Biography of Things as a Method of Research on Children’s Toys

DOI: https://doi.org/10.35765/eetp.2016.1349.01
Keywords: biography of things, methods of historical and pedagogical research, biography of a toy, children’s toy, children’s toy as a part of private and museum collections

Abstract

The article attempts to use the biography of things in order to carry out research on children’s toy. The aim of the text is to show the possibility of using certain elements of the biography of things in historical and pedagogical research on a child’s toy. This issue is important because it makes it possible to look at a toy from a different perspective – as a thing (material object), which, until now, in the research has served as a text that has been analyzed in accordance with the assumptions of constructivism. The main purpose of this approach was the reconstruction of children’s toys and plays in various historical periods. Using the method of the biography of things in the research shall make it possible to present the linear life sequence of a toy - from its inception, through being in the child’s hand, the time of hibernation, until time when the toy returns to life. The text shows an example of the life of the Szrajerka doll in the so-called long period of duration. The author presents the way of producing the object, its purpose, market (the first life of the toy), time of hibernation and the second life of Szrajerka as a museum exhibit, a part of a private collection, or a toy in the hands of a child. The latter option restores the basic function of the doll – a ludic function.

Author Biography

Katarzyna Kabacińska-Łuczak, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Studiów Edukacyjnych

Katarzyna Kabacińska-Łuczak – doktor, adiunkt w Zakładzie Historii Wychowania, absolwentka filologii polskiej i pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej UAM, sekretarz czasopisma indeksowanego w ERIH „Studia Edukacyjne”, członek Wydziałowej Komisji Wydawniczej, Towarzystwa Historii Edukacji oraz Towarzystwa Pedagogicznego.

Realizowała projekty badawcze: Dziecko w ikonografii staropolskiej, Zabawki dziecięce na ziemiach polskich do końca XIX wieku, Społeczno-edukacyjne konstrukcje sukcesu życiowego. Studium z pedagogiki porównawczej na przykładzie młodzieży polskiej, czeskiej, niemieckiej i holenderskiej i Rekonstrukcje tożsamości w kulturze natychmiastowości. Tradycja i współczesność.

Zainteresowania badawcze dotyczą zabaw i zabawek dziecięcych, historii dzieciństwa, problemów oświaty i wychowania w prasie wielkopolskiej II połowy XIX wieku.

Autorka książki Zabawy i zabawki dziecięce w osiemnastowiecznej Polsce oraz współautorka i współredaktorka książek z Dorotą Żołądź-Strzelczyk m.in.: Codzienność dziecięca opisana słowem i obrazem; Zabawka – przedmiot ludyczny i obiekt kolekcjonerski (nagroda specjalna za podjęcie niedostrzeganego tematu dla Wydawnictwa Naukowego UAM 2016), współautorka książki Dzieje zabawek dziecięcych na ziemiach polskich do początku XX wieku (I nagroda w XXVI Ogólnopolskim Przeglądzie Książki Krajoznawczej i Turystycznej 2017) oraz współredaktorka Wielkopolska i Wielkopolanie w dziejach polskiej edukacji.

 

 

References

Bujak J., Zabawki w Europie. Zarys dziejów – rozwój zainteresowań, Uniwersytet Jagielloński, Kraków 1988.

Dant T., Kultura materialna w rzeczywistości społecznej. Wartości, działania, style życia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.

Domańska E., Humanistyka nie-antropocentryczna a studia nad rzeczami, [w:] Kultura współczesna. Teoria, interpretacje, krytyka, materiały z seminarium: Rzeczy. Rekonesans antropologiczny, 2008, nr 3.

Domańska E., Problem rzeczy we współczesnej archeologii, [w:] Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności, red. J. Kowalewski, W. Piasek, M. Śliwa, Instytut Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2008.

Gomułka I., Drewniane średniowieczne lalki z badań archeologicznych, [w:] Dawne i współczesne zabawki dziecięce, red. D. Żołądź-Strzelczyk, K. Kabacińska, Wydawnictwo Rys, Poznań 2010.

Gomułka I., Gry i zabawy – opracowanie naukowe stanowiska pl. Nowy Targ we Wrocławiu (w druku).

