Children’s Concepts of Healthy Eating at the Threshold of Early School Education
Abstract
Children at the threshold of school education already have knowledge and display specific behaviors in the field of nutritional education they gained in kindergarten, but mainly in a rich non-formal space, i.e. family, peer environment, through contact with the media, etc. Based on experience, due to the messages of other people and through the interpretation of observed events, children build their own concepts of healthy eating. The research implemented for the purposes of this study was planned and carried out in accordance with the principles of constructivism and the so-called new sociology of childhood, i.e. taking into account the role of children as active entities who understand, interpret and process the social reality around them. The purpose of the qualitative research was to, based on the analysis of language statements and drawings of children completing the pre-school education stage, reconstruct children's concepts of healthy eating, i.e. to show how children interpret the category of “healthy eating”, and to determine the sources of their knowledge on this topic. Recognition of children's concepts of healthy eating allows us to create conditions as part of school activities aimed at confronting meanings and constructing by children the concept of proper, rational nutrition at the stage of early education.
References
Bonner M., Finney J. (1996). A Psychosocial Model of Children’s Health Status, [w:] T.H. Ollendick, R. J. Prinz (red.), Advances in Clinical Child Psychology, Vol. 18, New York: Plenum Press, s. 231-282.
Brzezińska A. (2005). Psychologia wychowania, [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 3, Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej, Gdańsk: GWP, s. 223-253.
Charzewska J., Wajszczyk B. (2008). Co powinna zawierać prawidłowa, zbilansowana dieta? Rola urozmaiconej diety, [w:] M. Jarosz (red.), Zasady prawidłowego żywienia dzieci i młodzieży oraz wskazówki dotyczące zdrowego stylu życia, Warszawa: Instytut Żywności i Żywienia.
Clark C. D. (2011). In a Younger Voice: Going Children’s Qualitative Research, Oxford: Oxford University Press.
Corsaro W. A. (2015). The Sociology of Childhood, Los Angeles: Sage.
Dyjak A. (2005). Żywienie a zdrowie i rozwój dzieci wiejskich. Zarys problematyki, „Zdrowie Publiczne”, nr 115(1), s. 92-95.
Elden S. (2013). Inviting the Messy: Drawing Methods and Children’s Voices, „Childhood” vol. 20, s. 66-81, DOI: 10.1177/0907568212447243.
Flick U. (2011). Jakość w badaniach jakościowych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gaweł A. (2006). Zdrowie w perspektywie pedagogicznej. Indywidualne wybory i społeczne interesy, [w:] M. Kowalski, A. Gaweł (red.), Zdrowie – wartość – edukacja, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, s. 109-214.
Gniazdowski A. (red.) (1990). Zachowania zdrowotne: zagadnienia teoretyczne, próba charakterystyki zachowań zdrowotnych społeczeństwa polskiego, Łódź: Instytut Medycyny Pracy im. dra med. Jerzego Nofera.
Goryńska-Goldmann E., Ratajczak P. (2010). Świadomość żywieniowa a zachowania żywieniowe konsumentów, „Journal of Agribusiness and Rural Development”, nr 4(18), s. 41-48.
Jarosz M, Rychlik E. (2010). Epidemia otyłości – jaka przyszłość nas czeka, „Gastroenterologia Polska”, nr 17(10), s. 47-52.
Jarosz M., Wolnicka K, Kłosowska J. (2011). Czynniki środowiskowe związane z występowaniem nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży, „Postępy Nauk Medycznych”, nr 9, s. 770-777.
Jarosz M. i in. (2010). Zalecenia dotyczące żywienia i aktywności fizycznej, [w:] M. Jarosz (red.), Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja, Warszawa: Instytut Żywności i Żywienia.
Kalnins I., Love R. (1982). Children’s Concepts of Health and Illness – and Implications for Health Education: an Overview, „Health Education Quarterly”, nr 9, s. 104-115, DOI: 10.1177/109019818200900202.
Klus-Stańska D. (2004). Światy dziecięcych znaczeń, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Lachowicz-Tabaczek K. (2004). Potoczne koncepcje świata i natury ludzkiej: ich wpływ na poznanie i zachowanie, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Leszcz-Krysiak A. (2019). Pojęcie zdrowia w rozumieniu uczniów edukacji wczesnoszkolnej, „Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna”, Vol. 7, nr 1 (13), s. 7-16.
Maciejewska-Mroczek E. (2018). „Ten żył zdrowo, a ten żył choro”. O rozumieniu zdrowia i ruchu przez dzieci, „Folia Sociologica”, nr 65, s. 59-72, DOI: 10.18778/0208-600X.65.05.
Nowak-Dziemianowicz M. (2006). Doświadczenia rodzinne w narracjach. Interpretacje sensów i znaczeń, Wrocław: Dolnośląska Szkoła Wyższa.
Nowak P. F., Chalimoniuk-Nowak M. (2015). Potencjał mediów społecznościowych w edukacji zdrowotnej, [w:] A. Wolska-Adamczyk (red.), Współczesne kierunki działań prozdrowotnych, Warszawa: WSIiZ, s. 35-45.
