Współczesna twórczość muzyczna w edukacji estetycznej dzieci – punkt widzenia pedagoga, animatora, kompozytora

Słowa kluczowe: twórczość, pedagogika twórczości, muzyka współczesna, edukacja muzyczna, percepcja muzyki współczesnej

Abstrakt

Celem artykułu jest określenie potencjału edukacyjnego muzyki współczesnej i sposobu jego wykorzystania, zwłaszcza w zakresie stymulowania aktywności twórczej dzieci. Autorka przedstawia aktualny stan rozwoju polskiej muzyki współczesnej dla dzieci oraz możliwości obcowania z nią najmłodszych poza systemem szkolnym. Przeprowadzono sześć wywiadów z kompozytorami i pedagogami zaangażowanymi w ten proces oraz poddano analizie wydarzenia z tego zakresu odbywające się obecnie w Polsce. Pozwoliło to zauważyć znaczny potencjał edukacyjny muzyki współczesnej oraz coraz bardziej różnorodne i wszechstronne jego wykorzystanie. Jednym z najważniejszych aspektów takiej edukacji jest stymulowanie twórczości – zarówno twórczości uczestników zajęć, których często zachęca się do podejmowania prób improwizowania i wykonywania muzyki, jak i twórczości artystów profesjonalnych, dla których wydarzenia edukacyjne stają się inspiracją do pracy nad nowymi utworami. Dzieci, które w sposób naturalny wykazują dużą otwartość na różnorodne doświadczenia dźwiękowe, zyskują dzięki temu poczucie uczestnictwa w kulturze oraz rozwijają wartościowe wzorce zagospodarowania czasu wolnego. Stymulowana jest ich aktywność twórcza, rozwijana wrażliwość artystyczna i pozaartystyczna, odwaga i myślenie dywergencyjne. Realizacji tych celów sprzyja interakcja, która urasta do jednej z najważniejszych cech prezentowania sztuki współczesnej dzieciom.

Biogram autora

Magdalena Karolina Sasin, Uniwersytet Łódzki Wydział Nauk o Wychowaniu Katedra Edukacji Artystycznej i Pedagogiki Twórczości

Adiunkt Wydziału Nauk o Wychowaniu Uniwersytetu Łódzkiego, członek Zakładu Teorii Wychowania Estetycznego w Katedrze Edukacji Artystycznej. Pracownik naukowo-dydaktyczny UŁ od 2002 r. Członek Polskiego Stowarzyszenia Kreatywności. Rozprawa doktorska pod tytułem „Funkcje mediów regionalnych w kształtowaniu zainteresowań kulturalnych młodzieży licealnej na przykładzie aglomeracji łódzkiej”, napisana pod kierunkiem prof. dr hab. Mirosławy Zalewskiej-Pawlak, obroniona w kwietniu 2010 r. na Uniwersytecie Łódzkim. Książka przygotowana na bazie pracy doktorskiej wydana w Wydawnictwie Uniwersytetu Łódzkiego w 2013 r. pt. „Media regionalne a zainteresowania kulturalne młodzieży. Studium pedagogiczne”. Autorka (wraz z A. Pikałą) książki „Arteterapia. Scenariusze zajęć” wydanej w 2016 r. w wydawnictwie Uniwersytetu Łódzkiego. Kilkadziesiąt artykułów naukowych w czasopismach naukowych w językach polskim i angielskim („Kultura i Wychowanie”, „Studia Pedagogiczne”, „Pedagogika Szkoły Wyższej” i in.) oraz publikacjach wieloautorskich Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Uniwersytetu Śląskiego, Akademii Muzycznej w Łodzi i in. Recenzje artykułów w pedagogicznych czasopismach naukowych.

Zainteresowania naukowe obejmują: edukację estetyczną i artystyczną ze szczególnym uwzględnieniem edukacji muzycznej, edukację medialną, problematykę upowszechniania sztuki wśród dzieci, młodzieży i dorosłych w instytucjach pozaszkolnych, poprzez media oraz w sytuacjach nieformalnych (rodzina, przyjaźnie).

W zakresie działalności organizacyjnej i dydaktycznej między innymi: kierownik projektu dydaktycznego „Interwencje artystyczne. Samorozwój przez sztukę” (Wydział Nauk o Wychowaniu UŁ); wielokrotne wykłady w krajach europejskich w ramach programu Erasmus+; prowadzenie zajęć w e-learningu.

