Program i propagatorki wychowania religijnego w przedszkolu w świetle czasopisma „Wychowanie Przedszkolne” (1925- 1939)

Słowa kluczowe: wychowanie religijne, historia wychowania przedszkolnego, czasopismo „Wychowanie Przedszkolne”

Abstrakt

Tekst wpisuje się w problematykę historii wychowania przedszkolnego w Polsce. Jego celem z jednej strony jest ukazanie dziejów teorii wychowania przedszkolnego, a głównie wychowania religijnego, z drugiej zaś zasygnalizowanie, jak ważną rolę w rozwoju wychowania przedszkolnego i jego propagowania odegrało czasopismo „Wychowanie Przedszkolne”. Intencją przedstawionej w tekście refleksji jest ukazanie propagatorek teorii wychowania przedszkolnego ze szczególnym akcentem na popularyzację i upowszechnianie idei wychowania religijnego w przedszkolu oraz treści wychowania religijnego. Wyrazistą cechą proponowanego programu wychowania religijnego w omawianym czasopiśmie było zalecenie łączności wychowania religijnego z wychowaniem moralnym i zasadami etyki, ponieważ religia musi być połączona z życiem. Proponowany przez „Wychowanie Przedszkolne” program wychowania religijnego miał na celu uczenie głębokiej religijności, dlatego „ambasadorki” takiego wychowania przekonywały, że ważna jest nie tylko teoria religii i religijności czy poznanie treści Pisma Świętego, ale i praktyki religijne. Służyły temu wszystkie zasady i wskazówki wynikające z proponowanej w czasopiśmie metodyki wychowania religijnego. Należy zaznaczyć i to, że szczególna rola w tym niełatwym dziele wychowania religijnego przypadała wychowawczyniom przedszkoli. Z pomocą zwłaszcza w zakresie dostarczania odpowiednich treści przyszli im twórcy poezji religijnej.

Bibliografia

„Wychowanie Przedszkolne” (1927), nr 12, s. 15.

„Wychowanie Przedszkolne” (1935), nr 6, s. 178-179.

„Wychowanie Przedszkolne” (1936), nr 6 s. 187-188.

„Wychowanie Przedszkolne” (1937), nr 6, s. 183-183.

„Wychowanie Przedszkolne” (1938), nr 6, s. 185.

Bluszczówna L. (1925). O święcie narodowym 3-go Maja, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 4, s. 16-18.

Górska P. (1925). Co można ofiarować Panu Jezusowi (pogadanka), „Wychowanie Przedszkolne”, nr 1, s. 12-14.

Górska P. (1931). Gwiazdka trzech króli, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 1, s. 16-17.

H.G. (1930). Echa trzeciego maja, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 3, s. 75-76.

H.G. (1932). Obchód 11- listopada, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 6, s.173-174.

J. Z. (1935) Święty Franciszek z Asyżu, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 6, s. 181-182.

Kączkowska M. (1925). Św. Tereska, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 10, s. 10-12.

Kączkowska M. (1926). Pogadanka religijna ( materiał), „Wychowanie Przedszkolne”, nr 2 s. 13-15.

Kączkowska M. (1927a)., Ogródek dla małego Jezusa, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 3, s. 15-16.

Kączkowska M. (1927b). Dzień Zaduszny, „Wychowanie Przedszkolne” nr 11, s. 11-12.

Kączkowska M. (1928). Dar dla dzieciątka Jezus, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 12, s. 250-253.

Kączkowska M. (1929). Niedziela Palmowa, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 3, s. 63-64.

Konganówna W. (1934). Plan pracy rocznej dla starszej grupy w przedszkolu „Wychowanie Przedszkolne”, nr 5, s. 140-142.

Konopnicka M.( 1928). W Palmową Niedzielę, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 4, s. 83.

Kossuthówna B.S. (1938). Boże Narodzenie, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 6, s. 187.

Kotarbińska J.( 1926). Wychowanie religijne, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 5 s. 3-5.

Kotarbińska W. (1936). Obraz sceniczny na Boże Narodzenie, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 6, s. 186.

