Etyka wydawnicza

Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie (WN AIK) oraz Redakcja czasopisma Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce dokładają wszelkich starań, aby wdrażać i aktualizować powszechnie przyjęte standardy wydawnicze oraz stosować dobre praktyki wydawnicze zgodne z polityką Komitetu Etyki Wydawniczej (Committee on Publication Ethics) – COPE.

OBOWIĄZKI REDAKCJI

Konflikty interesów 

Eliminowane są wszelkie konflikty interesów między członkami redakcji, autorami i recenzentami.
Autorzy i recenzenci są zobowiązani do składania oświadczeń o potencjalnych konfliktach interesów, które mogą wpłynąć na wiarygodność publikacji. 
Członkowie Kolegium Redakcyjnego pracują w zgodzie z normami etycznymi, nie ulegają wpływom komercyjnym. 
Kolegium redakcyjne zapoznaje się ze zgłaszanymi artykułami i podejmuje decyzje kierując się bezstronnością, obiektywizmem oraz chęcią przyczynienia się do publikacji wysokiej jakości artykułów.

Redaktor/redakcja zobowiązana jest do: 

zapewnienia sprawiedliwej i merytorycznej recenzji; 
udostępniania artykułów recenzentom bez danych autorów (proces dwustronnie anonimowy (double-anonymous)
https://publicationethics.org/sites/default/files/ethical-guidelines-peer-reviewers-cope.pdf
wyboru recenzentów zatrudnionych w innych instytucjach niż autor publikacji; 
ujawnienia ewentualnych konfliktów interesów wynikających z konkurencji, współpracy lub innych relacji i powiązań z każdym z autorów, instytucji, firm związanych z artykułami proponowanymi do publikacji; w przypadku zaistnienia takich sytuacji redaktor w zamian powinien poprosić współredaktorów lub innych członków redakcji o podjęcie się procesu rozpatrywania artykułu i jego recenzji;  
wymaga od wszystkich współpracowników również redaktorów gościnnych/tematycznych ujawnienia istotnych konfliktów interesów konkurencyjnych i publikować poprawki, gdy sprzeczne interesy zostały ujawnione po opublikowaniu artykułu; jeśli to konieczne, powinny być podjęte inne odpowiednie działania, np. wycofanie publikacji lub opublikowanie sprostowania; 
zapewnienia, że reklama, przedruk lub inne dochody handlowe czasopisma nie mają wpływu na decyzje w procesie redakcyjnym;

PROCEDURY ANTYPLAGIATOWE

Wszelkie formy plagiatu są niedopuszczalne.  
W przypadku wykrycia plagiatu podczas wstępnego sprawdzania tekstu przez redaktora tematycznego (recenzja wewnętrzna) lub w trakcie recenzji zewnętrznych, artykuł zostaje odrzucony.  
Redakcja korzysta z programu antyplagiatowego  
Zawartość czasopisma jest indeksowana przez CrossRef. Każdy artykuł posiada cyfrowy identyfikator dokumentu elektronicznego (Digital Object Identifier; DOI). 
W przypadku podejrzenia łamania zasad etycznych dotyczących niewłaściwego prowadzenia badań lub publikacji, redakcja czasopisma przeprowadzi postępowanie wyjaśniające. W razie potrzeby redakcja czasopisma zastrzega sobie prawo do skontaktowania się z instytucjami autorów, podmiotami finansującymi lub organami regulacyjnymi.  
W przypadku podejrzenia lub domniemanego niewłaściwego postępowania zostanie zastosowana procedura wyjaśniająca zgodnie z zasadami etycznymi. W przypadku odkrycia dowodów na niewłaściwe postępowanie, Redakcja czasopisma podejmie opisane poniżej działania w celu dokonania zmian, które mogą obejmować korektę tekstu lub jego wycofanie.

Procedura antyplagiatowa:

Procedura przeciw manipulowania danymi:
- podejrzenie o manipulowanie danymi

Procedura dotycząca autorstwa i współautorstwa
- dodanie autora przed opublikowaniem
- usunięcie autora przed opublikowaniem

PROCES RECENZYJNY 

Informacje ogólne

Recenzja to opinia na temat artykułu recenzentów-ekspertów w dziedzinie, której dotyczy artykuł.  

