How to Educate Towards Values in the Pre-School Space in a Transcultural Society?

Keywords: intercultural education, regional education, transculturalism, pre-school education, education into values

Abstract

In the time of dynamically changing reality, it is necessary to look at the values passed on to the youngest generations and to revise the existing theoretical foundations of the educational process, already at the stage of preschool education. These issues are extremely important from the pedagogical point of view, as it concerns the essence of upbringing. The aim of the scientific analysis undertaken was to attempt to outline the way in which children in state preschools are educated for values, taking into account the perspective of the contingency of cultural structures and their hybridization. The analyses were based on two qualitative methods of data collection, i. e. an analysis of the existing data (core curriculum for preschool education) and individual, partially guided, problem-focused interviews with 50 parents of children attending state kindergartens in Olsztyn. The research was conducted between April and June 2022. The article presents the issue of fundamental values and education for values in the pre-school space. It also focuses on the issue of transculturalism in the pedagogical approach.  The analysis of the existing data revealed the need for changes towards combining regional and intercultural education in the theoretical and practical work of kindergartens as  they form the basis for a transcultural process of education for values. The parents’ statements, in turn, indicate the need to introduce fundamental values in the life of a young person, enabling a transition to family values and then to values of respect and tolerance, but also moving towards coexistence and free use of different cultural elements.

Author Biographies

Kinga Lisowska, University of Warmia and Mazury in Olsztyn

doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Instytucie Nauk Pedagogicznych, Wydziału Nauk Społecznych, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Od jedenastu lat zajmuje się problematyką edukacji regionalnej. Jej zainteresowania badawcze oscylują wokół tematyki edukacji w zakresie dziedzictwa kulturowego, edukacji kulturowej, międzykulturowej i obywatelskiej a także kształcenia ustawicznego. Autor i współautor wielu publikacji naukowych w tym: Orneta. Historia w kamieniach zaklęta (2014), Działalność edukacyjna organizacji i stowarzyszeń katolickich na terytorium byłego zaboru pruskiego w aktach archiwów diecezjalnych (II połowa XIX w.-1949 r.) (2015), Rola kobiety na Warmii i Mazurach (XIX w. - pierwsza połowa XX w.) (2018), Forum Inicjatyw Lokalnych Warmii i Mazur jako przestrzeń do rozwoju edukacji międzykulturowej, „Podstawy Edukacji” (2021); Niestandardowe działania nauczycieli nauczania początkowego i wychowania przedszkolnego. Edukacja regionalna w czasie pandemii, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce” (2022). Prezes Uniwersytetu Międzypokoleniowego przy WNS UWM w Olsztynie (od 2020 r.).

Anna Leszczyńska-Rejchert, University of Warmia and Mazury in Olsztyn

Dr hab. Anna Leszczyńska-Rejchert pracuje w Katedrze Pedagogiki Ogólnej i Opiekuńczej UWM w Olsztynie. Zainteresowania badawcze koncentruje głównie wokół zagadnień z zakresu gerontologii i geragogiki, w tym m.in. działań wspierających ludzi starszych, pomocy społecznej na rzecz seniorów, pracy socjalnej z osobami starszymi, integracji i edukacji międzypokoleniowej. Najważniejsze publikacje: Człowiek starszy i jego wspomaganie – w stronę pedagogiki starości (2005), Wspomaganie osób starszych w domach pomocy społecznej (2008), Praca socjalna z seniorami w perspektywie geragogiki (2016), Wbrew stereotypom – pomyślna starość „wyjątkowych” seniorów. Studium z pedagogiki społecznej (2019), Wyzwania i zadania geragogiki (2021). Opiekun Koła Naukowego Geragogów przy WNS UWM w Olsztynie. Inicjatorka ogólnopolskich konferencji naukowych z cyklu „Starzenie się i późna dorosłość w dyskursie międzypokoleniowy”. Pomysłodawczyni oraz prezes i wiceprezes (obecnie) Uniwersytetu Międzypokoleniowego przy WNS UWM w Olsztynie. Członek zespołów ds. opracowywania programów polityki senioralnej w województwie warmińsko-mazurskim (na lata 2014-2020 i 2021-2027).

References

Hastrup, K. (2008). Droga do antropologii. Między doświadczeniem a teorią (E. Klekot, tłum.). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Kamińska, K. (2013). Szlak kulturowy – nowa strategia uobecniania przeszłości. Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego, 27, 321–329.

Kazimierczak, M. (2009). Kilka refleksji nad „autentycznością” w kontekście książki Anny Wieczorkiewicz – apetyt turysty. O doświadczaniu świata w podróży. Turystyka Kulturowa, 7, 32–39.

Kowolik, P. i Pośpiech, L. (2009). Istota wartości i ich znaczenie w edukacji. Nauczyciel i Szkoła, 3–4(44–45), 21–33.

Nikitorowicz, J. (2003). Edukacja międzykulturowa. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (t. 1, s. 934–941). Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Nikitorowicz, J. (2011). Edukacja regionalna jako podstawa kreowania społeczeństwa obywatelskiego. W: A. Cudowska (red.), Kierunki rozwoju edukacji w zmieniającej się przestrzeni społecznej. Księga Jubileuszowa dedykowana profesorowi doktorowi habilitowanemu Michałowi Balickiemu (s. 23–32). Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie.

Nikitorowicz, J. i Guziuk-Tkacz, M. (2021). Wielokulturowość – międzykulturowość – transkulturowość w kontekście pedagogicznym. Edukacja Międzykulturowa, 2(15), 23–36. https://doi.org/10.15804/em.2021.02.01

Podsiad, A. i Więckowski, Z. (1983). Mały słownik terminów i pojęć filozoficznych. Instytut Wydawniczy Pax.

Palka, S. (2006). Metodologia. Badania. Praktyka pedagogiczna. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Pilch, T. i Bauman, T. (2001). Strategie badań ilościowych i jakościowych. Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej. Dz.U. 2017, poz. 356. (2017). Polska.

Rubacha, K. (2016). Metodologia badań nad edukacją. Wydawnictwo Editions Spotkania.

Szczepański, J. (1972). Elementarne pojęcia socjologii. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Talarczyk, M. (2004). Znaczenie wartości. Wychowawca, 6, 8–10.

Welsch, W. (1998). Transkulturowość. Nowa koncepcja kultury. W: R. Kubicki (red.), Filozoficzne konteksty rozumu transwersalnego. Wokół koncepcji Wolfganga Welscha (s. 195–222). Wydawnictwo Fundacji Humaniora.

Published
2023-09-30
How to Cite
Lisowska, K., & Leszczyńska-Rejchert, A. (2023). How to Educate Towards Values in the Pre-School Space in a Transcultural Society?. Elementary Education in Theory and Practice, 18(3(70), 43-54. https://doi.org/10.35765/eetp.2023.1870.03