Oddziaływania profilaktyczne w okresie kształtowania się mowy przedszkolaków – raport z badań
Abstrakt
Na wiek przedszkolny przypada okres intensywnego rozwoju mowy dziecka. Celem podjętych badań jest sprawdzenie jakości świadczonej profilaktyki logopedycznej wobec przedszkolaków oraz zweryfikowanie wiedzy logopedów na temat stosowanych metod profilaktycznych w czasie kształtowania się mowy. Specyfika badań wymagała wykorzystania metody sondażu diagnostycznego, która umożliwia przyjrzenie się stanom świadomości społecznej, poznanie opinii i poglądów logopedów.
Analiza uzyskanych wyników badań skutkowała zaprezentowaniem działań logopedów o charakterze profilaktycznym w stosunku do przedszkolaków oraz przedstawieniem ich pomysłów odnośnie do dalszych kroków w celu poprawy jakości świadczonych działań. Omówiono również działania edukacyjne logopedów wobec rodziców i nauczycieli, jak również przybliżono ich opinię na temat skuteczności technologii informacyjnej w profilaktyce. Podczas wywodu miała miejsce także prezentacja jakości współpracy logopedów z innymi specjalistami na rzecz profilaktyki logopedycznej.
Uzyskane wyniki potwierdzają, że logopedzi w ramach profilaktyki logopedycznej stosują zróżnicowane działania, które są istotne dla prawidłowego procesu kształtowania się mowy dzieci w wieku przedszkolnym. Badania ukazują interdyscyplinarny charakter zespołów współpracujących na rzecz prowadzenia profilaktyki dzieci w wieku przedszkolnym oraz szeroki zakres specjalistów zaangażowanych w ten proces. Podczas współpracy z innymi grupami zawodowymi logopedzi napotykają na niewielkie trudności. Rozwiązanie tych problemów wymaga zarówno indywidualnych, jak i systemowych zmian, które wspierałyby lepszą organizację pracy i komunikację między specjalistami.
Bibliografia
Banaszkiewicz, A. (2021). Akwizycja mowy w pierwszych latach życia. In K. Kaczorowska-Bray & S. Milewski (Eds.), Wczesna interwencja logopedyczna (pp. 72-81). Wydawnictwo Harmonia.
Bieńkowska, K. (2012). Jak dzieci uczą się mówić. Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Grabias, S. (2010). Logopedia – nauka o biologicznych uwarunkowaniach języka i zachowań językowych. Polskie Towarzystwo Logopedyczne. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Grabowska, E. (2009). Ankieta. In A. Góralski (Ed.), Metody badań pedagogicznych w zarysie (pp. 47–59). Wydawnictwo Universitas Rediviva.
Kielar-Turska, M. (2019). Testy sprawności językowych i komunikacyjnych w diagnozie logopedycznej. In S. Milewski & K. Kaczorowska-Bray (Eds.), Metodologia badań logopedycznych z perspektywy teorii i praktyki (pp. 213–227). Harmonia.
Lichota, E.J. (2015). Technika komputerowa w terapii logopedycznej – dlaczego warto ją wykorzystywać w pracy z dziećmi. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. 172. Studia Paedagogica, 4, 113–133.
Łuszczuk, M. (2022). Ocena motoryki narządów mowy. Wskazówki dla logopedów. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Malicka, I. (2021). Funkcje prymarne – połykanie i oddychanie. Ocena i usprawnianie. Logopedia przedszkolna i wczesnoszkolna. In A. Domagała & U. Mirecka U. (Eds.), Logopedia przedszkolna i wczesnoszkolna: diagnozowanie i terapia zaburzeń mowy (pp. 76–92). Grupa Wydawnicza Harmonia.
Moćko, N., Sroka, A., & Szlachta, M. (2012). Wstępna identyfikacja zaburzeń mowy – przesiewy logopedyczne w praktyce nauczyciela. In K. Węsierska (Ed.), Profilaktyka logopedyczna w praktyce edukacyjnej (pp. 169–185). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Pilch, T. (1995). Zasady badań pedagogicznych. Wydawnictwo Akademickie„Żak”.
Pluta-Wojciechowska, D. (2022). Zaburzenia czynności prymarnych i artykulacji. Podstawy postępowania logopedycznego. Wydawnictwo Ergo-Sum.
Porayski-Pomsta, J. (2023). Nasze dziecko mówi. Rozważania o rozwoju mowy dziecka. Grupa Wydawnicza Harmonia.
Sindrewicz, K., & Siudzińska, N. (2021). Profilaktyka logopedyczna. In A. Domagała & U. Mirecka (Eds.), Logopedia przedszkolna i wczesnoszkolna: diagnozowanie i terapia zaburzeń mowy (pp. 32–58). Grupa Wydawnicza Harmonia.
Skorek, M.E. (2023). Profilaktyka w logopedii. Wybrane zagadnienia. Oficyna Wydawnicza “Impuls”.
Węsierska, K. (2012). Profilaktyka logopedyczna w ujęciu systemowym. In K. Węsierska (Ed.), Profilaktyka logopedyczna w praktyce edukacyjnej (pp. 25–47). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Węsierska, K. (2013). Opieka logopedyczna w przedszkolu. Profilaktyka – diagnoza – terapia. Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
Woźniak, A., Lipiec, D., & Mężyk, A. (2018). Profilaktyka logopedyczna w wychowaniu przedszkolnym w kontekście gotowości szkolnej. In S. Śniatkowski, D. Emiluta-Rozya & K.I. Bieńkowska (Eds.), Norma i zaburzenia komunikacji językowej w kontekście edukacyjnym (pp. 205–215). Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Wójcik, M. (2021). Funkcjonowanie psychomotoryczne uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim w młodszym wieku szkolnym w opinii rodziców i nauczycieli. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 40(4), 275–289.
Copyright (c) 2025 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