W latach 2001–2006 stała recenzentka muzyczna łódzkiego wydania „Gazety Wyborczej”. Obecnie (od 2006 r.) stała współpraca z łódzkim magazynem kulturalnym „Kalejdoskop”, wcześniej także z innymi czasopismami o tematyce kulturalnej. Autorka kilkuset tekstów z zakresu publicystyki kulturalnej, głównie recenzji oraz wywiadów. Dwukrotna laureatka wyróżnienia „Złote Pióro” dla najlepszych łódzkich dziennikarzy piszących o tematyce kulturalnej. Pracownik Działu Rozwoju i Reklamy Filharmonii Łódzkiej im. Artura Rubisnteina (od 2006 r.). Wcześniej praca w kilku placówkach edukacyjnych i naukowo-edukacyjnych, m.in. w Państwowej Szkole Muzycznej I stopnia przy ul. Szpitalnej w Łodzi (obecnie im. Aleksandra Tansmana), Społecznej Szkole Muzycznej II stopnia przy Polskim Instytucie Muzycznym w Łodzi, Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi, Miejskim Domu Kultury w Aleksandrowie Łódzkim.

Absolwentka Wydziału Teorii Muzyki Akademii Muzycznej im. G. i K. Bacewiczów w Łodzi (2001) oraz Podyplomowego Studium Komunikacji Społecznej i Mediów przy Polskiej Akademii Nauk w Warszawie (2002).

 

Bibliografia

MFMW „Warszawska Jesień”, tekst na oficjalnej stronie internetowej festiwalu; http://www.warszawska-jesien.art.pl/wj2014/news-2014/1624483716 (dostęp: 5.06.2018).

Festiwal Muzyki Współczesnej i Młodzieżowej „Srebrna Szybka”; http://www.srebrnaszybka.pl (dostęp: 11.03.2018).

Fundacja „Muzyka jest dla Wszystkich”; https://www.muzykajest.pl (dostęp: 12.03.2018).

Gawrońska H., Czy dzieci mogą polubić muzykę współczesną? O poszukiwaniu dróg komunikacji artystycznej z najmłodszym słuchaczem, [w:] Sztuka dla dziecka jako forma komunikacji społecznej, red. M. Karasińska, t. 2: Praktyki artystyczne, Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu, Poznań 2009.

Gozdecka R., Grusiewicz M. (red.), Współczesne oblicza edukacji muzycznej, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2008.

Gozdecka R., Muzyka artystyczna na tle przemian edukacyjnych, [w:] Nowe trendy w edukacji muzycznej, red. A. Białkowski, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2005.

Gozdecka R., Weiner A. (red.), Profesjonalizm w edukacji muzycznej. Propozycje dla zmieniającej się szkoły, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2013.

Kojs R., Dziecięca muzyka eksperymentalna, [w:] Dziecko w świecie muzyki, red. B. Dymara, Wydawnictwo Impuls, Kraków 2000.

Kowalska-Zając E., Rola łódzkiego Festiwalu Do-Re-Mi w popularyzacji muzyki współczesnej dla dzieci, [w:] Musica Moderna x 50, red. M. Szoka, E. Kowalska-Zając, O. Hans, Wydawnictwo Akademii Muzycznej w Łodzi, Łódź 2007.

Marciniak K.B., „Mała Warszawska Jesień”, tekst z 20 października 2014 r. na stronie internetowej magazynu o muzyce współczesnej „Glissando”; http://glissando.pl/relacje/warszawska-jesien-2014–55/#fn1–2702 (dostęp: 23.01.2018).

Pater R., Czas wolny w (dla) edukacji kulturalnej dzieci, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce” (2015)1.

Pilch T., Zasady badań pedagogicznych, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 1998.

Popowski R., Grusiewicz M., Do jakiej kultury prowadzi współczesna powszechna edukacja muzyczna?, „Wychowanie Muzyczne” (2014)3; http://www.wychmuz.pl/artykul_ar_50.html (dostęp: 19.02.2018).

Program Małej Warszawskiej Jesieni 2017; http://www.warszawska-jesien.art.pl/files/2017/08/Program_mWJ2017_PL[1].pdf (dostęp: 5.06.2018).

Program nauczania gry na fortepianie w Szkole Muzycznej I stopnia im. St. Wiechowicza w Krakowie, Kraków 2011; file:///C:/Users/Magdalena/Downloads/92298_0%20(1).pdf (dostęp: 5.06.2018).

Skutnik J., Spotkanie dziecka ze sztuką nową, [w:] Edukacja artystyczna wobec przemian w kulturze. Dylematy edukacji artystycznej, red. W. Limont, K. Nielek-Zawadzka, t. I, Wydawnictwo Impuls, Kraków 2005.

Surma B., Teoretyczne założenia kształtowania postawy twórczej dzieci w wieku przedszkolnym, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce” (2012)4.

Surmiak-Domańska K., Ciocia Jadzia, „Gazeta Wyborcza”, 2.11.2001; http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/1,96856,498264.html (dostęp: 12.03.2018).

Zwolińska E.A. (red.), Edukacja kreatywna, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2005.

Żylińska M., Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2013.

Opublikowane
2018-07-25
Jak cytować
Sasin, M. K. (2018). Współczesna twórczość muzyczna w edukacji estetycznej dzieci – punkt widzenia pedagoga, animatora, kompozytora. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 13(2(48), 123-138. https://doi.org/10.14632/eetp.2018.13.48.123