Kreatywność, myślenie krytyczne, komunikacja i współpraca dzieci w Szkole Podstawowej nr 83 im. Emilii Waśniowskiej „Łejery” w Poznaniu
Abstrakt
Celem opracowania jest przedstawienie sposobów wspierania rozwoju uczniów klas 1 – 3 niestandardowej, choć powszechnej Szkoły Podstawowej nr 83 im. Emilii Waśniowskiej w Poznaniu „Łejery”. Szkoła ta, unikatowa w skali Polski ze względu na realizowany w niej eksperyment pedagogiczny: „Teatr jako środek wszechstronnego rozwoju – nauka przedsiębiorczości” obchodzi w bieżącym roku 35 – lecie istnienia, a założona została przez Jerzego Hamerskiego i Elżbietę Drygas dla dzieci, które pragną rozwijać się w sposób twórczy. Autorka posłużyła się metodą analizy indywidualnego przypadku z zastosowaniem techniki analizy źródeł oraz obserwacji uczestniczącej, którą realizuje do roku szkolnego 2023/2024, a która koncentruje się przede wszystkim na następujących zmiennych: sposoby wspierania rozwoju uczniów SP nr 83 w Poznaniu, relacje społeczne w przestrzeni społecznej SP nr 83 w Poznaniu, zastosowanie sztuki w edukacji uczniów SP nr 83 w Poznaniu. W wyniku analizy materiału badawczego dostrzeżono, iż w placówce uczniowie wspierani są konsekwentnie w zakresie rozwoju kompetencji przyszłości, a o powodzeniu edukacji w tym obszarze świadczy nie tylko fakt uzyskiwania przez „łejerskie” dzieci wielu sukcesów edukacyjnych i społecznych, ale także fakt piastowania przez pierwszych dorosłych absolwentów szkoły funkcji zaufania publicznego.
Bibliografia
Bałachowicz, J. (2017). Szkoła jako przestrzeń budowania przyszłości. In J. Bałachowicz, A. Korwin-Szymanowska, E. Lewandowska & A. Witkowska-Tomaszewska (Eds.), Zrozumieć uczenie się. Zmienić wczesną edukację (pp. 11–96). Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
Brzechwa, J. (2018). Akademia Pana Kleksa. Wilga.
Chotomska, W. (2005). Kolędy i Pastorałki oraz Gwiazdorek Emilii Waśniowskiej. Literatura.
Czekała, F. (2016). Historie warte Poznania. Od PeWuKi i Baltony do kapitana Wrony. Wydawnictwo Poznańskie.
Delors, J. (1998). Edukacja. Jest w niej ukryty skarb. Raport dla UNESCO Międzynarodowej Komisji do spraw Edukacji dla XXI wieku. Wydawnictwo UNESCO.
Denkowicz, A. (2022). Teatr nigdy nie był bliżej. Pedagogika teatru – współczesny model edukacji teatralnej, Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna, 10(1/19), 47–61. https://doi.org/10.4467/23537159PPW.22.006.16866.
Drygas, E. (2014). Gotowe scenariusze lekcji aktywizujących czyli jak odkleić dziecko od krzesełka i przywrócić mu wyobraźnię. Publikat.
Drygas, E. (2024). 65 plus. 2015 Przygoda na Madagaskarze. Stowarzyszenie Łejery.
Drygas, E., & Hamerski, J. (n.d.). Historia Łejerów do śpiewania. Nadzwyczajny rocznik jubileuszowy, materiały do użytku wewnętrznego. Łejery.
Drygas, E., & Hamerski, J. (2008). Emilkowy piosennik. Wydawnictwo Mila.
Drygas, E., & Hamerski, J. (2024). 50 lat łejersowania. Wywiad rzeka. Stowarzyszenie Łejery.
Gajdzińska, I. (1997). Łejery, co to za dom! Świat Rodzinny, 39(187), 8–9.
Hamerski, J. (n.d.). Historia Łejerów do śpiewania. Nadzwyczajny rocznik jubileuszowy. Łejery.
Hamerski, J. (2011). Gotowe scenariusze imprez szkolnych: czyli jak przygotować imprezę w szkole, aby nie była nudną „kuczcią”. Publicat.
Hamerski, J. (2020, November 2). Przepis na łejerskie harcerstwo, teatr i szkołę, czyli moja KSIĄŻKA KUCHARSKA / część 9. https://lejery.pl/2020/11/02/przepis-na-lejerskie-harcerstwo-teatr-i-szkole-czyli-moja-ksiazka-kucharska-czesc-9
Hamerski, J., & Drygas, E. (2011). Historia Łejerów do śpiewania. Stowarzyszenie Łejery.
Kalinowski, D. (2001). Rozmyślania pragmatyka i rozterki idealisty. In M. Gliniecki & L. Maksymowicz (Eds.), Teatr edukacyjny – komunikacja bez granic (pp. 23–32). Słupski Ośrodek Kultury i Teatr „Stop”.
Kirchner, M. (2012). Korczakowska idea szacunku i uznania w antropologii dziecka. In B. Smolińska-Theiss (Ed.), Rok Janusza Korczaka 2012. Nie ma dzieci – są ludzie (pp. 169–185). Biuro Rzecznika Praw Dziecka.
Klus-Stańska, D. (2009). Od niechęci wobec dziecięcej samodzielności myślenia do przekazu fikcji społecznej, czyli edukacja dla niekompetencji, Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne, 18, 15–29.
Klus-Stańska, D. (2019). Pedagogika wczesnej edukacji. In Z. Kwieciński & B. Śliwerski (Eds.), Pedagogika. Podręcznik akademicki (pp. 267–286). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rogowska-Falska, M. (1928). Zakład Wychowawczy „Nasz Dom”. Szkic Informacyjny. Nakładem Towarzystwa „Nasz Dom”. http://www.dbc.wroc.pl/Content/15712/RP%201590.pdf [access: 23.06.2025].
Sadowska, K. (2024a). Elżbieta Drygas – poznańska pedagożka, „teatralniczka” i działaczka społeczna – refleksja u progu 50-lecia pedagogiki „łejerskiej”. Studia Edukacyjne, 74, 43–66. https://doi.org/10.14746/se.2024.74.3
Sadowska, K. (2024b). Teatr „Łejery” – edukacja przez sztukę na przykładzie działalności Szkoły Podstawowej nr 83 im. Emilii Waśniowskiej w Poznaniu (wybrane problemy). Kultura i Edukacja, 2/144, 93–114. https://doi.org/10.15804/kie.2024.02.05
Sadowska, K. (2025). Nieformalna edukacja dorosłych dla dobra dziecka na przykładzie społeczności poznańskich Łejerów. Edukacja Dorosłych, 90(1), 53–67. https://doi.org/10.12775/ED.2024.005
Zarządzenie nr 62 Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 listopada 1989 r. w sprawie zasad prowadzenia pedagogicznej działalności innowacyjnej w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych. Na podstawie art. 36a ust. 2 i art. 36b ustawy z dnia 15 lipca 1961 r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania. (1989). Dz. Urz. MEN No. 7, item 64. (Poland)
Zawadzka, A., Sarna, K., Drygas, E., & Hamerski, J. (n.d.). Eksperyment pedagogiczny „Teatr jako środek wszechstronnego rozwoju uczniów – nauka przedsiębiorczości”. Szkoła Podstawowa nr 83 w Poznaniu.
Zawadzka, A., & Sypniewski, J. (2019/2020). Praca z lalką sceniczną w Łejerach. Uczyć lepiej, 2, 14–15.
Copyright (c) 2025 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