Gomułka I., Produkcja figurek glinianych koników na terenie Śląska, „Śląskie Sprawozdania Archeologiczne”, 2014, t. 56.

Gutowska-Adamczyk M., Kalendarze, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2015.

Jakubiak K., Polskie badania historyczno-pedagogiczne nad dawnymi zabawkami dziecięcymi, [w:] Zabawka – przedmiot ludyczny i obiekt kolekcjonerski, red. K. Kabacińska-Łuczak, D. Żołądź-Strzelczyk, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2016.

Jones A., Archeological Theory and Scientific Practice, Cambirdge 2002.

Kabacińska K., Od grzechotki do… – słów kilka o zabawkach dziecięcych, „Studia Edukacyjne”, 2010, nr 11.

Kabacińska K., W co i jak bawiły się polskie dzieci w XVIII wieku?, [w:] Dziecko w rodzinie i społeczeństwie. Dzieje nowożytne, t. 2, red. K. Jakubiak, W. Jamrożek, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2002.

Kabacińska K., Zabawy i zabawki dziecięce w osiemnastowiecznej Polsce, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2007.

Kabacińska K., Zabawy i zabawki dziecięce w świetle polskiej nowelistyki pozytywistycznej, „Zabawy i Zabawki”, 2008, nr 1–4.

Kabacińska K., Zabawy i zabawki dziecięce w źródłach osiemnastowiecznych, [w:] Hominem quaerere. Człowiek w źródle historycznym, red. S. Rosik, P. Wiszewski, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2008.

Kabacińska-Łuczak K., Żołądź-Strzelczyk D. (red.), Zabawka – przedmiot ludyczny i obiekt kolekcjonerski, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2016.

Kostyrko K., Kobiałka M., Mlekuž D., Nic, co zwierzęce, nie jest nam obce. Nieantropocentryczne ujęcie archeologii i badanie krajobrazów, http://biografia.archeo.edu.pl/wp/2015/10/14/nic-co-zwierzece-nie-jest-nam-obce (dostęp: 12.07.2016).

Kantor R., Zięzio R., Zabawy i zabawki w życiu polskich dzieci w XIX i XX wieku, [w:] Od narodzin do wieku dojrzałego. Dzieci i młodzież w Polsce, cz. II: Stulecia XIX i XX, red. E. Mazur, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2003.

Kobiałka D., Biografia rzeczy jako perspektywa badawcza, [w:] Kultura materialna średniowiecza w Polsce, red. P. Kucypery, S. Wadyla, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2008.

Kobiałka D., 2008, Z życia dwóch naszyjników. Problemy biograficznego podejścia do rzeczy, „Kultura Współczesna”, 2008, t. 57, nr 3.

Kopytoff I., Kulturowa biografia rzeczy – utowarowienie jako proces, [w:] Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, red. M. Kempny, E. Nowicka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.

Kowalska K. Tea, Droga drobnej zabawki od śmietnika do gablotki. Kolekcja jako drugie życie zabawek i zmiana perspektywy, [w:] Zabawka – przedmiot ludyczny i obiekt kolekcjonerski, red. K. Kabacińska-Łuczak, D. Żołądź-Strzelczyk, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2016.

Krajewski M., Wstęp, [w:] W stronę socjologii przedmiotów, red. tenże, Poznań 2005.

Latour B., Przedmioty także posiadają sprawczość, [w:] Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, red. E. Domańska, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010.

Łach J., Polska lalką stała, czyli historia pewnej fabryki, [w:] Zabawka – przedmiot ludyczny i obiekt kolekcjonerski, red. K. Kabacińska-Łuczak, D. Żołądź-Strzelczyk, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2016.

Nawrot-Borowska M., Zabawy dzieci na wsi polskiej w 2. połowie XIX i na początku XX wieku w świetle literatury pamiętnikarskiej, „Przegląd Pedagogiczny”, 2011, nr 2.

Nawrot-Borowska M., Zabawy dzieci ziemiańskich w 2. połowie XIX i na początku wieku XX w świetle pamiętnikarstwa, „Biuletyn Historii Wychowania”, 2013, nr 29.