Recenzentami nie są członkowie zespołu redakcyjnego czasopisma. 
Każdy artykuł naukowy poddawany jest procedurze recenzyjnej (ocena parametryczna (parametric assessment) i ocena jakościowa (qualitative assessment)).
Recenzja jest dwustronnie anonimowa (double-anonymous): tożsamość recenzenta nie jest widoczna dla autora, tożsamość autora nie jest widoczna dla recenzenta, tożsamość recenzenta i autora jest widoczna dla redaktora (tematycznego, naczelnego).

Wytyczne i zasady etyczne dla recenzentów

Procesem recenzyjnym kieruje redaktor tematyczny numeru w porozumieniu z sekretarzem czasopisma oraz redaktorem naczelnym lub zastępcą redaktora.
Pierwszym etapem procedury recenzenckiej jest wstępna ocena dokonywana przez redakcję (Editorial Review). Dotyczy ona aspektów formalnych i zgodności treści artykułu z profilem czasopisma, poprawnego wprowadzenia metadanych, sprawdzenia tekstu w systemie antyplagiatowym (iThenticate). Wynik tej oceny jest przekazywany autorowi. W sytuacji, gdy tekst nie spełnia wymagań formalnych dotyczących wprowadzenia metadanych, zostaje odrzucony z możliwością ponownego zgłoszenia.
Kryterium wyboru recenzentów są ich kwalifikacje merytoryczne i etyczne. Recenzentem powinien być ekspert w danej dziedzinie, o znaczącym dorobku naukowym, nie mający z autorem konfliktu interesów (relacje zawodowe, osobiste).
Recenzent powinien potwierdzić przyjęcie propozycji recenzji lub ją odrzucić w systemie OJS czasopisma. Jeżeli zgodził się wykonać recenzję to powinien zapoznać się z tekstem poddawanym recenzji i w wyznaczonym terminie (nie przekraczającym 4 tygodni) wypełnić formularz recenzji, wybierając jedną rekomendację z podanej listy. Rekomendacja powinna być spójna z uwagami zawartymi w treści recenzji. Jeżeli recenzent wybrał rekomendację “wymagane poprawki i ponowna recenzja” "Resubmit for Review", oznacza to, że zażądał przedstawienia mu poprawionej wersji do powtórnej recenzji i tym samym zobowiązał się do jej wykonania.
Recenzent przygotowuje recenzję w oparciu o formularz recenzji, który jest udostępniany recenzentowi na platformie OJS czasopisma lub może dołączyć plik z własną recenzją, która jednak zawiera informacje zgodne z wytycznymi redakcji czasopisma.
Recenzent powinien być obiektywny i konstruktywny w swojej recenzji, dostarczając informacji zwrotnych, które pomogą autorowi/autorom poprawić manuskrypt (dialog recenzencki, peer review dialog). Powinien być konkretny w swojej krytyce i dostarczać dowodów na poparcie ogólnych stwierdzeń, aby pomóc redaktorom w ich ocenie. Recenzent powinien zachować profesjonalizm i powstrzymać się od wrogich i prowokacyjnych wypowiedzi oraz od zniesławiających czy uwłaczających komentarzy osobistych lub bezpodstawnych oskarżeń.
Zadaniem recenzenta jest ocena jakości i rygoru naukowego otrzymanego tekstu. Jeśli tekst nie jest jasny z powodu braku pewnych analiz, recenzent powinien to skomentować i wskazać, jakie dodatkowe analizy uczyniłyby przedłożoną pracę bardziej klarowną. Zadaniem recenzenta nie jest rozszerzanie pracy poza jej aktualny stan/zakres.
W ocenie tekstu recenzent zobowiązany jest do zachowania bezstronności i niekierowania się uprzedzeniami związanymi z narodowością, przekonaniami religijnymi lub politycznymi, płcią lub innymi cechami autorów, wynikającymi z treści artykułu, pochodzeniem manuskryptu lub względami komercyjnymi.
Jeśli występuje konflikt interesów, który może uniemożliwić przedstawienie uczciwej i bezstronnej recenzji, recenzent powinien niezwłocznie powiadomić o tym czasopismo i wycofać zgodę na przygotowanie recenzji. Jeśli recenzentowi brak niezbędnej wiedzy specjalistycznej do oceny odpowiednich aspektów manuskryptu, również powinien powiadomić o tym redakcję, aby niepotrzebnie nie przedłużać procesu recenzji.
W przypadku, gdy recenzent domyśla się tożsamości autora (autorów) powinien powiadomić o tym czasopismo, jeśli ta wiedza potencjalnie rodzi konflikt interesów (recenzja dwustronnie anonimowa, double-anonymous).
Recenzent powinien zachować poufność w procesie recenzyjnym, to znaczy powstrzymać się od wykorzystywania informacji uzyskanych w trakcie procesu recenzowania dla korzyści własnej lub innej osoby lub w celu dyskredytacji kogokolwiek. Nie powinien angażować nikogo innego w recenzję tekstu (w tym początkujących badaczy, dla których jest mentorem), bez uprzedniego uzyskania zgody redakcji czasopisma. Jeżeli recenzent chce wyznaczyć współrecenzenta, powinien o tym fakcie poinformować redaktora naczelnego lub sekretarza redakcji, którzy mogą zaprosić do recenzji kolejne osoby.
Wszelka poufność zapewniona podczas procesu recenzji powinna być zachowana, utrzymana i chroniona nawet po publikacji, chyba że odpowiednie strony wyrażą zgodę na zniesienie tej poufności.
Po wykonaniu recenzji i przesłaniu rekomendacji do redakcji recenzent otrzymuje potwierdzenie przyjęcia recenzji i podziękowania oraz zostaje umieszczony na rocznej liście recenzentów na stronie internetowej czasopisma.
Jeżeli recenzent podejrzewa nieprawidłowości w procesie prowadzenia badań lub publikacji, powinien niezwłocznie poinformować o tym fakcie redakcję. Na przykład może mieć obawy, że do nieprawidłowości doszło albo podczas badania, albo w trakcie pisania i składania manuskryptu, albo może zauważyć znaczne podobieństwo między manuskryptem a tekstem zgłoszonym równocześnie do innego czasopisma lub opublikowanym artykułem. W tej sprawie tych lub jakichkolwiek innych kwestii etycznych, należy skontaktować się bezpośrednio z redakcją czasopisma. Właściwa jest poufna współpraca z czasopismem zamiast dochodzenia na własną rękę, chyba że czasopismo poprosi o dodatkowe informacje lub porady.
W razie rozbieżności pomiędzy rekomendacjami recenzentów ostateczną decyzję podejmuje redakcja lub redaktor naczelny.

