Practicing Mindfulness as a Space for Developing Vital and Hedonistic Values among Younger Schoolchildren

Keywords: mindfulness in education, hedonistic values, vital values, wellbeing, emotions, mental health, early school education

Abstract

The issues discussed in this article focus on hedonistic and vital values as well as mindfulness development techniques that can be tools for developing such values among children at younger school age. The first part of the paper presents the adopted theoretical perspective of considerations, placing vital and hedonistic values within the concept of integral human development and showing the connection between the practice of mindfulness and the development of those values. The second part is an outline of the research problems. Adopting the theoretical and cognitive, as well as practical-implementation goal, and posing research questions that emerged on the basis of the earlier diagnosis (SWOT analysis), which allowed to identify the problem of the students participating in the study, the research project was implemented and carried out in 2019–2022. It included students from grades 1–3 of an elementary school in Bydgoszcz, using purposive sampling. The use of dialogue and observation methods made it possible to collect the empirical material the analysis of which indicates that the introduction of mindfulness development training into the system of education and upbringing of younger schoolchildren can be a therapeutic and/or preventive aspect in terms of mental health. Finally, the author draws conclusions and recommendations for educational practice, indicating that mindfulness practice is related to the development of students’ skills in the area of coping with stress and negative emotions, and in managing life in a health-promoting and future-oriented way.

Author Biography

Justyna Kosz-Szumska, Kazimierz Wielki University

dr Justyna Kosz-Szumska - doktor w dziedzinie nauk społecznych, w dyscyplinie pedagogika. Adiunkt badawczo-dydaktyczny w Katedrze Pedagogiki Przedszkolnej i Wczesnoszkolnej na Wydziale Pedagogiki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy oraz nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej. Naukowe zainteresowania oscylują wokół społecznych kontekstów nauczania - uczenia się podejmowanego we współpracy, osadzenia procesu kształcenia w nurcie konstruktywistycznym, zwłaszcza w odniesieniu do wczesnej edukacji.

References

Afzal U. (2020). Mindfulness dla dzieci, tłum. M. Ryżewska, Łódź: Studio Koloru.

Babbie E. (2009). Podstawy badań społecznych, tłum. W. Betkiewicz, M. Bucholc, P. Gadomski i in., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Bryzgalski P. (1999). Kształt naszemu życiu nadają wartości, „Edukacja i Dialog”, nr 5, s. 3–6.

Buk-Cegiełka M. (2018). Szanse wychowania ku wartościom w aktualnej podstawie programowej w świetle integralnego rozwoju dziecka w młodszym wieku szkolnym, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, t. 37, z. 1, s. 129–141. DOI: 10.17951/lrp.2018.37.1.129-141

Chałas K. (2003). Wychowanie ku wartościom. Elementy teorii i praktyki. T. 1: Godność, wolność, odpowiedzialność, tolerancja, Kielce: „Jedność”.

Chałas K. (2007). Wychowanie ku wartościom wiejskim jako szansa integralnego rozwoju wychowanka, Lublin: Wydawnictwo KUL.

Cichoń W. (1996). Wartości, człowiek, wychowanie. Zarys problematyki aksjologiczno-wychowawczej, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Davis T.S. (2012). Mindfulness-Based Approaches and Their Potential for Educational

Psychology Practice, „Educational Psychology in Practice”, t. 28, nr 1, s. 31-46. DOI: 10.1080/02667363.2011.639348

Dębska A., Jacennik B. (2016). Programy nauczania uważności dla dzieci i młodzieży – z perspektywy szkolnictwa polskiego, „Przegląd Badań Edukacyjnych”, nr 23 (2), s. 195–210. DOI: 10.12775/PBE.2016.079

Germer Ch.K. (2015). Czym jest uważność? Dlaczego ma znaczenie?, [w:] Ch.K. Germer, R.D. Siegel, P.R. Fulton (red.), Uważność i psychoterapia, tłum. M. Cierpisz, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 29–63.