Krzemieniecka J. (1932). Przyszedł św. Józef, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 2, s. 57.

Mackiewiczowa M. (1929). Nabożeństwo czerwcowe (temat), „Wychowanie Przedszkolne”, nr 6, s. 134-135.

Modlitwa (1939). „Wychowanie Przedszkolne”, nr 4, s. 116. (Tł. S. Kossuthówna).

Molendzińska-Wernerowa L. (1925) Nasza Ojczyzna (pogadanka), „Wychowanie Przedszkolne”, nr 1, s. 14-15.

Molendzińska-Wernerowa L. (1925) Nasza Ojczyzna (pogadanka), „Wychowanie Przedszkolne”, nr 2, s. 17-19.

Moleńdzińska-Wernerowa L. (1925). Gość w dom – Bóg w dom, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 3, s. 24.

Nieniewska Z. (1932). Wjazd do Jerozolimy przed (Palmową Niedziela), „Wychowanie Przedszkolne”, nr 2, s. 52-53.

Od Redakcji (1926). „Wychowanie Przedszkolne”, nr 1.

Ottawa S. (1930). Miesiąc Matki Boskiej, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 3, s. 75.

Ottawa S. (1931). Wielkanoc, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 2, s. 55.

Po świętach Bożego Narodzenia (1928). „Wychowanie Przedszkolne”, nr 1/2, s. 20-23.

R. W. (1925). Uroczysty wjazd do Jerozolimy, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 4, s. 19-20.

Redakcja (1925). Słowo wstępne, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 1.

Sienkiewiczówna I. (1925). Chrystus i dzieci( opowiadanie), „Wychowanie Przedszkolne”, nr 8-9, s. 18-20.

Sienkiewiczówna I. (1925). O miłości bliźniego - Pogadanka religijna, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 8-9, s. 15-17.

Strokowa J. (1928). Jak kochać Ojczyznę, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 11, s. 218.

W. M. (1928). O świętym Marcinie, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 11, s. 228-229.

Weysenhofówna R. (1939). Mały Jezus, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 1 s. 17-19.

Wiersze patriotyczne (1935). „Wychowanie Przedszkolne”, nr 6, s. 177-178.

Witczakówna E. (1934). Kapliczka, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 5 s. 149.

Witold M. (1928). Historia jednego maja, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 5, s. 107-108.

Zaręba A. (1927). Święty Marcin, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 11, s. 15.

Żulińska B. (1925a). Wychowanie religijne w wieku przedszkolnym, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 2, s. 5-6.

Żulińska B. (1925b). Wychowanie religijne w wieku przedszkolnym, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 4, s. 6-7.

Żulińska B. (1925c). Jak można dzieciom ułatwić pogadanki religijne, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 6-7, s. 20-21.

Żulińska B. (1925d). O wychowaniu społecznym dzieci, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 11-12, s. 1-3.

Żulińska B. (1931). Kilka słów o przedstawieniach z okazji gwiazdki, „Wychowanie Przedszkolne”, nr 1; s. 52-53.

Bobrowska–Nowak W. (1978). Historia wychowania przedszkolnego, Warszawa: WSiP.

Czerniewski W. (1968). Czasopismo w Polsce okresu międzywojennego, „Nowa Szkoła”, nr 10-11.

Falkowska J. (2018). Wychowanie religijne w rodzinie. Dwugłos Lucyny Mieroszewskiej (1818-1893) i Stefanii Marciszewskiej-Posadzowej (1874-1955), [w:] M.S. Wierzbicki (red.), Religie a wychowanie do dialogu: idee edukacyjne, filozoficzno-antropologiczne i teologiczne, Warszawa: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego, s. 45-56.

Goriszewski W. (1959). Przegląd ważniejszych czasopism pedagogicznych wychodzących w Polsce do 1939 i od 1945 r., „Chowanna”, nr 9-10.

Jarowiecki J. (2016). Czasopisma dla dzieci i młodzieży oraz prasa młodzieżowa w Polsce w latach 1918 - 2000, Wrocław: Wydawnictwo WSZ „Edukacja”.