Rozpatrywanie recenzji

Ostateczną decyzję o publikacji danego artykułu podejmuje redakcja czasopisma.
Redakcja zastrzega sobie prawo do odrzucenia artykułu na każdym etapie procesu recenzyjnego w przypadku poważnych wątpliwości lub przynajmniej jednej negatywnej recenzji. Tekst może zostać odrzucony ze względu na brak związku z zakresem tematycznym czasopisma, z powodu braków formalnych, negatywnej recenzji lub oceny dokonanej przez system antyplagiatowy.
W sprawach niejednoznacznych ostateczną decyzję podejmuje redaktor naczelny (Editor-in-chief).
Recenzji poddawane są tylko artykuły naukowe, artykuły recenzyjne. Editorial nie podlega procesowi recenzji.
Autor po otrzymaniu recenzji zobowiązany jest do ustosunkowania się do nich poprzez a/ wniesienie poprawek (w sposób umożliwiający ich ocenę przez redakcję, np. poprzez zaznaczenie kolorem wprowadzonych w tekście zmian lub w trybie śledzenia zmian) oraz b/ odpowiedź na uwagi recenzentów, tj. przekonujące merytoryczne uzasadnienie odmowy wprowadzenia niektórych zmian sugerowanych przez recenzentów (w formie odrębnego pliku).
Decyzja o przyjęciu do publikacji podejmowana jest po zakończeniu dyskusji nad recenzjami oraz uzgodnieniu stanowisk autora, recenzentów i redakcji.
W momencie zgłoszenia artykułu przez autora czasopismo nie gwarantuje przyjęcia artykułu do publikacji.
Każdy artykuł posiada informację o dacie złożenia tekstu, dacie akceptacji tekstu do publikacji. Data publikacji podana jest na stronie czasopisma,
Recenzent ma bezpośredni kontakt z redakcją, która pośredniczy w kontakcie autora i recenzenta.
Przyjęto model recenzji poufnej w związku z tym nie są publikowane żadne informacje na temat procesu recenzyjnego.

