Therapeutic Function of Literary Accounts of the War in Ukraine Addressed to Children
Abstract
The aim of the article is to analyse children’s books on war, written by Polish and Ukrainian authors, with special emphasis on the war in Ukraine. The starting point for the considerations is the methodology of children’s studies, which is a scientific discipline that places childhood as the subject of in-depth research. The interpretation used current data on psychological problems related to the youngest refugees from Ukraine. Children’s books by Polish authors published in the series Adult Wars – Children’s Stories about the war in Ukraine were analysed, and their indisputable therapeutic functions were indicated. Reading them individually or collectively brings relief to the traumas experienced by Ukrainian children who find themselves in exile in a new, unknown country. At the same time, it teaches compassion and creates empathy for those in need among the youngest Poles. Then, the works from the indicated series were compared with those written at the same time, i. e. from February 2022, by Ukrainian authors. It turned out that they did not take into account the psychological needs of Ukrainian children, promoting primarily patriotic content and focusing on providing knowledge about the homeland in a state of danger. The summary includes a postulate regarding the need to adapt the content and form of the message related to war in children’s literature to the audience of early school age, in such a way that its therapeutic function is fulfilled.
References
Bautsz-Sontag, A. (2013). Literatura w terapii dzieci. Oficyna Wydawnicza Wacław Walasek.
Bautsz-Sontag, A. (2015). Literatura w terapii. Warsztaty otwarte. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Borecka, I. (1991). Biblioterapia: przewodnik metodyczny dla studentów bibliotekoznawstwa i informacji naukowej. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie.
Brett, D. (2003). Bajki, które leczą (Part 1) (M. Trzebiatowska, Trans.). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Brett D. (2005). Bajki, które leczą (Part 2). (H. Dankiewicz, Trans.). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Charczenko, O., Sampson, M. (2022). Mała książka o wielkiej Ukrainie. Z tekstem hymnu narodowego/РозповідьпроУкраїну. Гімнславитасвободи [Rozpovìdʹpro Ukraïnu. Gìmnslavitasvobodi] (M. Tychmanowicz, Trans.). Wydawnictwo Babaryba.
Czernianin, W., Czernianin, H., & Chatzipentidis, K. (2017). Podstawy współczesnej biblioterapii. Podręcznik akademicki. Instytut Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Falkowska, E., & Telusiewicz-Pacak A. (Eds.) (2019). Prawa dziecka z perspektywy dzieci, rodziców i nauczycieli. Raport z badań. UNICEF.
Gawryluk, B. (2022). Moc Amelki. Wydawnictwo Literatura.
Gawryluk, B. (2022). Teraz tu jest nasz dom. Wydawnictwo Literatura.
Grzywacz, M., & Okupnik, M. (Eds.). (2020). Dzieci i doświadczenie wojny. Wiek XX i XXI. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Józefowicz, A. (2019). Czego można nauczyć się z literatury dla dzieci, prezentującej dzieciństwo naznaczone doświadczaniem uchodźstwa? Kwartalnik Pedagogiczny, 64(251), 113–125.
Kotaba, K. (2015). Czy wojna jest dla dzieci? O obrazach wojny w literaturze dla najmłodszych. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria, 15, 184–192.
Kotaba, K. (2021). Książki Barbary Gawryluk lekarstwem na problemy duszy. Paidia i Literatura, 3, 1–10.
Kryńska, E. J. (2022). Nie chcemy umierać – mówią dzieci. In: E. J. Kryńska, Ł. Kalisz & A. Suplicka (Eds.), Dziecko w historii – między godnością a zniewoleniem. Vol. 2: Godność jako źródło naszego człowieczeństwa (p. 59–65). Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Michajłowa-Rodina, O., & Nikorycz, L. (2022). Ukraina. Wydawnictwo Muchomor.
Molicka, M. (1997). Bajki terapeutyczne jako metoda obniżania lęków u dzieci hospitalizowanych. Kolegium Nauczycielskie w Lesznie.
Molicka, M. (1999). Bajki terapeutyczne dla dzieci. Media Rodzina.
Molicka, M. (2002). Bajkoterapia. O lękach dzieci i nowej metodzie terapii. Media Rodzina.
Molicka, M. (2003). Bajki terapeutyczne. Cz. 2. Media Rodzina.
Molicka, M. (2011). Biblioterapia i bajkoterapia. Rola literatury w procesie rozumienia świata społecznego i siebie. Media Rodzina.
Ortner, G. (1995). Bajki na dobry sen. Poradnik dla rodziców (Z. Dalewski, Trans.). Świat Książki.
Ortner, G. (1996). Nowe bajki na dobry sen. Poradnik dla rodziców dzieci od 6 do 10 lat (E. Ptaszyńska-Sadowska, Trans.). Świat Książki.
Ostrowska, J. (2020). Performans wojenny. Strategie opowiadania dzieciom o wojnie w muzeach i miejscach pamięci. In M. Grzywacz & M. Okupnik (Eds.), Dzieci i doświadczenie wojny. Wiek XX i XXI (p. 225–238). Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Papuzińska, J. (2017). Asiunia. Wydawnictwo Literatura.
