Odżywianie a emisja głosu mówionego i śpiewanego nauczycieli wczesnej edukacji
Abstrakt
W niniejszym artykule o charakterze teoretycznym podjęto problem wpływu sposobu odżywiania nauczycieli wczesnej edukacji na ich emisję głosu. Autor próbuje uzasadnić tezę, iż nawyki żywieniowe nauczycieli determinują sposób funkcjonowania ich aparatu głosowego, który jest dla nich podstawowym narzędziem pracy, służącym w przypadku nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej i wychowania przedszkolnego nie tylko komunikacji werbalnej, ale również wykorzystywany do fonacji wokalnej, co może generować dodatkowe komplikacje głosowe. Wychodząc od ustaleń terminologicznych i przeglądu literatury przytacza wyniki badań prowadzonych w danym obszarze. Wykazuje, że niewłaściwa dieta oraz przyjmowanie używek może prowadzić do chwilowych niedyspozycji głosu, m.in.: podrażnienia krtani czy zaflegmienia, jak również do choroby refluksowej i otyłości. Konsekwencją takich zachowań antyzdrowotnych może być powstawanie nowotworów, również w obrębie aparatu głosotwórczego. Autor stara się również wykazać, że zachowania prozdrowotne, w tym racjonalne żywienie, znajdują się w wytycznych dotyczących higieny głosu, a także rehabilitacji głosowej. Podkreśla również problem wyzwania edukacyjnego związanego z zapewnieniem kandydatom na nauczycieli wiedzy z zakresu odżywiania i jego wpływu na głos, jego higienę i rehabilitację.
Bibliografia
Armstrong L.E., Casa D.J., Maresh C.M., Ganio M.S. (2007). Caffeine, Fluid-Electrolyte Balance, Temperature Regulation, and Exercise-Heat Tolerance, „Exercise and Sport Sciences Reviews”, nr 35 (3), s. 135-140, DOI: 10.1097/jes.0b013e3180a02cc1.
Barsties B., Roy N., Verfaillie R., Maryn Y. (2013). Do Body Mass Index and Fat Volume Influence Vocal Quality, Phonatory Range, and Aerodynamics in Females?, „Codas” nr 25/4, s. 310-318, DOI: 10.1590/s2317-17822013000400003.
Bujanda L. (2000). The Effects of Alcohol Consumption Upon the Gastrointestinal Tract, „The American Journal of Gastroenterology”, nr 95, pp 3374-3382, DOI:10.1111/j.1572-0241.2000.03347.x.
Cazden J. (2012). Everyday Voice Care: The Lifestyle Guide for Singers and Talkers, Milwaukee, WI: Hal Leonard Corporation.
Celebi S., Yelken K., Develioglu N.O., Topak M., Celik O., Ipek D.H., Kulekci M. (2013). Acoustic, Perceptual and Aerodynamic Voice Evaluation in an Obese Population, „The Journal of Laryngology and Otology” nr 127/10, s. 987-90, DOI: 10.1017/S0022215113001916.
Cichecka-Wilk M., Studzińska K. (2018). Czynnościowe zaburzenia głosu z punktu widzenia foniatrii klinicznej, psychopatologii, psychologii i psychiatrii psychodynamicznej, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” vol. 31, nr 2, s. 175-194, DOI:10.17951/j.2018.31.2.175-194.
Cielecka A., Sielska-Badurek E., Niemczyk K. (2017). Poczucie stresu i niepełnosprawności głosu u pacjentów z dysfonią, „Otorynolaryngologia”, nr 16(1), s. 26-32.
Dobinson C.H., Kendrick A.H. (1993). Normal Values and Predictive Equations for Aerodynamic Function in British Caucasian Subjects, „Folia Phoniatr”, nr 45 (1), s. 14-24, DOI: 10.1159/000266205.
Duraj-Nowakowa K. (2000). Nauczyciel. Kultura - osoba – zawód, Kielce: Mediator 2000.
Fritzell B. (1996). Work-Related Voice Problems. Teachers, Social Workers, Lawyers and Priests Should Receive Preventive Voice Training, „Lakartidningen”, nr 93 (14), s. 1325-1328.