Oblacińska A., Woynarowska B. (red.). (2002). Profilaktyczne badania lekarskie i inne zadania lekarza w opiece zdrowotnej nad uczniami. Poradnik dla lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej: Instytut Matki i Dziecka.
Obodyńska E. (2005). Działalność szkoły promującej zdrowie na rzecz współpracy ze środo-
wiskiem lokalnym, „Lider”, nr 9, s. 10-12.
Peräkylä A. (2009). Analiza rozmów i tekstów [w:] N. Denzin, Y. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych, tom. II, Warszawa: PWN, s. 325-350.
Piechaczek-Ogierman G. (2009) Postawy zdrowotne uczniów i ich socjokulturowe uwarunkowania, Cieszyn-Toruń: Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji UŚ, Wyd. Adam Marszałek.
Rychlik E., Jarosz M. (2008). Najczęstsze wady w żywieniu dzieci i młodzieży [w:] M. Jarosz (red.), Zasady prawidłowego żywienia dzieci i młodzieży oraz wskazówki dotyczące zdrowego stylu życia, Warszawa: Instytut Żywności i Żywienia.
Sęk, H. (1997). Subiektywne koncepcje zdrowia, świadomość zdrowotna a zachowania zdrowotne i promocja zdrowia, [w:] Z. Ratajczak, I. Heszen-Niejodek (red.), Promocja zdrowia. Psychologiczne podstawy wdrożeń, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 34-55.
Siedliska A. (2017). Wartość zdrowia w percepcji dzieci chorych. Badania w szkole przyszpitalnej Puławach, „Roczniki Pedagogiczne”, nr 2, Tom 9(45), s. 129-146, DOI: 10.18290/rped.2017.9.2-9.
Sokołowska, M. (2002). Realizacja ścieżki edukacyjnej – edukacja prozdrowotna, „Edukacja Zdrowotna i Promocja Zdrowia”, nr 4, s. 6-7.
Trzebiński J. (2000). Narracja jako sposób rozumienia świata, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Uljens M. (2006). Dydaktyka szkolna, [w:] Pedagogika, t. 2: Pedagogika wobec edukacji, polityki oświatowej i badań naukowych, red. B. Śliwerski, Gdańsk: GWP.
Wiśniewska-Kin M. (2013). Dominacja a wyzwolenie. Wczesnoszkolny dyskurs podręcznikowy i dziecięcy, Łódź: Wyd. UŁ.
Woynarowska B. (2008). Edukacja zdrowotna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Woynarowska B., Sokołowska M. (2001). Ścieżka edukacyjna – edukacja prozdrowotna i promocja zdrowia w szkole, Warszawa: KOWEZ.
Woźniakowa Y. (2009). Rozumienie choroby przez dzieci w wieku szkolnym – badania pilotażowe, [w:] Z. Dołęga, M. John-Borys (red.), Zdrowie psychiczne uczniów – różne konteksty i odniesienia, Katowice: Wydawnictwo UŚ, s. 185-195.
Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z dnia 20 listopada 1989 roku (Dz.U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526.) http:// prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19911200526/T/D19910526L.pdf [dostęp: 12.05.2020].
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej Poz. 356 (http://prawo.sejm.gov.pl/ isap.nsf/download.xsp/WDU20170000356/O/D20170356.pdf [dostęp: 5.05.2020).
Copyright (c) 2020 Elementary Education in Theory and Practice
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
- When submitting a text, the author declares that he/she is the Author of the article (hereinafter referred to as the “Work”) and:
- he/she owns the exclusive and unlimited copyright to the Work,
- is entitled to dispose of the copyright to the Work.
Declares that it does not infringe any third party copyrights or legal rights.
Declares that there is no conflict of interest.
2. At the same time, the Author grants the Ignatianum University in Cracowa royalty-free, non-exclusive and territorially unlimited licence to use the Work in the following fields of exploitation:
- recording the Work in a hard copy, as well as on a digital or magnetic medium;
- reproduction of the Work using any technique, without limitation of the number of editions or copies;
- distribution of the Work and its copies on any medium, including marketing, sale, lending, and rental;
- introduction of the Work into a computer memory;
- disseminating the Work in information networks, including in the Internet;
- public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and re-broadcasting, as well as making the Work available to the public in such a way that everyone can have access to it at a time and place of their own choosing;
- within the scope of dependent rights to the Work, including in particular the right to make necessary changes to the Work resulting from editorial and methodical development, as well as to translate the Work into foreign languages;
The licence is granted from the moment of the transfer of the Work to the Ignatianum University in Cracow. The Ignatianum University in Cracow is entitled to grant further sub-licences to the Work within the scope of the right granted. The licence is time-limited and it is granted for a period of 15 years, starting from the date of its granting.
Authors are permitted and encouraged to publish their text online (e.g. in their institution’s repository or on the institution’s website) before or during the submission process as this may lead to beneficial exchanges, as well as earlier and greater citation of the published text (See The Effect of Open Access). We recommend using any of the following portals of research associations:
- ResearchGate
- SSRN
- Academia.edu
- Selected Works
- Academic Search