OBOWIĄZKI AUTORÓW

Autor przed przesłaniem pliku z artykułem jest zobowiązany do zapoznania się i podpisania w oświadczenia o prawach autorskich.

Oświadczenie o prawach autorskich

Oryginalność artykułu/tekstu

Zgłoszenie artykułu/tekstu w systemie OJS oznacza, że opisane badania nie były wcześniej publikowane, że nie są rozważane do publikacji w innym miejscu, że publikacja jest zatwierdzona przez wszystkich autorów i że w przypadku akceptacji nie zostanie opublikowana, gdzie indziej w tej samej formie, w języku angielskim bez pisemnej zgody Wydawcy. Artykuły, których teksty przynajmniej w części są wykorzystane w innym utworze tego samego autora, opublikowane wcześniej lub przekazane do druku, nie mogą być publikowane w czasopiśmie. Niedopuszczalne jest przesyłanie materiałów, które w jakikolwiek sposób naruszają prawa autorskie osób trzecich lub prawa prawne. Autor ponosi pełną odpowiedzialność etyczną i prawną za złamanie danych warunków lub wprowadzenie w błąd Redakcji lub Wydawcy. Autor/autorzy składają stosowne oświadczenie o oryginalności artykułu/tekstu (w formie elektronicznej przed wysłaniem zgłoszenia tekstu).

Definicja autorstwa 

Autorem/ współautorem jest osoba, która wnosi istotny wkład w powstawanie artykułu/tekstu oraz ponosi odpowiedzialność za wykonaną pracę i jej przedstawienie w publikacji. 

Odpowiedzialność autorów i osoby do kontaktu 

Główna osoba do kontaktu, tzw. autor korespondencyjny, jest odpowiedzialna za tekst artykułu i korespondencję w procesie publikacji, zatwierdza również korektę artykułu. 

Autor korespondencyjny powinien upewnić się, że jest upoważniony do występowania w imieniu wszystkich współautorów w sprawach dotyczących publikacji, w tym materiałów uzupełniających. Autor korespondencyjny jest odpowiedzialny za informowanie współautorów o statusie artykułu w trakcie procesu składania, recenzji i publikacji.  

Wkład poszczególnych autorów  

W przypadku tekstów autorstwa dwóch lub więcej osób, autorzy proszeni są o złożenie oświadczenia w formie elektronicznej (strona tytułowa z oświadczeniem o autorstwie) zawierającego informacje dotyczące procentowego wkładu poszczególnych autorów oraz opis: koncepcja i projekt badań, zbieranie danych i przeprowadzenie badań, analiza i interpretacja danych empirycznych, formułowanie wniosków, redakcja tekstu, inne.

Finansowanie badań/projektu dotyczącego publikacji w czasopiśmie

Autorzy są zobowiązani do ujawnienia źródeł finansowania badań. Następujące informacje są wymagane: nazwa instytucji finansującej, nazwa grantu, numer umowy i/lub identyfikator grantu. W przypadku finansowania komercyjnego należy opisać rolę fundatora. 

