Paradoksalne zachowania ekologiczne dostrzegane przez studentów pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej
Abstrakt
Niniejszy artykuł podejmuje problematykę paradoksalnych zachowań ekologicznych zauważanych przez studentów pedagogiki wczesnoszkolnej w otaczającej rzeczywistości. Celem badania była diagnoza znajomości problemów ochrony środowiska przez studentki pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej. W badaniu wzięło udział 120 studentek, które jako przyszłe nauczycielki będą tworzyć dzieciom przestrzeń do poznania środowiska przyrodniczego i jego ochrony. Na podstawie słów kluczowych, bazując na metodzie analizy treści, stworzono klucz kategoryzacyjny wynikający z zebranego przez studentki materiału. Analiza wyników wykazała, że młodzież akademicka zauważa paradoksalne zachowania ekologiczne w obszarach: (1) gospodarki odpadami; (2) kryzysu klimatycznego; (3) edukacji ekologicznej; (4) zachowań konsumenckich i zdrowia; oraz (5) polityki edukacyjnej, które są bliskie jej codziennemu funkcjonowaniu i możliwościom obserwacyjnym i doświadczanym. Należy zadbać o jakość edukacji wyższej w zakresie edukacji ekologicznej, która poszerzałaby horyzonty prośrodowiskowe wśród przyszłych nauczycieli jako tych, którzy mają możliwość współkonstruowania przestrzeni do wychowania ku zrównoważonej przyszłości troszcząc się o zachowanie równowagi w obszarze środowiska naturalnego, społecznego i gospodarczego.
Bibliografia
Barr S., Gilg A. W., Ford N. (2005). The household energy gap: Examining the divide between habitual- and purchase-related conservation behaviours, „Energy Policy”, nr 33, s. 1425–1444. DOI:10.1016/j.enpol.2003.12.016.
Brundtland G. H., Khalid M. (1987). Our Common Future, Offord: Oxford University Press.
Debref R. (2012). The Paradoxes of Environmental Innovations: The Case of Green Chemistry, „Journal of Innovation Economics & Management”, nr 9, s. 83–102. DOI:10.3917/jie.009.0083.
Fanning L., O'Neill D.W. (2019). The Wellbeing–Consumption paradox: Happiness, health, income, and carbon emissions in growing versus non-growing economies, „Journal of Cleaner Production”, nr 212, s. 810–821. DOI: 10.1016/j.jclepro.2018.11.223.
Gardner G. T., Stern P. C. (2008). The Short List: The Most Effective Actions U.S. Households Can Take to Curb Climate Change, „Environment: Science and Policy for Sustainable Development”, nr 50(5), s. 12–25. DOI: 10.3200/ENVT.50.5.12-25
Karlin B., Davis N., Sanguinetti A., Gamble K., Kirkby D., Stokols D. (2012). Dimensions of Conservation: Exploring Differences Among Energy Behaviors, „Environment and Behavior”, nr 46(4), s. 423–452. DOI: 10.1177/0013916512467532
Kollmuss A., Agyeman J. (2002). Mind the Gap: Why Do People Act Environmentally and What Are the Barriers to Pro-Environmental Behavior?, „Environmental Education Research”, nr 8, s. 239-260. DOI: 10.1080/13504620220145401.
Kurisu K. (2015). Pro-environmental Behaviors, Japan: Springer. DOI: 10.1007/978-4-431-55834-7.
Laitner J. A. S., Ehrhardt-Martinez K., Mckinney V. (2009). Examining the Scale of the Behaviour Energy Efficiency Continuum, 1–8.
Lewis M. W. (2000). Exploring paradox: Toward a more comprehensive guide, „Academy of Management Review”, nr 25(4), s. 760-776.
Lisowska-Magdziarz M. (2004). Analiza zawartości mediów. Przewodnik dla studentów, Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
Łepko Z., Sadowski R.F. (2020). Paradoksalne konsekwencje nowożytnego projektu panowania człowieka nad przyrodą, [w:] R. F. Sadowski, A. Kosieradzka-Federczyk (red.), Odpady miarą sukcesu i porażki cywilizowanej ludzkości, Warszawa: Krajowa Szkoła Administracji Publicznej im. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego, s. 5–17.
