Wdrażanie komunikacji alternatywnej i wspomagającej w Ośrodku Rehabilitacyjno- -Edukacyjnym (pole współpracy z rodziną)

DOI: https://doi.org/10.35765/eetp.2020.1557.09
Słowa kluczowe: dziecko z głęboką niepełnosprawnością intelektualną, komunikacja alter- natywna i wspomagająca, edukacyjne badania ewaluacyjne, współpraca, rodziców ze szkołą, Ośrodek Rehabilitacyjno-Edukacyjny

Abstrakt

Ścisła współpraca środowiska domowego ze środowiskiem edukacyjnym jest istotnym elementem efektywności wdrażania alternatywnej i wspomagającej komunikacji (AAC). Celem autorki było zbadanie jakości tej współpracy na przykładzie (case study) jednego z wrocławskich Ośrodków Rehabilitacyjno-Edukacyjnych (ORE). Autorka przeprowadziła badania ewaluacyjne równolegle z wewnętrzną ewaluacją ośrodka. Posłużyła się ankietą adresowaną do nauczycieli i specjalistów oraz  rodziców,  rozmowami  indywidualnymi,  analizą  dokumentów i obserwacją. Praktycznym efektem badań ewaluacyjnych było opracowanie szczegółowych rekomendacji dla ośrodka. Autorka stwierdziła, że efektywność wdrażania AAC w odniesieniu do dzieci i młodzieży – uczestników ORE – jest niska, głównie ze względu nieharmonijną współpracę środowiska domowego i środowiska edukacyjnego. Drugim ważnym czynnikiem jest nierównomierne korzystanie z AAC w obu środowiskach. Nauczyciele i specjaliści wykorzystują niemal wszystkie sytuacje w ciągu dnia, aby nawiązywać relację komunikacyjną z uczestnikami ORE, stosują różnorodne sposoby komunikacji, posługują się najnowocześniejszym urządzeniami, natomiast rodzice mają trudności z optymalnym wdrażaniem AAC w środowisku domowym, wskazując na wysokie koszty urządzeń do komunikacji oraz wyrażając przekonanie, że ORE wypełnia adekwatnie zadania z zakresu AAC, co zwalnia ich z obowiązku rozwijania komunikacji w domu.

Biogram autora

Aneta Maria Kochanowicz, Akademia Wyższej Szkoły Biznesu w Dąbrowie Górniczej

Aneta Maria Kochanowicz jest z wykształcenia pedagogiem, oligofrenopedagogiem i logopedą. Specjalizuję się także we wspomagających i alternatywnych sposobach porozumiewania się (AAC) z dziećmi ze sprzężoną niepełnosprawnością. Jest zatrudniona na stanowisku adiunkta w Akademii Wyższej Szkoły Biznesu oraz na stanowisku logopedy w Ośrodku Rehabilitacyjno-Edukacyjnym Stowarzyszenia OSTOJA we Wrocławiu. W 2016 roku obroniła z wyróżnieniem pracę doktorską pt. Konteksty sensu życia i sensu troski o dziecko z syndromem apallicznym. Dr Aneta Maria Kochanowicz została laureatką konkursu Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego na wyróżniającą się pracę doktorską z zakresu pedagogiki. Jej publikacja Dziecko w śpiączce. Sens życia, sens troski jest nieznacznie zmodyfikowaną wersją dysertacji.

Bibliografia

Beukelman D.R., Hux K., Dietz A.R., McKelvey M.L., Weissling K.S. E. (2015). Using visual scene displays as communication support options for people with chronic, severe aphasia: A summary of AAC research and future research directions, “Augmentative and Alter- native Communication,” vol. 31, no. 3, pp. 234–245.

Chrzanowska I. (2020). Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności [Special education: From tradition to the present day], Krakow: Impuls.

Elsahar Y., Hu S., Bouazza-Marouf K., Kerr D., Mansor A. (2019). Augmentative and alternative communication (AAC) advances: A review of configurations for individuals with a speech disability, “Sensors,” vol. 19, no. 1911, pp. 1–24. DOI:10.3390/s19081911.

Fitzpatrick J. L, Sanders J.R., Worthen B.R. (2011). Evaluation program: Alternative approaches and practical guidelines, Upper Saddle River, NJ: Pearson Education.

