals of research associations:
- ResearchGate
- SSRN
- Academia.edu
- Selected Works
- Academic Search