Meadowcroft J., Holden E., Linnerud K., Banister D., Langhelle O., Gilpin G. (2019). What Next for Sustainable Development? Our Common Future at Thirty, Cheltenham, UK Northampton, MA, USA: Edward Elgar Publishing Ltd.
Mikuła A, Raczkowska M, Utzig M. (2021). Pro-Environmental Behaviour in the European Union Countries, „Energies”, nr 14(18), DOI: 10.3390/en14185689.
Sadowski R. F., Kosieradzka-Fererczyk A. (2020). Paradoksy ekologiczne. Odpady miarą sukcesu cywilizacyjnego i porażki cywilizowanej ludzkości. Warszawa: Wydawnictwo KSAP.
Sadowski R.F., Łepko Z. (2017). Theoria i praxis zrównoważonego rozwoju. 30 lat od ogłoszenia raportu Brundtland, Warszawa: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego.
Scott W., Vare P. (2020). Learning, Environment and Sustainable Development: A History of Ideas, Routledge, Taylor & Francis Group.
Smith Z.A. (2012). The Environmental Policy Paradox, New York: Routledge. DOI: 10.4324/9781315664262.
Steg L. & Vlek Ch.. (2009). Encouraging pro-environmental behavior: An integrative review and research agenda, „Journal of Environmental Psychology”, nr 20, s. 309–317. DOI: 10.1016/j.jenvp.2008.10.004.
Stern P. C. (2000). Toward a Coherent Theory of Environmentally Significant Behavior, „Journal of Social Issues”, 56(3), 407–424.
Szczepaniak K. (2012). Zastosowanie analizy treści w badaniach artykułów prasowych – refleksje metodologiczne, „Acta Uviversitatis Lodziensis”, Folia Sociologica, nr 42, s. 83–112.
Tobias M. Ch, Morrison J. G. (2021). On the Nature of Ecological Paradox, Switzerland: Springer Nature.
Tomlinson C. (1987). Our Common Future, Oxford: Oxford University Press.
Van Poeck, K., Goeminne, G., & Vandenabeele, J. (2016). Revisiting the democratic paradox of environmental and sustainability education: sustainability issues as matters of concern. „Environmental Education Research”, nr 22(6), s. 806–826. DOI: 10.1080/13504622.2014.966659.
Venhoeven L.A., Bolderdijk, J., Steg, L. (2013). Explaining the Paradox: How Pro-Environmental Behaviour can both Thwart and Foster Well-Being, „Sustainability”, nr 5, s. 1372–1386. DOI: 10.3390/su5041372.
Whitmarsh L. (2009). Behavioural responses to climate change: Asymmetry of intentions and impacts, „Journal of Environmental Psychology”, nr 29(1), s. 13–23. DOI: 10.1016/j.jenvp.2008.05.003.
Whitmarsh L., O’Neill S. (2010). Green identity, green living? The role of pro-environmental self-identity in determining consistency across diverse pro-environmental behaviours, „Journal of Environmental Psychology”, nr 30(3), s. 305–314. DOI: 10.1016/j.jenvp.2010.01.003
York R. (2006). Ecological Paradoxes: William Stanley Jevons and the Paperless Office, „Human Ecology Review”, nr 2, s. 143–147.
th UN Climate Change Conference of the Parties (COP26) in Glasgow on 31 October – 13 November 2021, https://ukcop26.org/ [dostęp: 14.12.2021].
Europejska Agencja Środowiska (2020). The European environment — state and outlook 2020 Knowledge for transition to a sustainable Europe, https://www.eea.europa.eu/soer/publications/soer-2020 [dostęp: 1.02.2022].
Gillis, A. J. (2016). Categorizing Pro-environmental Behaviors Using the Laypeople's Perspective. UNF Graduate Theses and Dissertations https://digitalcommons.unf.edu/etd/641 [dostęp: 1.02.2022]
United Nations General Assembly (1987). Report of the world commission on environment and development: Our common future. Oslo, Norway: United Nations General Assembly, Development and International Co-operation: Environment, https://sustainabledevelopment.un.org [dostęp: 15.12.2021].
Copyright (c) 2022 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
