W poszukiwaniu ciekawych programów rozwijania aktywności twórczej dzieci

Słowa kluczowe: program edukacyjny, aktywność twórcza dziecka, cele, zasady, treści programu, sposoby realizacji

Abstrakt

Jednym z ważnych zadań nauczyciela w edukacji wczesnoszkolnej jest tworzenie środowiska sprzyjającego rozwojowi twórczej aktywności dziecka, która ujawnia się w spontanicznej lub inspirowanej aktywności zabawowej, graficznej, werbalnej, muzycznej oraz ruchowej. Troska o rozwijanie kreatywności, o jej zakorzenienie w praktyce edukacyjnej, wydaje się ważnym zadaniem szkoły i jednym z najpilniejszych wyzwań współczesnego nauczyciela, dlatego w prezentowanej publikacji podjęto próbę analizy tekstów programów przeznaczonych do rozwijania twórczej aktywności dzieci pod kątem celów, zasad, treści i sposobów realizacji. Badaniu poddano trzy publikacje: Program edukacyjny Żywioły. Lekcje twórczości w nauczaniu zintegrowanym Jolanty Bonar i Krzysztofa J. Szmidta; Podróże, skarby, przygoda. Podręcznik i program rozwijania twórczości, samoświadomości oraz dyspozycji autokreacyjnych dzieci klas I–III Janiny Uszyńskiej-Jarmoc, oraz Krok w kierunku kreatywności. Program stymulowania twórczości na etapie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej Marioli Jąder. Z analizy programów wynika, że doskonale wpisują się one we współczesny nurt kształcenia zintegrowanego, uwzględniają bowiem zarówno integrację celów, jak i treści, form ekspresji oraz metod wspierania aktywności twórczej dzieci, a także proponują oryginalne zasady pracy z dziećmi.

Biogram autora

Elżbieta Aniela Marek, Akademia Ignatianum w Krakowie

Elżbieta Marek, dr nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki (Wydział Nauk o Wychowaniu Uniwersytetu Łódzkiego 1996 rok), uczennica i wieloletnia współpracownica twórcy pedagogiki wczesnoszkolnej – Ryszarda Więckowskiego. W latach 1991-2015 zatrudniona w UJK w Kielcach, Filia w Piotrkowie Trybunalskim, gdzie od roku 2002 pełniła funkcje kierownika Pracowni  Pedagogiki Wczesnoszkolnej i Przedszkolnej. W latach 1997-2005 była adiunktem na Uniwersytecie Łódzkim. Od 2002 do 2012 roku pełniła funkcje redaktora naczelnego czasopisma metodycznego dla nauczycieli klasa I-III „Życie Szkoły”. Współpracuje z WODN w Piotrkowie Trybunalskim, prowadząc szkolenia, kursy, warsztaty metodyczne, konferencje dla nauczycieli przedszkoli i klas początkowych. W pracy dydaktycznej i naukowej zajmuję się szeroko pojmowaną pedagogiką wczesnoszkolną, przedszkolną, diagnostyką psychopedagogiczną, diagnozą i terapią, arteterapią, pedagogiką twórczości, kształceniem i dokształcaniem nauczycieli klas początkowych.  Wypromowała 300 magistrów.  Jest autorką 200 publikacji. Do najważniejszych należą: E. Marek, Koncepcje kształcenia dzieci i ich nauczycieli w twórczości Ryszarda Więckowskiego, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski 2013; E. Marek, Przygotowanie do zawodu nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej w Polsce, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski 2015; Edukacja wczesnoszkolna wobec reformy systemu oświaty, pod red. E. Marek i R. Więckowskiego. Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski 2000; Kształcenie zintegrowane z terapią pedagogiczną w teorii i praktyce, pod red. Elżbiety Marek i Ryszarda Więckowskiego, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski 2001; Diagnoza i terapia psychopedagogiczna w edukacji dziecka, pod red. Elżbiety Marek i Joanny Łuczak, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski 2010; E. Marek, K. Nadrowska Diagnoza gotowości dziecka do podjęcia nauki szkolnej, Przewodnik metodyczny oraz karty pracy,  WSiP, Warszawa 2010. Uczestniczyła w ponad 160 konferencjach naukowych. Współpracuje z wieloma ośrodkami naukowymi w Polsce. Od 1996 roku jest członkiem Zespołu Edukacji Elementarnej, który działa przy KNP PAN. Obecnie pracuje w Akademii Ignatianum w Krakowie w Katedrze Dydaktyki i Wczesnej Edukacji Dziecka.

 

Bibliografia

Bałachowicz J., Adamek I., Zakończenie, [w:] Kreatywność jako wymiar profesjonalizacji przyszłych nauczycieli wczesnej edukacji, red. J. Bałachowicz, I. Adamek, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2017.

Jąder M., Krok… w kierunku kreatywności. Program stymulowania twórczości na etapie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, Wydawnictwo Impuls, Kraków 2005.

Marek E., Pedagogiczna interpretacja założeń konstruktywizmu w świetle analizy wybranych programów kształcenia zintegrowanego, [w:] Niektóre problemy wczesnej edukacji, red. K. Żegnałek, Pracownia Wydawnicza Wydziału Humanistycznego, Siedlce 2016.

Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, Załącznik nr 2 do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie Podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz Podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, Dziennik Ustaw Rzeczpospolitej Polskiej, poz. 356.

Szmidt K.J., Pedagogika twórczości, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2007.

Szmidt K.J., Bonar J., Żywioły. Lekcje twórczości w nauczaniu zintegrowanym, WSiP, Warszawa 1998.

Uszyńska-Jarmoc J., Podróże, skarby, przygoda. Podręcznik i program rozwijania twórczości, samoświadomości oraz dyspozycji autokreacyjnych dzieci klas I–III, Trans Humana, Białystok 2005.

Uszyńska-Jarmoc J., Twórcza aktywność dziecka. Teoria – rzeczywistość – perspektywy rozwoju, Trans Humana, Białystok 2003.

Opublikowane
2018-07-25
Jak cytować
Marek, E. A. (2018). W poszukiwaniu ciekawych programów rozwijania aktywności twórczej dzieci. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 13(2(48), 27-44. https://doi.org/10.35765/eetp.2016.1348.02