Sharapova, T. (2023, June 30). Bezpłatna pomoc psychologiczna dla dorosłych i dzieci z Ukrainy. Ukrainian in Poland. https://www.ukrainianinpoland.pl/free-psychological-assistance-for-people-arriving-from-ukraine-pl
Shrodes, C. (1949). Bibliotherapy: A theoretical and clinical-experimental Study. University of California.
Sikora, A. (2014). W jaki sposób mówimy dzieciom o wojnie? Charakterystyka prozy o tematyce wojennej na podstawie wybranych książek dla dzieci. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum, 2(19), 25–44.
Słoniowska, Ż. (2022). Owwa! Ukraina dla dociekliwych. Wydawnictwo Dwie Siostry.
Szaga H. (2014). Bajki terapeutyczne. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Szymborska, K. (2016). Childrenstudies jako perspektywa metodologiczna. Współczesne tendencje w badaniach nad dzieckiem. Teksty Drugie, 1, 189–205.
Szymborska, K. (2020). Po stronie dziecka. Perspektywa childrenstudies. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Trojański, P. (Ed.) (2008). Auschwitz i Holocaust. Dylematy i wyzwania polskiej edukacji. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau.
Turaieva, I. (2022, October 27). Ukraińcy w Polsce mogą zdobyć niezbędne rzeczy dzięki serwisowi Lalafo. Ukrainian in Poland. https://www.ukrainianinpoland.pl/lalafo-helps-ukrainians-in-poland-pl
Turaieva, I. (2023, December 4). Dzisiejsza sytuacja na polskiej granicy: ilu Ukraińców przekroczyło granicę z Polską w 2023 r. Ukrainian in Poland. https://www.ukrainianinpoland.pl/how-many-ukrainians-have-crossed-the-ukrainian-polish-border-since-the-beginning-of-the-war-current-data-pl
Ungeheuer-Gołąb, A. (1999). Poezja dzieciństwa, czyli droga ku wrażliwości. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Ungeheuer-Gołąb, A. (2007). Tekst poetycki w edukacji estetycznej dziecka. O metodzie ekspresywnego wykonania utworów poetyckich. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Ungeheuer-Gołąb, A. (2009). Wzorce ruchowe utworów dla dzieci. O literaturze dziecięcej jako wędrówce, walce, tajemnicy, bezpiecznym miejscu i zabawie. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Ungeheuer-Gołąb, A. (2011). Rozwój kontaktów małego dziecka z literaturą. Wydawnictwo SBP & Uniwersytet Rzeszowski.
UNICEF. (2022a, March 21). Dzieci uciekające przed wojną na Ukrainie są narażone na handel ludźmi i wykorzystanie (2022). UNICEF. https://unicef.pl/co-robimy/aktualnosci/news/dzieci-uciekajace-przed-wojna-na-ukrainie-sa-narazone-na-handel-ludzmi-i-wykorzystanie
UNICEF. (2022b, March 31). Już dwa miliony dzieci uciekły z Ukrainy. UNICEF. https://unicef.pl/co-robimy/aktualnosci/news/juz-dwa-miliony-dzieci-uciekly-z-ukrainy
Wądolny-Tatar K. (2017). Dziecko i wojna w perspektywie postpamięci. Narracje dla najmłodszych. Litteraria Copernicana, 23(3), 111–124. http://dx.doi.org/10.12775/LC.2017.053
Witek, R. (2023). Jak Pan Żyrafa uciekał przed wojną. Wydawnictwo Literatura.
Copyright (c) 2024 Elementary Education in Theory and Practice
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
- When submitting a text, the author declares that he/she is the Author of the article (hereinafter referred to as the “Work”) and:
- he/she owns the exclusive and unlimited copyright to the Work,
- is entitled to dispose of the copyright to the Work.
Declares that it does not infringe any third party copyrights or legal rights.
Declares that there is no conflict of interest.
2. At the same time, the Author grants the Ignatianum University in Cracowa royalty-free, non-exclusive and territorially unlimited licence to use the Work in the following fields of exploitation:
- recording the Work in a hard copy, as well as on a digital or magnetic medium;
- reproduction of the Work using any technique, without limitation of the number of editions or copies;
- distribution of the Work and its copies on any medium, including marketing, sale, lending, and rental;
- introduction of the Work into a computer memory;
- disseminating the Work in information networks, including in the Internet;
- public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and re-broadcasting, as well as making the Work available to the public in such a way that everyone can have access to it at a time and place of their own choosing;
- within the scope of dependent rights to the Work, including in particular the right to make necessary changes to the Work resulting from editorial and methodical development, as well as to translate the Work into foreign languages;
The licence is granted from the moment of the transfer of the Work to the Ignatianum University in Cracow. The Ignatianum University in Cracow is entitled to grant further sub-licences to the Work within the scope of the right granted. The licence is time-limited and it is granted for a period of 15 years, starting from the date of its granting.
Authors are permitted and encouraged to publish their text online (e.g. in their institution’s repository or on the institution’s website) before or during the submission process as this may lead to beneficial exchanges, as well as earlier and greater citation of the published text (See The Effect of Open Access). We recommend using any of the following portals of research associations:
- ResearchGate
- SSRN
- Academia.edu
- Selected Works
- Academic Search
