Szybkość przetwarzania informacji a sukcesy szkolne: Jakościowe badanie postrzegania uczniów przez nauczycieli i rodziców
Abstrakt
W artykule analizowany jest konstrukt szybkości mentalnej jako biologicznie uwarunkowanej podstawowej zdolności poznawczej. Przedstawiono wyniki badań dotyczących związku między szybkością motoryczną i mentalną a wynikami uczniów w szkole z perspektywy nauczycieli i rodziców. Wykorzystując procedury jakościowego paradygmatu badawczego, podstawową metodą zbierania danych był półustrukturyzowany wywiad przeprowadzony z 17 nauczycielami oraz 10 rodzicami uczniów o skrajnych (zarówno wysokich, jak i niskich) wartościach tempa mentalnego i motorycznego. Analiza wywiadów z nauczycielami dostarcza informacji na temat stereotypizacji uczniów o wyższym tempie mentalnym i motorycznym. W praktyce dydaktycznej nauczyciele nie uwzględniają w wystarczającym stopniu różnic w tempie mentalnym i motorycznym uczniów. Niemal nie dokonuje się modyfikacji programu nauczania, poziomu trudności zadań ani różnicowania poleceń np. pod względem wymagań poznawczych. Ponadto ujawniono związek między samoocenianym typem temperamentu nauczycieli i rodziców a ich podejściem do dzieci o niskim tempie mentalnym.
Bibliografia
Bogdanowicz M., Kalka D., Karasiewicz K., Radtke B.M. & Sajewicz –Radtke U. (2008), Diagnoza przyczyn niepowodzeń szkolnych. Podręcznik, Program Sąsiedztwo EU. Gdańsk: Uniwersytet Gdański.
Delis, D. C., Kaplan, E. & Kramer, J. H., 2001. The Delis-Kaplan executive function system. San Antonio: The Psychological Corporation.
Kovalčiková, I. & Miecznik-Warda, J. (2022). Szybkość motoryczna i szybkość umysłowa jako wyznaczniki szkolnych osiągnięć ucznia. Krakow: Petrus.
McAuley, T. & White, D. A. (2011). A latent variables examination of processing speed, response inhibition, and working MeMoSy during typical development. Journal of Experimental Child Psychology, 108(3), 453-468. https://doi.org/10.1016/j.jecp.2010.08.009
Md Hassan, N. & Rahman, S. (2017). Problem Solving Skills, Metacognitive Awareness, and Mathematics Achievement: A Mediation Model. The New Educational Review, 49(3), 201-212. https://doi.org/10.15804/tner.2017.49.3.16
Moore, A. L., Miller, T. M., Moore, J. J. & Ledbetter, C. A. (2023). Real-World Data Study on the Impact of the ReadRx Cognitive Training and Reading Intervention on Cognition, Basic Reading Ability, and Psychosocial Skills for 3,527 Children. Psychology Research and Behavior Management, 16, 1195-1220. https://doi.org/10.2147/PRBM.S397665
Nuño, L., Gómez-Benito, J., Carmona, V.R. & Pino, O. A. (2021). Systematic Review of Executive Function and Information Processing Speed in Major Depression Disorder. Brain Sci. 2021, 11, 147. https://doi.org/10.3390/brainsci11020147
Prokhorov, A., Yusupov, M.G. & Plokhikh, V. (2015). Cognitive states in the process of students’ intellectual activity. The New Educational Review, 41(3), 263-274. https://doi.org/10.15804/tner.2015.41.3.21
Roberts, R. D. & Stankov, L. (1999). Individual differences in speed of mental processing and human cognitive abilities: Toward a taxonomic model. Learning and Individual Differences, 11(1)https://www.sciencedirect.com/journal/learning-and-individual-differences/vol/11/issue/1, 1-120. https://doi.org/10.1016/S1041-6080(00)80007-2
Silva, P. H. R. D., Spedo, C. T., Baldassarini, C. R., Benini, C. D., Ferreira, D. A., Barreira, A. A., & Leoni, R. F. (2019). Brain functional and effective connectivity underlying the information processing speed assessed by the Symbol Digit Modalities Test. Neuroimage, 184, 761-770, DOI: https://doi.org/10.1016/j.neuroimage.2018.09.080
Tsai, Y. J., Huang, C. J., Hung, C. L., Kao, S. C., Lin, C. F., Hsieh, S. S., & Hung, T. M. (2019). Muscular fitness, motor competence, and processing speed in preschool children. European Journal of Developmental Psychology, 17(3), 415–431. https://doi.org/10.1080/17405629.2019.1661835
Copyright (c) 2025 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych: