Treść dziecięcych opowieści o świecie – perspektywa edukacyjna
Abstrakt
W artykule dokonano analizy dziecięcych opowieści o świecie. Celem badań była próba odpowiedzi na pytanie, jaka jest treść opowiadań dzieci w wieku sześciu lat. Sformułowano dwie grupy problemów badawczych, które przybrały formę pytań. Pierwsza grupa koncentrowała się na rozpoznaniu tematyki dziecięcych opowieści, występujących w nich postaci i zdarzeń. Druga grupa związana była z odpowiedzią na pytanie, jak w tworzonych przez dzieci sytuacjach reprezentowana jest rzeczywistość, biorąc pod uwagę kategorię przestrzeni w ujęciu blisko–daleko. Przedmiotem badań były teksty 40 opowieści o świecie dzieci sześcioletnich. Kategorią opisową uczyniono „sytuację”, w której lokowane były zdarzenia i postacie w tworzonych przez dzieci opowieściach. Opowieść dziecka obejmowała subiektywnie postrzegane sytuacje. Była ona reprezentacją stanów rzeczywistości, zdarzeń, sposobów zachowania się bohaterów. Jako metodę zastosowano analizę treści. Wyniki prowadzonych analiz wskazują na to, że opowieści dziewczynek i chłopców różnią się w zakresie sposobu ujmowania prezentowanych sytuacji, tematyki, opisu zdarzeń oraz tła dla toczących się akcji. Z analiz wynika, że dzieci koncentrują się na treściach pozytywnych związanych z przyjemnością, zabawą. Dominują tematy ujmujące niezwykłe cechy bohaterów, ich aktywność, rywalizację. Dzieci podejmują też tematykę podróży, przygód, zagrożeń, ale również związaną z demonstracją siły czy walki. Rozpoznanie w badanym obszarze sprzyjać będzie optymalizacji działań w zakresie projektowania środowiska edukacyjnego najmłodszych.
Bibliografia
Babbie E. (2009). Podstawy badań społecznych, tłum. W. Bedkiewicz, M. Bucholc, P. Gadomski, J. Haman, A. Jasiewicz-Betkiewicz, A. Kloskowska-Dudzińska, M. Kowalski, M. Mozga-Górecka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bokus B. (1991). Tworzenie opowiadań przez dzieci. O linii i polu narracji, Kielce: Wydawnictwo Energeia.
Bokus B., Więcko K., Zamęcka J. (1992). Współtworzenie tekstu narracyjnego przez dzieci w wieku przedszkolnym. (O kompetencji komunikacyjnej współnarratora), [w:] B. Bokus, M. Haman (red.), Z badań nad kompetencją komunikacyjną dzieci, Warszawa: Wydaw- nictwo Energeia, s. 125-147.
Dereń E., Polański E. (2008). Wielki Słownik Języka Polskiego, Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Naukowe.
Hryniewicka K. (2019). Baśń w życiu dziecka. Cechy, funkcje, rola baśni w życiu dziecka, baśnioterapia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe i Edukacyjne Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.
Kosowska E. (2018). Kontekst sytuacyjny a kontekst kulturowy, [w:] B. Bokus, E. Kosowska (red.), Człowiek w sytuacji nie tylko z perspektywy psychologa. Studia inspirowane teorią Tadeusza Tomaszewskiego, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 42-58.
Markowski A. (red.). (2006). Wielki Słownik Poprawnej Polszczyzny PWN, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Shugar G.W., Bokus B. (1988). Twórczość językowa dziecka w sytuacji zabawowo-zadaniowej, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Silverman D. (2009). Interpretacja danych jakościowych. Metody analizy rozmowy, tekstu i interakcji, tłum. M. Głowacka-Grajper, J. Ostrowska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Uszyńska-Jarmoc J. (2003). Twórcza aktywność dziecka. Teoria – rzeczywistość – perspektywy rozwoju, Białystok: Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie.
Wood D. (2006). Jak dzieci uczą się i myślą. Społeczne konteksty rozwoju poznawczego, tłum. R. Pawlik, A. Kowalcze-Pawlik, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Woynarowska-Sołdan M., Woynarowska B. (2017). Przedszkole Promujące Zdrowie. Po- radnik dla przedszkoli i osób wspierających ich działania w zakresie promocji zdrowia, Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji, https://www.ore.edu.pl/2018/02/przedszkole- -promujace-zdrowie/ (dostęp: 14.03.2020).
Copyright (c) 2020 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