Gochman DS. (1988). Health Behavior. Plural Perspectives, [w:] Health Behavior. Emerging Research Perspectives. D.S. Gochman (red.), Plenum Press, NY 1988: 3-18.
Haniszewska K., Kaźmierczak M. (2019). Higiena głosu artystów scenicznych. Doniesienia z badań, „Logopedica”, nr 3, s. 93-116, DOI: 10.18778/2544-7238.03.07.
Harris DM., Guten S., (1979). Health-Protective Behavior: an Exploratory Study. „Journal of Health and Social Behavior”, nr 20, s. 17-29, DOI: 10.2307/2136475.
Kaptur E. (2017). Logopedo, dbaj o swój głos!, „Wielkopolski Przegląd Logopedyczny”, nr 1/14, s. 41-50.
Kisiel M. (2012). Emisja i higiena głosu w pracy dydaktyczno-wychowawczej nauczyciela, Dąbrowa Górnicza: Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej.
Kostecka W. (2013). Emisja głosu jako ważny przedmiot w kształceniu nauczycieli, „Zeszyty Naukowe WSSP”, Tom 16, s. 45-56.
Krause M., Kustroń A. (2011). Ocena ryzyka zawodowego związanego z wysiłkiem głosowym na przykładzie nauczycieli w szkole średniej, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach”, nr 1(7), s. 68-81.
Lalonde M. (1974). A New Perspectives on the Health of Canadians. A Work Document Information. Ottawa, Government of Canada.
Lipowski M., Szczepańska-Klunder Ż. (2012). Zachowania zdrowotne nauczycieli wychowania fizycznego, [w:] Z. Jastrzębski (red.), Teoria i praktyka wychowania fizycznego i sportu. T. 1, Łódź: Wyższa Szkoła Sportowa, s. 9-26.
Majzner R. (2013). Żywe słowo jako istotny element kształtowania autorytetu nauczyciela. O celach i metodach kształcenia studentów oraz pedagogów w zakresie emisji głosu i kultury języka, [w:] K. Denek, A. Kamińska, P. Oleśniewicz (red.), Edukacja jutra. Role nauczyciela w edukacji szkolnej, Sosnowiec: Wyższa Szkoła Humanitas, s. 89-101.
Majzner R. (2016). Ocena wstępna emisji głosu kandydatów na nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej. Komunikat z badań, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanistas Pedagogika” nr 13, s. 225-235.
Marciniak-Firadza R. (2018). Współpraca logopedy z laryngologiem i foniatrą w procesie rehabilitacji zaburzeń głosu i mowy, „Logopedica”, nr 2, s. 107-117, DOI:10.18778/2544-7238.02.08.
Niebudek-Bogusz E. (2009). Postępowanie w dysfoniach zawodowych w krajach unii europejskiej i na świecie, „Medycyna Pracy”, nr 60(2), s. 151-158.
Nilsson M., Johnsen R., Ye W. (2004). Lifestyle Related Risk Factors in the Aetiology of Gastro-oesophageal Reflux, „Gut” nr 53 (12), s. 1730-1735, DOI: 10.1136/gut.2004.043265.
Oblacińska A., Jodkowska M., Makowska A., Ostręga W., Owczarek S., Tabak I., i in. (2007). Podstawy teoretyczne programu „Trzymaj Formę!” Poradnik dla nauczycieli, Warszawa: Główny Inspektorat Sanitarny, Stowarzyszenie „Polska Federacja Producentów Żywności”.
Obrębowski A. (2014). Biologiczne podstawy mowy, [w:] S. Milewski, J. Kuczkowski, K. Kaczorowska-Braj (red.), Biomedyczne podstawy logopedii, Gdańsk: Harmonia, s. 23-34.
Pawłowski, Z. (2008). Emisja głosu. Struktura, funkcja, diagnostyka, pedagogizacja, Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
Pruszewicz A. (1992). Foniatria kliniczna, Warszawa: PZWL.