Góralska R. (2019). Uważność: technika uczenia się czy droga wspierania (samo)rozwoju?, „Rocznik Andragogiczny”, t. 26, s. 109–124. DOI: 10.12775/RA.2019.006

Greenland S.K. (2017). Zabawa w uważność. Mindfulness i medytacja dla dzieci, młodzieży

i rodzin, tłum. J. Bokłażec, Łódź: Galaktyka sp. z o.o.

Gut R., Piegowska M., Wójcik B. (2008). Zarządzanie sobą. Książka o działaniu, myśleniu i odczuwaniu, Warszawa: Centrum Doradztwa i Informacji Difin sp. z o.o.

Hawn G., Holden W. (2013). 10 minut uważności. Jak pomóc dzieciom radzić sobie ze stresem i strachem, tłum. M. Lipa, Warszawa: Wydawnictwo Laurum.

Kosz-Szumska J. (2020). Budowanie dobrostanu dziecka poprzez rozwijanie uważności: mindful eating – doświadczanie uważnego jedzenia, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, t. 15, nr 4 (58), s. 65–84. DOI: 10.35765/eetp.2020.1558

Kunowski S. (2000). Podstawy współczesnej pedagogiki, Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.

Kupisiewicz Cz., Kupisiewicz M. (2009). Słownik pedagogiczny, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Łobocki M. (2002). Wychowanie moralne w zarysie, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Łobocki M. (2005). Metody i techniki badań pedagogicznych, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Łobocki M. (2007). W trosce o wychowanie w szkole, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Niśkiewicz Z. (2016). Dobrostan psychiczny i jego rola w życiu człowieka, „Studia Krytyczne”, nr 3, s. 139–151. https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/12867/Dobrostan_psychiczny_i_jego_rola_w_zyciu.pdf?sequence=1

Ostrowska B. (1998). Wokół rozwoju osobowości i systemu wartości, Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Pilch T., Bauman T. (2001). Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.

Radoń S. (2014). Pięciowymiarowy kwestionariusz uważności: polska adaptacja, „Roczniki Psychologiczne”, nr 17 (4), s. 711–735. https://ojs.tnkul.pl/index.php/rpsych/article/view/543

Snel E. (2015). Uważność i spokój żabki, tłum. M. Falkiewicz, Warszawa: CoJaNaTo Blanka Łyszkowska.

Śliwerski B. (2010). Myśleć jak pedagog, Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Świtała I.M. (2019). Wychowanie do wartości w zmieniającym się świecie, „Studia Edukacyjne”, nr 52, s. 159–172. DOI: 10.14746/se.2019.52.11

Talarczyk M. (2004). Znaczenie wartości, „Wychowawca”, nr 6 (138), s. 8–10.

Wegner E., Wojciechowska L. (2016). Uważność rodzicielska oraz jej aspekty teoretyczne

i aplikacyjne, „Polskie Forum Psychologiczne”, nr 1 (21), s. 23–33. DOI: 10.14656/PFP20160102

Wojciechowska K. (2017). Zdrowie jako wartość w opinii studentów studiów pedagogicznych, [w:] J. Grzesiak (red.), Wartości i wartościowanie w procesach edukacyjnych, Kalisz–Konin: WPA UAM, PWSZ, s. 185–194.

Młodzi potrzebują pilnej pomocy psychologicznej – alarmujące wyniki badania Rzecznika Praw Dziecka. (2021). https://brpd.gov.pl/2021/11/05/mlodzi-potrzebuja-pilnej-pomocy-psychologicznej-alarmujace-wyniki-badania-rzecznika-praw-dziecka/>

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14.02.2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej. Dz.U. 2017, poz. 356. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20170000356

Published
2022-12-15
How to Cite
Kosz-Szumska, J. (2022). Practicing Mindfulness as a Space for Developing Vital and Hedonistic Values among Younger Schoolchildren . Elementary Education in Theory and Practice, 17(4(67), 109-126. https://doi.org/10.35765/eetp.2022.1767.08
Section
Thematic Articles