Nawrot-Borowska M., Zabawy i zabawki dziecięce w 2. połowie XIX i na początku XX wieku – wybrane problemy z wykorzystaniem grafik z epoki, „Biuletyn Historii Wychowania”, 2013, nr 30.

Olsen B., Kultura materialna po tekście: przywracanie obecności rzeczom, [w:] Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, red. E. Domańska, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010.

Rydel J., Wspomnienia, Universitas, Kraków 1991.

Tańczuk R., Ars colligendi. Kolekcjonowanie jako forma aktywności kulturowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2011.

Wieczorek M., O greckich świątyniach z klocków. Lalkach-Murzynkach i kaliskich „szrajerkach”, czyli polskie wytwórstwo zabawek w dwudziestoleciu międzywojennym, [w:] Zabawka – przedmiot ludyczny i obiekt kolekcjonerski, red. K. Kabacińska-Łuczak, D. Żołądź-Strzelczyk, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2016.

Żołądź-Strzelczyk D., Fryga, łątka i konik na patyku – zabawki naszych przodków, [w:] Sztuka dla dziecka. Tradycja we współczesności, red. G. Leszczyński, Centrum Sztuki Dziecka, Poznań 2011.

Żołądź-Strzelczyk D., „A cacek też dużo było”: zabawki dziecięce na ziemiach polskich w średniowieczu i w epoce nowożytnej, „Kwartalnik Historyczny”, 2013, nr 1.

Żołądź-Strzelczyk D., Gomułka I., Kabacińska-Łuczak K., Nawrot-Borowska M., Dzieje zabawek dziecięcych na ziemiach polskich do początku XX wieku, Wydawnictwo Chronicon, Poznań 2016.

Żołądź-Strzelczyk D., Kabacińska-Łuczak K., Codzienność dziecięca opisana słowem i obrazem. Życie dziecka na ziemiach polskich od XVI do XVIII wieku, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2012.

Published
2018-10-08
How to Cite
Kabacińska-Łuczak, K. (2018). Biography of Things as a Method of Research on Children’s Toys. Elementary Education in Theory and Practice, 13(3(49), 13-39. https://doi.org/10.35765/eetp.2016.1349.01
Issue
Vol. 13 No. 3(49) (2018): Toy in a child’s life. The Historical and Educational Contexts
Section
Scientific articles

Copyright (c) 2018 Elementary Education in Theory and Practice

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

  1. When submitting a text, the author declares that he/she is the Author of the article (hereinafter referred to as the “Work”) and:
    - he/she owns the exclusive and unlimited copyright to the Work,
    - is entitled to dispose of the copyright to the Work.
    Declares that it does not infringe any third party copyrights or legal rights.
    Declares that there is no conflict of interest.
    2. At the same time, the Author grants the Ignatianum University in Cracowa royalty-free, non-exclusive and territorially unlimited licence to use the Work in the following fields of exploitation:

- recording the Work in a hard copy, as well as on a digital or magnetic medium;
- reproduction of the Work using any technique, without limitation of the number of editions or copies;
- distribution of the Work and its copies on any medium, including marketing, sale, lending, and rental;
- introduction of the Work into a computer memory;
- disseminating the Work in information networks, including in the Internet;
- public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and re-broadcasting, as well as making the Work available to the public in such a way that everyone can have access to it at a time and place of their own choosing;
- within the scope of dependent rights to the Work, including in particular the right to make necessary changes to the Work resulting from editorial and methodical development, as well as to translate the Work into foreign languages;

The licence is granted from the moment of the transfer of the Work to the Ignatianum University  in Cracow. The Ignatianum University in Cracow is entitled to grant further sub-licences to the Work within the scope of the right granted. The licence is time-limited and it is granted for a period of 15 years, starting from the date of its granting.
Authors are permitted and encouraged to publish their text online (e.g. in their institution’s repository or on the institution’s website) before or during the submission process as this may lead to beneficial exchanges, as well as earlier and greater citation of the published text (See The Effect of Open Access). We recommend using any of the following portals of research associations:

- ResearchGate
- SSRN
- Academia.edu
- Selected Works
- Academic Search