Literature as a Remedy for the (De)sensitization of the Contemporary Child. Attempt of Practical Approach Using the Theme of War
Abstract
The text is theoretical in its nature and deals with the subject of the influence of literature on the child in early school age in terms of affecting the sensitivity of the recipient. The author considers the phenomenon of (de)sensitization as a process that would help the modern child to accept taboo phenomena on the example of the subject of war. The article refers to the theory of the Highly Sensitive Child and the “bitter-sweet” impact of art, recalling the works of Elaine Aron and Susan Cain. It was emphasized that the child’s hypersensitivity to certain images or sounds is related not only to natural stages of development, but also, or perhaps mainly, to individual predispositions to sensitivity to stimuli. The considerations included in the article also refer to war-themed texts for children published in Poland. The researcher provides a list of reading materials that may be interesting for contemporary child readers, but are not part of the school canon. The text is supplemented by a practical example of working with Liliana Bardijewska’s work entitled Karim’s Cat and Pictures with the use of a board game as a form of work with text at the level of grades I–III of primary school.
References
Aron, E. (2021). Wysoko wrażliwe dziecko. Jak je zrozumieć i pomóc mu żyć w przytłaczającym świecie? (A. Sawicka-Chrapkowicz, Trans.). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Bardijewska, L. (2016). Kot Karima i obrazki (A. Sędziwy, Illustrations). Wydawnictwo Literatura.
Boyce, W. T. (2019). Dziecko, orchidea czy mlecz. Jak wspierać wrażliwe dzieci (M. Słysz, Trans.). Wydawnictwo Czarna Owca.
Brett, D. (2006). Bajki, które leczą (Part 1) (M. Trzebiatowska, Trans.). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Caillois, R. (1997). Gry i ludzie (A. Tatarkiewicz, M. Żurowska, Trans.). Oficyna Wydawnicza Volumen.
Cain, S. (2022). Słodko gorzko. Dlaczego smutek i tęsknota są potrzebne do szczęścia (M. Witkowska, Trans.). Laurum.
Chess, S., & Thomas, A. (1996). Temperament: Theory and practice. Routlege.
Cieślikowski, J. (1985). Wielka zabawa. Folklor dziecięcy, wyobraźnia dziecka, wiersze dla dzieci. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Cohen, L. J. (2020). Nie strach się bać. Jak pomóc dziecku oswoić lęki i zmartwienia (A. Rogozińska, Trans.). Mamania.
Czelakowska, D. (2020). Metodyka edukacji polonistycznej dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Dobrowolska D. (2015). Metodyka edukacji polonistycznej w okresie wczesnoszkolnym. Podręcznik dla studentów i początkujących nauczycieli. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Francikowski, J. (2018). Wykorzystanie gier planszowych w nauczaniu przedmiotów przyrodniczych. Homo Ludens, 11, 30–40. https://pressto.amu.edu.pl/index.php/hl/article/view/17978/17719
Gołaszewska, M. (1997). Estetyka pięciu zmysłów. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gołota, M. (2022). Jak być dobrym rodzicem? Książka o rodzicielstwie w czasach social mediów, opresyjnych szkół i samotności. Filia.
Gruszczyk-Kolczyńska, E., Dobosz, K., & Zielińska, E. (1996). Jak nauczyć dzieci konstruowania gier? Metodyka, scenariusze zajęć oraz wiele ciekawych gier i zabaw. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Huizinga, J. (1967). Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury (M. Kurowska & W. Wirpsza, Trans.). Czytelnik.
Januszewski, A. (2017). Gry planszowe. Kompendium wiedzy nie tylko dla bibliotekarza. Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.
Juul, J. (2011). Twoje kompetentne dziecko. Dlaczego powinniśmy traktować dzieci poważniej? (B. Hellmann & B. Baczyńska, Trans.). MiND Dariusz Syska.
Kluz-Stańska, D. (2003). W nauczaniu początkowym inaczej. Scenariusz lekcji. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kopoczek, R. (2013). Wstęp do wiedzy o grach tradycyjnych. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Korolczuk, R., & Zambrowska, M. (2014). Pozwólmy dzieciom grać. O wykorzystaniu gier planszowych w edukacji matematycznej. Instytut Badań Edukacyjnych.