Jarowiecki J., Góra B. (1994). Prasa lwowska w dwudziestoleciu międzywojennym: próba bibliografii, Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP.

Kempa G. (1998). Natalia Cicimirska (1881-1959), [w:] Słownik pedagogów polskich, red. Bobrowska-Nowak W., Drynda D., Katowice: Wydawnictwo UŚ, s. 38.

Kowalska-Różyło A. (2013). Siostra Barbara Teresa Żulińska SC – pedagog katolicki na współczesne czasy, „Pedagogiki Katolicka”, t. 2, s. 191-210.

Lewartowska-Zychowicz M. (2003). Czasopisma pedagogiczne, [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI w., red. T. Pilch, t. I: A-F, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Leżańska W. (1998). Kształcenie nauczycieli wychowania przedszkolnego w Polsce, Łódź: Wydawnictwo UŁ.

Leżańska W. (2008). Weryho-Radziwiłłowiczowa Maria (1858-1944), [w:] Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, t. VII: V-Ż, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, s. 59-64.

Leżańska W. (2014). Marciszewska-Posadzowa Stefania (1874-1955), [w:] Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, t. III: M-O, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, s. 60-61.

Leżańska W. (2208). Żukiewiczowa Zofia (1881-1956), [w:] Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, t. VII: V-Ż, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, s. 1017-1018.

Marciszewska–Posadzowa S. (1921). O nauczaniu religji: rady i wskazówki dla matek i nauczycielek, wyd. 2 poprawione, Poznań-Warszawa: Księgarnia Św. Wojciecha.

Marciszewska-Posadzowa S. (1936). Plan rozmów religijnych w ochronce, z. 1. Miesiąc wrzesień, Potulice: Seminarium Zagraniczne.

Meissner-Łozińska J. (2008). Żulińska Barbara Teresa (1881-1962), [w:] Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, t. VII: V-Ż, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, s. 1018-1019.

Moraczewska B. (2015). Prekursorka instytucjonalnego wychowania małych dzieci w Polsce– Maria Weryho-Radziwiłłowiczowa (1858–1944), „Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość”, t. 12, s. 215-231.

Możdżeń S., Musiał J. (1981). Bibliografia polskich czasopism pedagogicznych (do 1979 r.), Kielce: WSP.

Opiela M. (2014). Wkład kobiet w rozwój teorii i praktyki wczesnej edukacji w Polsce XIX i XX wieku, „Paedagogia Christiana”, nr 2/34, s. 101-119.

Sandler B. (1968). Wychowanie przedszkolne i kształcenie wychowawczyń w Królestwie Polskim, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN.

Sosnowska J. (2016). Wydawcy polskich czasopism pedagogicznych adresowanych do wychowawczyń przedszkoli i ich rola w popularyzowaniu idei wychowania przedszkolnego w II Rzeczypospolitej, [w:] I. Michalska, G. Michalski (red.), Oświatowe i edukacyjne aspekty działalności wydawniczej w XX i pierwszych latach XXI wieku, Łódź: Wydawnictwo UŁ, s. 31- 55.

Truchim S. (1932). Polskie czasopisma pedagogiczne, „Oświata i Wychowanie”, nr 8.

Wira-Świątkowska K. (2010). Powstanie polskiego czasopiśmiennictwa pedagogicznego przeznaczonego dla wychowawczyń przedszkoli, [w:] I. Michalska, G. Michalski (red.), Czasopiśmiennictwo okresu Drugiej Rzeczypospolitej jako źródło do historii edukacji, Łódź: Wydawnictwo UŁ, s. 258-259.

Wróbel M. (1967). Wychowanie przedszkolne w Polsce w latach 1928-1939, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN.

Opublikowane
2019-12-02
Jak cytować
Szulakiewicz, W. (2019). Program i propagatorki wychowania religijnego w przedszkolu w świetle czasopisma „Wychowanie Przedszkolne” (1925- 1939). Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 14(3(53), 47-62. https://doi.org/10.35765/eetp.2019.1453.03