Językowe rytuały fatyczne w publikacjach edukacyjnych

Słowa kluczowe: nadawca, odbiorca, kontakt, rytuały fatyczne, wspólnota fatyczna, „my” inkluzywne, pluralis modestiae

Abstrakt

Artykuł zawiera analizę wybranych publikacji edukacyjnych skierowanych do dzieci uczących się czytać, a także do uczniów pogłębiających wiedzę o języku. Celem analizy jest odpowiedź na pytania: Jakie językowe rytuały fatyczne są obecne w analizowanych tekstach? Jak jest minimalizowany lub maksymalizowany dystans poznawczy, językowy i społeczny między uczestnikami dyskursu edukacyjnego? Prezentowane w artykule ujęcie deskryptywne dotyczy językowych i stylistycznych sposobów kreowania wspólnoty fatycznej przede wszystkim w kontakcie z dziećmi uczącymi się czytać, a także – z samodzielnie czytającymi uczniami. Analiza zmierza do wskazania środków, które służą budowaniu wspólnoty fatycznej, oraz do uchwycenia specyfiki rytuałów fatycznych w zależności od statusu odbiorcy.

Bibliografia

Cieszyńska J. (2012). Kocham uczyć czytać. Poradnik dla rodziców i nauczycieli. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne.

Dędza E. (2009). Rozumiem, co czytam. Karty pracy do czytania ze zrozumieniem, pisania i wykorzystania wiedzy w praktyce dla uczniów w wielu od 7 do 11 lat. Świecie: Wydawnictwo Olimp.

Drabik B. (2010). Językowe rytuały tworzenia więzi interpersonalnej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Fulghum R. (1991). Wszystkiego, co naprawdę trzeba wiedzieć, nauczyłem się w przedszkolu, tłum. I. Doleżal-Nowicka, Warszawa: Instytut Prasy i Wydawnictw Novum.

Karaś H. (2005). Wędrówki językowe. Podręcznik do kształcenia językowego dla klasy I gimnazjum. Goleszów: Wydawnictwo Publisher-Innowacje.

Krzyżanek J. (2017). Pieski Tereski. Czytam sylabami, Poznań: Wydawnictwo Publicat S.A.

Marcjanik M. (2007). Grzeczność w komunikacji językowej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Marcjanik M. (2009). Mówimy uprzejmie poradnik językowego savoir-vivre’u, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Nocoń J. (2009). Podręcznik szkolny w dyskursie dydaktycznym – tradycja i zmiana, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.

Plec A., Skoczylas M. (2007). Elementarz. Teksty do czytania metodą sylabową, Inowrocław: Wydawnictwo „Pasja”.

Spitzer M. (2021). Jak uczy się mózg, tłum. M. Guzowska-Dąbrowska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Zakrzewska B. (2008). Chcę dobrze czytać, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.

Zakrzewska B. (2012). 3, 2, 1, 0… Start. Czytanie treningowe, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.

Zgółkowie H. i T. (2001). Mówię, więc jestem. Podręcznik języka polskiego dla licealistów, Kraków: Spółka Wydawnicza „Od nowa”.

Żylińska M. (2013). Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi, Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.Gąsiorek K., Hącia A., Kłosińska K., Krzyżyk D., Nocoń J., Synowiec H. (2013). Kryteria oceny podręcznika szkolnego w aspekcie językowym. Przewodnik dla rzeczoznawców wraz ze wzorami opinii, format pdf: https://men.gov.pl/wp.../za_5_przewodnik_dla_rzeczoznawcw_wersja_zmieniona.doc (dostęp: 29.04.2018).

Wolański A. (2008). My zamiast ja, [w:] https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/my-zamiast-ja;9741.html (dostęp: 30.04.2021).

Opublikowane
2021-09-07
Jak cytować
Bortliczek, M. (2021). Językowe rytuały fatyczne w publikacjach edukacyjnych. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 16(4(62), 81-92. https://doi.org/10.35765/eetp.2021.1662.06