Maslow, A. H. (2006). Motywacja i osobowość (J. Radzicki, Trans.). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Molicka, M. (2012), Terapeutyczne oddziaływanie literatury. W: B. Sochańska & J. Czechowska (Eds.), Tabu w literaturze i sztuce dla dzieci (pp. 9–18). Duński Instytut Kultury, Media Rodzina.
Piaget, J. (1967). Rozwój ocen moralnych dziecka (T. Kołakowska, Trans.). Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Poland, J. (2000). Wrażliwe dziecko (M. Rozwarzewska, Trans.). Dom Wydawniczy „Rebis”.
PWN. (n.d.). Desensybilizacja. Słownik języka polskiego. Retrieved August 20, 2023, from https://sjp.pwn.pl/doroszewski/desensybilizacja;5420456.html
Sand, I. (2016). Wrażliwość: dar czy przekleństwo? Przewodnik życiowy dla osób wyjątkowo wrażliwych i innych pięknych dusz (A. Świerk & E. M. Bilińska, Trans.). MT Biznes.
Sochańska, B., & Czechowska, J. (Eds.). (2012). Tabu w literaturze i sztuce dla dzieci. Duński Instytut Kultury, Media Rodzina.
Sołtys-Para, U. (2023). Dziecko wysoko wrażliwe Jak je mądrze wychować i wspierać. Poradnik dla rodziców dzieci wysoko wrażliwych. Helion.
Stachowicz-Zawiszewska, K. (2016). Środowiska wychowawcze a wrażliwość moralna dzieci kończących edukację przedszkolną. Wydawnictwo Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej.
Stążka-Gawrysiak, A. (2022). Self-Regulation. Opowieści dla dzieci o tym, jak działać, gdy emocje biorą górę. Znak Emotikon.
Strzelecki, R. (2020). Ku antropologii zabawy. Teoria statusowo-transformacyjna. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Szubrycht, M. (2022). Szczęśliwe i silne dziecko. Jak uchronić dzieci przed kryzysami psychicznymi. Mando.
Ungeheuer-Gołąb, A. (2009). Wzorce ruchowe utworów dla dzieci. O literaturze dziecięcej jako wędrówce, walce, tajemnicy, bezpiecznym miejscu i zabawie. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Węglorz-Masłowska, M. (2021). Gry planszowe a wspomaganie rozwoju wybranych zdolności poznawczych uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Copyright (c) 2024 Elementary Education in Theory and Practice
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
- When submitting a text, the author declares that he/she is the Author of the article (hereinafter referred to as the “Work”) and:
- he/she owns the exclusive and unlimited copyright to the Work,
- is entitled to dispose of the copyright to the Work.
Declares that it does not infringe any third party copyrights or legal rights.
Declares that there is no conflict of interest.
2. At the same time, the Author grants the Ignatianum University in Cracowa royalty-free, non-exclusive and territorially unlimited licence to use the Work in the following fields of exploitation:
- recording the Work in a hard copy, as well as on a digital or magnetic medium;
- reproduction of the Work using any technique, without limitation of the number of editions or copies;
- distribution of the Work and its copies on any medium, including marketing, sale, lending, and rental;
- introduction of the Work into a computer memory;
- disseminating the Work in information networks, including in the Internet;
- public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and re-broadcasting, as well as making the Work available to the public in such a way that everyone can have access to it at a time and place of their own choosing;
- within the scope of dependent rights to the Work, including in particular the right to make necessary changes to the Work resulting from editorial and methodical development, as well as to translate the Work into foreign languages;
The licence is granted from the moment of the transfer of the Work to the Ignatianum University in Cracow. The Ignatianum University in Cracow is entitled to grant further sub-licences to the Work within the scope of the right granted. The licence is time-limited and it is granted for a period of 15 years, starting from the date of its granting.
Authors are permitted and encouraged to publish their text online (e.g. in their institution’s repository or on the institution’s website) before or during the submission process as this may lead to beneficial exchanges, as well as earlier and greater citation of the published text (See The Effect of Open Access). We recommend using any of the following portals of research associations:
- ResearchGate
- SSRN
- Academia.edu
- Selected Works
- Academic Search
