Czy montessoriański przedszkolak stanie się kreatywnym nastolatkiem? Doświadczenia średniego dzieciństwa a postawa twórcza adolescentów
Abstrakt
Pedagogika Montessori, wpisuje się w nurt alternatywnych metod wychowania, a jej popularność w Polsce wzrasta nieprzerwanie od lat 90. ubiegłego wieku. Coraz większa ilość rodziców, stawiając sobie pytanie o wybór rodzaju przedszkola dla swojego dziecka rozważa również możliwość inną niż przedszkole samorządowe. Prezentowany artykuł stara się odpowiedzieć na pytanie, czy montessoriańskie przedszkole może mieć wpływ na rozwój postawy twórczej u jego absolwentów. Projekt badawczy realizowano w oparciu o podejście jakościowe, metodologia opierała się na wielokrotnym studium przypadku. Badania odbywały się w lipcu oraz sierpniu 2012 roku w Krakowie. Grupę badaną stanowili nastolatkowie z co najmniej trzyletnim kontaktem z przedszkolną placówką montessoriańską. Drogą spotkań indywidualnych przebadano dziesięcioro absolwentów krakowskiego przedszkola Montessori. Jako narzędzia badawcze wykorzystano wywiad ustrukturowany, Kwestionariusz Poczucia Kontroli PK-4 F.B. Bryanta oraz Kwestionariusz Twórczego Zachowania KAHN Stanisława Popka. Wyniki badań były analizowane w zakresie czterech czynników, takich jak: konformizm, zachowania algorytmiczne, zachowania heurystyczne, nonokonformizm. Uzyskane wyniki posłużyły do interpretacji stylu funkcjonowania poznawczego i motywacji osób badanych. Z przeprowadzonych badań wynika, że montessoriański przedszkolak ma duże szanse, by stać się w przyszłości twórczym nastolatkiem.Bibliografia
Bryant F.B., A Four-Factor Model of Perceived Control: Avoiding, Coping, Obtaining, and Savoring. Journal of Personality, V. 57 1989 (4), s. 773–797.
Drwal R.Ł., Poczucie kontroli jako wymiar osobowości – podstawy teoretyczne, techniki badawcze i wyniki badań, [w:] Materiały do nauczania psychologii, red. L. Wołoszynowa PWN, Warszawa 1978, t. III, s. 307-24.
Helming H., Montessori – Paedagogik, Herder, Muenchen, Wien
Jędrysik M., Paradoksy Marii Montessori, „Wysokie Obcasy” 2012, http://www.wysokieobcasy.pl/wysokieobcasy/1,96856,12885287,Paradoksy_Marii_Montessori. html?as=3, (dostęp: 20.09.2012).
Limont W., Synektyka a zdolności twórcze. Eksperymentalne badania stymulowania rozwoju zdolności twórczych z wykorzystaniem aktywności plastycznej, UMK, Toruń 1994.
Miksza M., Zrozumieć Montessori czyli Maria Montessori o wychowaniu dziecka. Idee-metody-inspiracje, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 1998.
Miksza M., Metoda Montessori z perspektywy koncepcji „przygotowanego otoczenia”. Opracowanie biblioteczka PMS, www.montessoricentrum.pl (dostęp: 25.10.2013).
Miles M.B, Huberman A.K., Analiza danych jakościowych, Trans Humana, Białystok 2000.
Montessori M., Das kreative Kind, Herder, Muenchen 1993.
Montessori M., Erziehung zum Menschen. Fischer dtv, Frankfurt 1994.
Nęcka E., Wymiary twórczości, [w:] Nowe teorie twórczości, Szmidt K., Piotrowski K., red., Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2002.
Nęcka E., Twórczość, [w:] Psychologia, Strelau J. red., Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004, Tom 3, s. 783-807.
Popek S., Człowiek jako jednostka twórcza, UMCS, Lublin 2001.
Popek S., Kwestionariusz Twórczego Zachowania KAHN, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2004.
Sikorska I., Rozwój dziecka w przedszkolu. Stymulujące wartości wybranych systemów edukacyjnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010.
Surma B., Pedagogika Montessori – podstawy teoretyczne i twórcze inspiracje w praktyce, Wydawnictwo Palatum, Łódź 2008.
Surma B., Teoretyczne założenia kształtowania postawy twórczej dzieci w wieku przedszkolnym, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, 26(2012)4, s. 13-28.
Szmidt K., Szkice do pedagogiki twórczości, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2001.
Szmidt K., Wcześniej niż Fromm i Maslow: Korniłowicza i Radlińskiej koncepcje postawy twórczej na tle współczesnym, [w:] Nowe teorie twórczości. Nowe metody pomocy w tworzeniu, Szmidt K., Piotrowski K., red., Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2002, s. 19-44.
Szmidt K., Piotrowski K., red., Nowe teorie twórczości. Nowe metody pomocy w tworzeniu, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2002.
Szmigielska B., Społeczno-uczeniowa teoria osobowości Juliana B. Rottera, [w:] Współczesne koncepcje osobowości, red. A. Gałdowa, UJ, Kraków 1995.
Śliwerski B., Edukacja alternatywna w Polsce na przykładzie recepcji pedagogiki montessoriańskiej, „Wszystko dla Szkoły”, (2000)2, s. 2-4.
Copyright (c) 2016 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