Gadamer H.-G. (2007). Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej [Truth and method: Foundations of a philosophical hermeneutics]. Warsaw: PWN Scientific Publishing House. https://pdfs.semanticscholar.org/9d4a/2611a7bfc7216827ead232 f3d3a871d71cf7.pdf

Grycman M. (2015). Sprawdź, jak się porozumiewam. Ocena efektywności porozumiewania się dzieci ze złożonymi zaburzeniami komunikacji wraz z propozycjami strategii terapeutycznych [Check how I communicate – Evaluation of the effectiveness of communication in children with complex communication disorders: Suggestions of therapeutic strategies], Kwidzyn: Rehabilitation Center for the Development of Communication Association.

Grycman M., Kaczmarek B.B. (2014). Podręczny słownik terminów AAC (komunikacji wspomagającej i alternatywnej) [Reference dictionary of AAC terms (Augmentative and Alternative Communication)], Krakow: Impuls.

Jaskuła S. (2012). Ewaluacja rozwojowa jako wyzwanie współczesnego systemu edukacji [Developmental evaluation as a challenge to the modern educational system], “Zarządzanie Publiczne,” vol. 19, no. 3, pp. 89–98.

Kochanowicz A.M. (2012). Odkrywanie ekspresji językowej dziecka niemówiącego [Discovering the linguistic expression of a non-speaking child], [in:] B. Grochmal-Bach, M. Alberska, A. Grzebinoga (eds.), Wspomaganie funkcjonowania psychospołecznego osób z niepełnosprawnością [Supporting the psychosocial functioning of people with disabilities], Krakow: Jesuit University Ignatianum; WAM.

Kochanowicz, A.M. (2019). Eye tracking w diagnozie, terapii i edukacji dzieci z niepełno- sprawnością sprzężoną. Zarys problematyki [Eye tracking in the diagnosis, therapy, and education of children with multiple disabilities: Outline of the issue], “Elementary Education in Theory and Practice,” vol. 14, no. 4, pp. 109–119. DOI: 10.35765/ eetp.2019.1454.08.

Loebel W. (2006). Szkic rozwoju wspomagającej i alternatywnej komunikacji w Polsce [Out- line of the development of Augmentative and Alternative Communication in Poland], [in:] J.J. Błeszyński (ed.), Alternatywne i wspomagające metody komunikacji [Augmenta- tive and alternative methods of communication]. Krakow: Impuls.

Marcinkowska B. (2013). Model kompetencji komunikacyjnych osób z głębsza niepełnosprawnością intelektualną – w poszukiwaniu wzajemności i współpracy [Model of com- munication skills of people with deeper intellectual disability: In search of reciprocity and cooperation], Warsaw: APS.

Mizerek H. (2017). Studium przypadku w badaniach nad edukacją Istota i paleta zastoso- wań [Case study in educational research: Essence and range of applications], “Przegląd Pedagogiczny,” no. 1, pp. 9–22.

Romski M., Sevcik R.A., Barton-Hulsey A., Whitmore A.S. (2015). Early intervention and AAC: What a difference 30 Years makes, “Augmentative and Alternative Communica- tion,” vol. 31, no 3, pp. 1–22. DOI:10.3109/07434618.2015.1064163.

Regulation of the Minister of National Education of 25 August 2017 on Pedagogical Supervision, Journal of Laws 2017, item 1658.

Simons H. (2009). Case study research in practice, London–New York: Sage.

Smyczek A., Bolon B., Bombińska-Domżał A., Guzik J. (2006). Twoje znaki, moje słowa i zabawa już gotowa! Program edukacyjny dla rodzin dzieci niemówiących, używających komunikacji wspomagającej (AAC) [Your symbols, my words and the fun begins! Educational program for families of non-speaking children using assistive communication (AAC)], Krakow: Mówić bez słów Association.

Yin R.K. (2018). Case study research and applications: Design and methods, Los Angeles, CA: Sage.

Opublikowane
2020-10-16
Jak cytować
Kochanowicz, A. M. (2020). Wdrażanie komunikacji alternatywnej i wspomagającej w Ośrodku Rehabilitacyjno- -Edukacyjnym (pole współpracy z rodziną). Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 15(3(57), 129-143. https://doi.org/10.35765/eetp.2020.1557.09
Numer
Tom 15 Nr 3(57) (2020): From Exlusion to Inclusion
Dział
Varia

Copyright (c) 2020 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.

2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji: 
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.

Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych: