(Nie)możliwości kształtowania kompetencji międzykulturowych u uczniów edukacji wczesnoszkolnej – w poszukiwaniu rozwiązań praktycznych

Abstrakt

W artykule poddałyśmy analizom kwestie dotyczące możliwości kształtowania kompetencji międzykulturowych u uczniów realizujących proces edukacji wczesnoszkolnej. Za pomocny uznałyśmy przegląd aktualnych teorii i dobrych praktyk w odniesieniu do obszaru edukacji międzykulturowej oraz wielokulturowej. W podjętych rozważaniach uwzględniłyśmy zapis podstawy programowej odnoszącej się do tych dzieci, które rozpoczną edukację we wrześniu 2017 roku. Zauważalny staje się w niej brak zapisu dotyczącego zagadnienia różnorodności kulturowej, co wydaje się tworzyć wrażenie pewnej „niewidoczności” tej kwestii. Takie ujęcie może generować ograniczenia w kształtowaniu warunków dla poznawania „inności” i „Innych” w toku codziennych sytuacji edukacyjnych. W tekście odniosłyśmy się zarówno do obecnych, jak i często nieobecnych (a zalecanych) rozwiązań pozwalających uczniom na pomyślne funkcjonowanie we współczesnym, zróżnicowanym świecie. Zwróciłyśmy uwagę na to, że włączaniu jakichkolwiek działań edukacyjnych powinno towarzyszyć krytyczne myślenie i szacunek dla różnych perspektyw ponad podziałami kulturowymi. W artykule ujęliśmy przykłady „dobrych praktyk”, takich jak: storytelling, włączenie do oddziaływań edukacyjnych międzykulturowych historii nauczycieli i uczniów oraz zastosowanie bajek międzykulturowych. Za interesujące poznawczo można również uznać wykorzystanie w toku zajęć tzw. Persona Dolls i nadanie szczególnej wagi procesom bezprzemocowej komunikacji rozgrywającej się między szkołą a rodziną.