Wszystkie źródła wsparcia finansowego badań/projektu, których dotyczy treść artykułu powinny być obligatoryjnie ujawnione i wskazane w publikacji na końcu tekstu (po bibliografii) oraz w metadanych.

Uznanie nie-autorów

Należy zawsze zadbać w publikacji o uznanie dla pracy/wkładu innych osób (tzw. nie-autorów) poprzez umieszczenie w tekście artykułu stosownych informacji (np. przypis dolny). Dotyczy to sytuacji np. badań zleconych, informacji zaczerpniętych z niepublikowanych prac dyplomowych, które są efektem pracy nie-autorów. W takich przypadkach, gdy istnieją inne osoby (nie-autorzy), które uczestniczyły w pewnych istotnych aspektach publikowanego projektu badawczego, powinny one zostać wskazane w tekście artykułu.

Konflikt interesów

Autorzy są zobowiązani do złożenia oświadczenia w formie elektronicznej (w systemie OJS) o występowaniu lub braku konfliktu interesów w momencie zgłaszania tekstu do publikacji. Jeśli w ich ocenie pełnione przez nich funkcje mogą wpływać lub mogą być uznane przez osoby trzecie za wpływające na ich obiektywizm składają takie oświadczenie redakcji (np. praca w danej instytucji, płatne reprezentowanie instytucji jako np. ekspert, korzystania ze środków danej instytucji).

ZARZĄDZANIE POTENCJALNYMI SPORAMI

Konflikt interesów/sprzeczne interesy 

Do konfliktu interesów dochodzi wtedy, kiedy w relacjach pomiędzy autorkami/autorami, recenzentkami/recenzentami lub członkiniami/członkami zespołu redakcyjnego występują relacje ekonomiczne, służbowe lub osobiste, które mogą mieć wpływ na opracowanie wyników badań, ocenę tekstu lub proces decyzyjny dotyczący publikacji tekstu w czasopiśmie Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce. Przyczyną konfliktu interesów może być także udział wymienionych osób we wspólnych projektach, tworzenie w przeszłości wspólnych publikacji, rywalizacja profesjonalna lub polityczna. Każdy/każda autor/ka, recenzent/recenzentka lub członek/członkini zespołu redakcyjnego, w których przypadku występuje jakikolwiek konflikt interesów, zobowiązani/zobowiązane są zgłosić ten fakt redaktor naczelnej czasopisma. 

W celu identyfikowania konfliktu interesów w czasopiśmie Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce. stosowana jest następująca procedura: 

Recenzent zobowiązany jest do: 

- złożenia oświadczenia o braku występowania konfliktu interesów (na platformie OJS, w formie elektronicznej przed wyrażeniem zgody na wykonanie recenzji); 

- wycofania się z wykonania recenzji w sytuacji, gdy zachodzi konflikt interesów wynikający z rywalizacji, współpracy lub innej relacji albo innego związku z autorem tekstu. 

Autorzy, redaktorzy i recenzenci powinni przestrzegać zasad dobrych praktyk w zakresie etyki publikacji. Oszustwa lub świadomie podane niedokładne i mało precyzyjne informacje w oświadczeniach autora/autorów stanowią nieetyczne zachowanie i są nie do przyjęcia. 

W przypadku artykułów opartych na badaniach z udziałem dzieci i osób o ograniczonych możliwościach decydowania o sobie, Autor zobligowany jest do podania informacji dotyczącej uzyskania zgody na prowadzenie badań przez stosowną Komisję do spraw Etyki Badań Naukowych.

Autorzy ponoszą prawną i etyczną odpowiedzialność za poglądy wyrażone w artykułach. Wydawca i czasopismo nie ponoszą odpowiedzialności prawnej w przypadku wystąpienia roszczeń odszkodowawczych w tym zakresie. 

Zarządzając potencjalnymi sporami dotyczącymi autorów czasopismo kieruje się wytycznymi COPE.

W przypadku podejrzenia łamania zasad etycznych dotyczących niewłaściwego prowadzenia badań lub publikacji, redakcja czasopisma przeprowadzi postępowanie wyjaśniające. W razie potrzeby redakcja czasopisma zastrzega sobie prawo do skontaktowania się z instytucjami autorów, podmiotami finansującymi lub organami regulacyjnymi. 