Radwańska M. (2014). Rola i miejsce emisji głosu w procesie kształcenia nauczycieli, „Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu” nr 44, s. 78-84.
Rosińska A., Szkiełkowska A., Piłka E. (2018). Stymulacja Słuchowa Głosu – opis rehabilitacji logopedycznej pacjentów z zaburzeniami głosu, „Nowa Audiofonologia. Praktyka kliniczna i badawcza”, nr /7(3), s. 61-66, DOI: 10.17431/1002775.
Roy N., Gray SD., Simon M., Dove H., Corbin-Lewis K., Stemple JC. (2001). An Evaluation of the Effects of Two Treatment Approaches for Teachers with Voice Disorders. A Prospective Randomized Clinical Trial, „Journal of Speech Language and Hearing Research”, nr 44, s. 286-296, DOI: 10.1044/1092-4388(2001/023).
Roy N., Gray D.S., Toledo S.W., Corbin-Lewis K., Weinrich B., Tanner K., Dove H, Stemple C.J. (2002). Voice Amplification Versus Vocal Hygiene Instruction for Teachers with Voice Disorders. A Treatment Outcomes Study, „Journal of Speech Language and Hearing Research”, nr 45(4), s. 625-638, DOI: 10.1044/1092-4388(2002/050).
Sęk H. (2000). Zdrowie behawioralne, [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 3. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej. Gdańsk: GWP, s. 533-552.
Sacher W. (1997). Wczesnoszkolna edukacja muzyczna, Kraków: Impuls.
Sielska-Badurek E., Domeracka-Kołodziej A. (2009). Rola podparcia oddechowego w śpiewie operowym, „Otolaryngologia”, nr 8 (3), s. 109-114.
Skrzypczak W., Kowalska B. (2011). Zmiany w krtani w przebiegu choroby refleksowej, „Annales Medical University of Gdańsk”, nr 41, s. 115-123.
Sobierajska H. (1972). Uczymy się śpiewać, Warszawa: PZWS.
Solomon N., Helou L.B., Dietrich-Burns K., Stojadinovic A. (2011). Do Obesity and Weight Loss Affect Vocal Function?, „Seminars in Speech and Language”, nr 32/1, s. 31-42, DOI: 10.1055/s-0031-1271973.
Sygit-Kowalkowska E. (2014). Radzenie sobie ze stresem jako zachowanie zdrowotne człowieka – perspektywa psychologiczna, „Hygeia Public Health”, nr 49(2), s. 202-208.
Syta A. (2017). Głos w pracy pedagoga. Znaczenie, problemy i profilaktyka oraz propozycja ćwiczeń logopedycznych, „Logopedia Silesiana”, t. 6, s. 269-279.
Śliwińska-Kowalska M., Fiszer M., Niebudek-Bogusz E., Kotyło P., Rządzińska A. (2000) Ocena stanu narządu głosu u studentów szkoły pedagogicznej, „Medycyna Pracy”, nr 6, s. 573-580.
Śliwińska-Kowalska M., Niebudek-Bogusz E. (2009). Rehabilitacja zawodowych zaburzeń głosu. Poradnik dla nauczycieli, Łódź: Instytut Medycyny Pracy im. Prof. J. Noffera.
Wilczyńska A. (2012). Kwasy tłuszczowe w diecie człowieka a jego funkcjonowanie poznawcze i emocjonalne, „Neuropsychiatria i Neuropsychologia”, vol. 7, nr 1, s. 35-42.
Wośkowiak G. (1996). Próba określenia przyczyn wzrostu zapadalności na choroby zawodowe narządu głosu u nauczycieli, „Medycyna Pracy”, nr 47 (5), s. 519-522.
Zarabi S. (2013). Nutrition and Weight Management, [w:] A. Jahn (red.), The Singer’s Guide to Complete Health, New York: Oxford University Press, s. 141-164.
Zatoński W. (2000). Leczenie zespołu uzależnienia od tytoniu jest obowiązkiem lekarza. Medipress 2000; suplement 7, s. 3-5.
Copyright (c) 2020 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
