Zabawy i zabawki wieku wczesnodziecięcego we współczesnym świecie
Abstrakt
Przedmiotem opracowania są zabawy oraz zabawki wieku wczesnodziecięcego we współczesnym świecie. Celem autorki jest ukazanie wybranych problemów związanych z tendencją do wczesnej inicjacji technologicznej dziecka. Obecnie dzieciństwo w dużej mierze rozgrywa się w cyberprzestrzeni, a świat małego dziecka jest w coraz większym stopniu wirtualny. Współczesne dziecko, w przestrzeni fizycznej i społecznej bez udziału technologii, bawi się wtedy, gdy ma rozważnego rodzica, gdy jest pod opieką żłobka lub przedszkola – gdy znajduje się w przestrzeni instytucji, bowiem poza cyberprzestrzenią dzieciństwo osadzone jest współcześnie w środowisku instytucjonalnym. Ponadto w artykule poruszono problem nadmiernej dydaktyzacji dzieciństwa, która doprowadziła do tego, że zabawa jest przywilejem dzieci w wieku wczesnodziecięcym oraz przedszkolnym. W okresie późnego dzieciństwa dzieci są w dużej mierze pozbawiane przywileju bawienia się, bowiem cywilizacja przyspieszenia bardzo wcześnie „uciemięża” dziecko zbieraniem punktów, myśleniem o przyszłej karierze zawodowej czy też szkolną rywalizacją. W opracowaniu przedstawiono także prorozwojowy aspekt zabawy dziecka w wieku do 3. roku życia oraz scharakteryzowano koncepcje pedagogiczne i psychologiczne akcentujące znaczenie eksploracji i swobodnej zabawy w życiu dziecka. Podjęto tu też refleksję nad instrumentalizacją współczesnej zabawy poprzez wprowadzanie dziecka w świat zabawek elektronicznych.
Bibliografia
Appelt K., Mielcarek M., Opieka i wychowanie. Wczesne dzieciństwo, [w:] Niezbędnik Dobrego Nauczyciela. Edukacja w okresie dzieciństwa i dorastania, red. A.I. Brzezińska, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2014.
Arnold C., Sharing Ideas whit Parents about Key Child Development Concepts, [w:] Involving Parents in their Children’ s Learning, ed. M. Whalley Sage, London 2009.
Birch A., Psychologia rozwojowa w zarysie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
Eliot L., Co się tam dzieje, Wydawnictwo Media Rodzina, Poznań 2003.
Eppler M.A., Development of Manipulatory Skills and the Deployment of Attention, „Infant Behavior and Development”, 1995, nr 18.
Follari L., Foundations and Best Practices in Early Childhood Education: History, Theories, and Approaches to Learning, Pearson 2015.
Gardner H., Developmental Psychology, Little, Brown & Co., Boston 1982.
Kabacińska-Łuczak K., Żołądź-Strzelczyk D. (red.), Zabawka – przedmiot ludyczny i obiekt kolekcjonerski, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2016.
Klichowska A., Bliżej natury – o tendencjach kształtowania przestrzeni rozwoju dziecka, [w:] Świat małego dziecka. Przestrzeń instytucji, cyberprzestrzeń i inne przestrzenie dzieciństwa, red. H. Krauze-Sikorska, M. Klichowski, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2017.
Kram A., Mielcarek M., Wczesna edukacja dziecka. Wiek 0 – 2/3, [w:] Niezbędnik Dobrego Nauczyciela. Edukacja w okresie dzieciństwa i dorastania, red. A.I. Brzezińska, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2014.
Krauze-Sikorska H., Klichowski M., Wstęp. O przestrzeniach dzieciństwa, [w:] Świat małego dziecka. Przestrzeń instytucji, cyberprzestrzeń i inne przestrzenie dzieciństwa, red. ciż, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2017.
Obuchowska I., Kochać i rozumieć. Ciąg dalszy, Media Rodzina, Poznań 2000.
Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M., Psychologia rozwoju człowieka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
Rura G., Zabawa jako podstawowa aktywność dziecka, [w:] Dziecko do lat trzech w systemie opieki i edukacji. Źródła wsparcia i zagrożeń, H. Krauze-Sikorska, K. Kuszak, G. Rura, K. Sadowska, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2016.
Schaffer H.R., Psychologia dziecka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
Suchodolski B., Wojnar I., Humanizm i edukacja humanistyczna. Wybór pism, WSiP, Warszawa 1988.
Telka L., Projekt pedagogiczny w działaniu wychowawcy w żłobku, [w:] Wybrane problemy opieki i edukacji dzieci do trzeciego roku życia, red. I. Kopaczyńska, A. Olczak, Fundacja Edukacja – Demokracja – Rozwój, Zielona Góra 2016.
Telka L., Przekształcanie przestrzeni społecznej placówki. Studium społeczno-pedagogiczne na przykładzie żłobków, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2009.
Trawińska H., Zabawy rozwijające dla małych dzieci, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2016.
Tyszkowa M., Aktywność i działalność dzieci i młodzieży, WSiP, Warszawa 1975.
Wood E., Developming a pedagogy of play, [w:] Early Childhood Education: Society and Culture, ed. A. Anning, J. Cullen, M. Fleer, SAGE, Thousand Oaks CA 2009.
Żołądź-Strzelczyk D., Dziecko w dawnej Polsce, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2002.
http://www.mzz.lodz.pl/pobierz/broszura1.pdf (dostęp: 7.07.2017).
Copyright (c) 2018 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