W przypadku podejrzenia lub domniemanego niewłaściwego postępowania zostanie zastosowana procedura wyjaśniająca zgodnie z zasadami etycznymi. W przypadku odkrycia dowodów na niewłaściwe postępowanie, redakcja czasopisma podejmie stosowne decyzje i działania w celu dokonania zmian, które mogą obejmować korektę tekstu, jego wycofanie lub publikację stosownej erraty. 

Odwołania i skargi. Polityka i proces 

Procedura dotyczy odwołań od decyzji redakcyjnych, zażaleń dotyczących nieprawidłowości procesów, takich jak duże opóźnienia w rozpatrywaniu prac oraz skarg dotyczących etyki publikacji.  

Odwołania i skargi powinny być w pierwszej kolejności rozpatrzone przez redaktora naczelnego odpowiedzialnego za czasopismo i/lub redaktora tematycznego, który zajmował się artykułem.  

Skargi dotyczące treści naukowej, np. odwołanie od odrzucenia 

Redaktor naczelny lub/i redaktor tematyczny rozpatruje argumentację autorów, i decyduje/ą, czy: 
- decyzja o odrzuceniu powinna zostać utrzymana, 
- wymagana jest kolejna niezależna opinia (recenzja), 
- odwołanie należy rozpatrzyć. 
Skarżący jest informowany o decyzji wraz z uzasadnieniem, jeśli jest to właściwe. Decyzje w sprawie odwołań są ostateczne, a nowe zgłoszenia mają pierwszeństwo przed odwołaniami. 

Skargi dotyczące procesów, np. czasu potrzebnego na przejrzenie  

Redaktor naczelny wraz z redaktorem tematycznym (w stosownych przypadkach) zbadają sprawę. Skarżący otrzyma odpowiednią informację zwrotną. Informacje zwrotne są przekazywane odpowiednim interesariuszom w celu ulepszenia procesów i procedur wydawniczych. 

Skarga na etykę publikacji, np. na zachowanie badacza, autora lub recenzenta 
Redaktor naczelny lub redaktor prowadzący postępuje zgodnie z wytycznymi opublikowanymi przez Komisję Etyki Publikacji. Redaktor naczelny lub redaktor prowadzący może zwrócić się do wydawcy  o poradę w sprawach trudnych lub skomplikowanych. Może również zasięgnąć niezależnej i prawnej porady. 

Redaktor naczelny lub redaktor prowadzący decyduje o sposobie postępowania i przekazuje skarżącemu informację zwrotną. 

Więcej informacji na ten temat można znaleźć  (COPE)  

 POLITYKA OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH

Redakcja zapewnia poufność i bezpieczeństwo danych osobowych autorów. Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony danych osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej) dalej RODO oraz w związku z ustawą z dnia 10 maja 2018 roku o ochronie danych osobowych (Dz.U. 2018 poz. 1000), informujemy, iż: 

Administratorem  danych osobowych jest Uniwersytet Ignatianum w Krakowie przy ul. Kopernika 26, 31-501 Kraków . 
Dane osobowe są przetwarzane wyłącznie w celu realizacji procesu wydawniczego i rozpowszechnienia publikacji.  
Podstawą prawną do przetwarzania danych osobowych jest art. art. 6 ust. 1 pkt. a i art. 6 ust. 1 lit. b RODO. 
Podanie danych osobowych jest: 
- dobrowolne w wypadku korzystania z treści czasopism open access zdeponowanych na platformie OJS czasopisma, 
- konieczne w wypadku chęci uczestnictwa w elektronicznym procesie wydawniczym (deponowania tekstów do publikacji na prawach autorów, prowadzenia prac związanych z funkcjami: redaktora tematycznego, redaktora działu, redaktora technicznego, recenzenta, specjalisty DTP) oraz założenia konta na prawach czytelnika w celu uzyskiwania informacji o nowo opublikowanych numerach.