Zastosowanie Nowych Technologii w Diagnozie i Terapii Logopedycznej - Raport z Badań
Abstrakt
W artykule przedstawiono doświadczenia i opinie polskich logopedów na temat wykorzystania nowoczesnych technologii oraz mediów cyfrowych w diagnozie, a także terapii logopedycznej. W badaniu przeprowadzonym online (w okresie od marca do października 2023 roku) wzięło udział 105 osób (n=105). Z badania wynika, że polscy logopedzi w ciągu 6 miesięcy poprzedzających badanie w ogóle nie korzystali z nowoczesnych technologii w diagnozowaniu swoich pacjentów (32,4% wskazań) lub robili to rzadko (35,2% wskazań). W przypadku terapii logopedycznej 47,6% respondentów odpowiedziało, że w ciągu sześciu miesięcy poprzedzających badanie często korzystało z nowoczesnych technologii w pracy z pacjentami, 5,7% wskazało, że robiło to zawsze, a 8,6% ankietowanych nigdy nie prowadziło zajęć logopedycznych z wykorzystaniem nowoczesnych technologii. 29,5% odpowiedziało, że robiło to rzadko. Opinie na temat użytkowania nowoczesnej technologii i mediów cyfrowych są podzielone – część logopedów widzi w nich szansę (np. dla osób z ograniczonym dostępem do terapii), inni zaś obawiają się ich wpływu na relacje międzyludzkie i przebodźcowanie.
Bibliografia
ASHA. (2016). Special interest group 18: Telepractice survey results. American Speech-Language-Hearing Association. Available from: https://www.asha.org/siteassets/practice-portal/telepractice/2016-telepractice-survey.pdf.
American Speech-Language-Hearing Association. (2016). Scope of practice in speech-language pathology [Scope of Practice]. Available from www.asha.org/policy/.https://www.asha.org/policy/SP2016-00343/#Framework.
DESI 2023 – Digital Economy and Society Index, website: https://digital-decade-desi.digital-strategy.ec.europa.eu/datasets/desi/charts.
Hayakawa, T. (2023). Efficacy of telepractice, an alternative therapy tool during the coronavirus disease 2019 pandemic, for speech disorders related to congenital anomalies. Congenital Anomalies, 63(6), 206-210. https://doi.org/10.1111/cga.12543
Health and Care Professions Council (2016) Standards of conduct, performance and ethics. London: HCPC https://www.hcpc-uk.org/standards/standards-of-conduct-performance-andethics/.
Jatkowska, J. (2018). Rozwój językowy dziecka a b-learning. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura, 10 (4), 125–140, https://doi.org/10.24917/20837275.10.4.10
Jatkowska, J. (2020). Nowe technologie w terapii logopedycznej dzieci z zaburzeniami mowy. Logopedia Lodziensa, 4, 73-84. https://doi.org/10.18778/2544-7238.04
Jastrzębowska, G., Pelc- Pękala, O. (2003). Diagnoza i terapia zaburzeń artykulacji (dyslalii). In: T. Gałkowski, G. Jastrzębowska (eds.) Logopedia. Pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki (vol.2. Zaburzenia komunikacji językowej u dzieci i osób dorosłych, p. 309-345). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Kielar-Turska, M. (2018) Proces diagnozowania logopedycznego z punktu widzenia psychologii i psycholingwistyki rozwojowej. In: S. Śniatkowski, D. Emiluta-Royza, K. I. Bieńkowska, (eds.) Norma i zaburzenia komunikacji językowej w kontekście edukacyjnym, p. 92-105 Warszawa: Akademia Pedagogiki Specjalnej.
Kajzer, S., Szlachetka S. (2017). Mobilne aplikacje medyczne jako narzędzia wspierające organizację polskiego systemu ochrony zdrowia, Acta Universitatis Wratislaviensis, 23 (14), 275-292, https://doi.org/10.19195/2084-4093.23.4.22
Katz, R. C., Wertz, R. T., (1997). The efficacy of computer-provided reading treatment for chronic aphasic adults. JSLHR, 40 (3), 493–507, https://doi.org/10.1044/jslhr.4003.493
Leinweber, J., Alber, B., Barthel, M., Whillier, A.S., Wittmar, S., Borgetto, B., Starke, A. (2023) Technology use in speech and language therapy: digital participation succeeds through acceptance and use of technology. Frontiers in Communication. 8:1176827. https://doi.org/10.3389/fcomm.2023.1176827
Logotest, Available from: https://www.logotest.pl/, last accessed 2024/9/6
Michniuk, A., Faściszewska, M. (2023). Using Digital Media in Speech Therapy. In: Tomczyk, Ł. (eds). New Media Pedagogy: Research Trends, Methodological Challenges and Successful Implementations. NMP 2022. Communications in Computer and Information Science, vol. 1916, pp 69-82, Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-031-44581-1_6
Michniuk A., Faściszewska M., (2024). Information and communications technology used by Polish speech-language therapists: research project report. In: Tomczyk, Ł. (eds). Communications in Computer and Information Science, 2130, Cham, Springer, pp.124-136, https://doi.org/10.1007/978-3-031-63235-8_8
Rostkowska, J., Wojewódzka, D. (2020) Teleporady logopedyczne w czasie pandemii COVID-19 dedykowane dorosłym użytkownikom implantu ślimakowego. Nowa Audiofonologia, 9(1), 45-50. https://doi.org/10.17431/9.1.4
Raymer, A. M., Kohen, F. P., & Saffell, D. (2006). Computerised training for impairments of word comprehension and retrieval in aphasia. Aphasiology, 20 (02-04), 257-268. https://doi.org/10.1080/02687030500473312
Skarżyński, P.H., Wąsowski, A., Skarżyński, H., Bruski Ł., Pierzyńska I. (2013). Telemedyczne rozwiązania w diagnostyce, leczeniu i rehabilitacji pacjentów po wszczepieniu implantów ślimakowych. Nowa Audiofonologia 2(2), 45.
Talbot, C. V., & Briggs, P. (2022). The use of digital technologies by people with mild-to-moderate dementia during the COVID-19 pandemic: A positive technology perspective. Dementia (London, England), 21(4), 1363–1380. https://doi.org/10.1177/14713012221079477
Wales, D., Skinner, L., & Hayman, M. (2017). The efficacy of telehealth-delivered speech and language intervention for primary school-age children: a systematic review. International Journal of Telerehabilitation 9(1), 55-70. https://doi.org/10.5195/ijt.2017.6219
Van Leer, E., & Connor, N. P. (2012). The use of portable digital media players increases patient motivation and practice in voice therapy. Journal of Voice: Official Journal of the Voice Foundation, 26(4), 447–453. https://doi.org/10.1016/j.jvoice.2011.05.006
van Zaalen, Y., & Reichel, I. K. (2019). Clinical Success Using the Audio-Visual Feedback Training for Cluttering. Perspectives of the ASHA Special Interest Groups, 4(6), 1589–1594. https://doi.org/10.1044/2019_PERS-SIG17-2019-0018
Copyright (c) 2025 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
