Warsztat plastyczny i jego walory arteterapeutyczne w pracy z dzieckiem

Słowa kluczowe: twórczość, arteterapia, warsztat plastyczny, dziecko, techniki plastyczne

Abstrakt

Artykuł ma charakter teoretyczny na temat arteterapii, a ściślej terapii przez plastykę. Autorka wskazuje na sztukę jako swoistą formę komunikatu o człowieku. Ujmuje twórczość w działaniach terapeutycznych jako proces, dzięki któremu tworzący uzyskuje wgląd w nurtujący go problem i jego rozwiązanie. W ramach zajęć arteterapeutycznych jest realizowana ich funkcja katartyczna, diagnostyczna, poznawcza i wychowawcza, które Autorka wyjaśnia. W pracy pedagogicznej arteterapia to strategia pedagogiczna stosowana w procesie wychowania, która wspomaga proces integracji osobowości. Podstawowy walor terapeutyczny w przypadku plastyki tkwi we właściwym zastosowaniu jej warsztatu, czyli materiałów i narzędzi. Jest on dobierany do indywidualnych możliwości osoby. Prace plastyczne – jak podkreśla Autorka – odzwierciedlają rozwój emocjonalny, umysłowy, percepcyjny, społeczny i estetyczny dziecka. Wszystkie one zostały w artykule scharakteryzowane. Autorka wskazuje też na celowość i walory terapeutyczne warsztatu plastycznego w pracy z dzieckiem. Zwraca szczególną uwagę na techniki plastyczne malarskie, rysunkowe, graficzne, collage, frottage, dripping i przestrzenne, które zaleca w arteterapii. Podkreśla przy tym, że poprzez formę plastyczną dziecko wyraża i określa siebie. Dzieci, które uczestniczą w tego typu zajęciach, mają poczucie satysfakcji, że potrafią coś zrobić. Wpływa to na poprawę ich samooceny i lepsze samopoczucie. Uczą się rozumieć, słuchać, rozmawiać, współpracować z innymi.

Bibliografia

Cassirer E., Esej o człowieku, tłum. A. Staniewska, Czytelnik, Warszawa 1998.

Daszyńska M., Malarskie techniki dekoracyjne, WSiP, Warszawa 1992.

Daszyńska M., Papieroplastyka, WSiP, Warszawa 1994.

Daszyńska M., Rzeźby z papieru, WSiP, Warszawa 1997.

Daszyńska M., Techniki graficzne powielane i odbijane, WSiP, Warszawa 1992.

Dewey J., Sztuka jako doświadczenie, tłum. A. Potocki, Ossolineum, Wrocław – Warszawa – Kraków 1975.

Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, WP, Warszawa 1990.

Kwiatkowska G.E., Arteterapia, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1991.

Lewicka J., 100 technik plastycznych, NK, Warszawa 1969.

Lowenfeld V., Brittain W.L., Twórczość a rozwój umysłowy dziecka, tłum. K. Polakowski, PWN, Warszawa 1977.

Malchiodi C.A. (red.), Arteterapia. Podręcznik, tłum. E. Bochenek, Harmonia Universalis, Gdańsk 2014.

Marcinkowska K., Michejda-Kowalska K., Barwne fantazje, WSiP, Warszawa 1993.

Marcinkowska K., Michejda-Kowalska K., Gładkie, chropowate, WSiP, Warszawa 1997.

Marcinkowska K., Michejda-Kowalska K., Wydzieranki, wycinanki, WSiP, Warszawa 1993.

Nęcka E., Proces twórczy i jego ograniczenia, Impuls, Kraków 1995.

Okoń Wł., Słownik pedagogiczny, PWN, Warszawa 1981.

Peale N.V., Tylko dla zwycięzców, tłum. P. Chojecki, Wydawnictwo Pojednanie, Lublin 1992.

Pietrasiński Z., Myślenie twórcze, PZWS, Warszawa 1969.

Popek S. (red.), Twórczość artystyczna w wychowaniu dzieci i młodzieży, WSiP, Warszawa 1985.

Read H., O pochodzeniu formy w sztuce, tłum. E. Życieńska, PIW, Warszawa 1973.

Stróżewski W., Dialektyka twórczości, PWM, Kraków 1983.

Szmidt K.J., Pedagogika twórczości, GWP, Gdańsk 2007.

Szulc W., Kulturoterapia. Wykorzystanie sztuki i działalności kulturalno-oświatowej w lecznictwie, Poznań 1994.

Szuman S., Rola działania w rozwoju umysłowym małego dziecka, [w:] S. Szuman, Dzieła wybrane. Studia nad rozwojem psychicznym dziecka, t. 1, wyb. i opr. M. Przetacznikowa, G. Makiełło-Jarża, WSiP, Warszawa 1985.

Szuścik U., Dom i szkoła w rysunkach dziecka, [w:] Dziecko w świecie rodziny, red. B. Dymara, Impuls, Kraków 1998.

Szuścik U., Warsztat plastyczny w terapii, [w:] Wybrane problemy rehabilitacji osób niepełnosprawnych, red. A. Klinik, Polskie Stowarzyszenie Stwardnienia Rozsianego, Skoczów 2003.

Szyszkowska M., Człowiek wobec siebie i wobec innego, PWN, Warszawa 1979.

Wygotski L.S., Kształtowanie wyższych form zachowania, [w:] L.S. Wygotski, Wybrane prace psychologiczne II. Dzieciństwo i dorastanie, tłum. A. Brzezińska i in., red. A. Brzezińska, M. Marchew, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2002.

Zalewska D. (red.), Kultura i terapia, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1992.

Opublikowane
2016-11-29
Jak cytować
Szuścik, U. (2016). Warsztat plastyczny i jego walory arteterapeutyczne w pracy z dzieckiem. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 11(3(41), 31-40. https://doi.org/10.35765/eetp.2016.1141.02