Arteterapia i jej zastosowanie w obszarze edukacji

  • Anna Korbut Uniwersytet Opolski
Słowa kluczowe: arteterapia, terapia przez sztukę, twórczość, sztuka, edukacja

Abstrakt

Artykuł porusza zagadnienia z zakresu arteterapii, która znana jest również jako terapia przez sztukę. Działania prowadzone w jej obrębie polegają na wykorzystywaniu terapeutycznych właściwości sztuki w praktyce. Arteterapia jest pojęciem niezwykle obszernym. Zawiera w sobie bowiem wiele rodzajów terapii opierających swoje działania na szeroko pojętej sztuce. Wśród terapii wchodzących w zakres arteterapii można wymienić: terapię, której podstawę stanowi twórczość plastyczna, muzykoterapię, biblioterapię, teatroterapię, choreoterapię oraz estezjoterapię. Pisząc o właściwościach arteterapeutycznych, należy także wspomnieć o filmoterapii, kulturoterapii, hortikuloterapii oraz terapii zajęciowej. Artykuł ma charakter przeglądowy. Celem publikacji jest ukazanie czytelnikowi, jak szerokie spectrum oddziaływań ma arteterapia. W artykule przedstawiono zagadnienia definicyjne z zakresu arteterapii. Zwrócono także uwagę na samą sztukę, która stanowi jej integralną część. Wyszczególnione zostały również techniki występujące w obszarze arteterapii. Wskazano także funkcje, jakie pełni ona w aspekcie oddziaływań terapeutycznych oraz w obszarze edukacji. Ponadto ukazano rolę arteterapeuty w procesie terapeutycznym. W artykule znalazły się także zagadnienia z zakresu arteterapii w aspekcie edukacyjnym. Wśród nich ukazane zostały obszary jej zastosowania wśród dzieci oraz przegląd wybranych pozycji literaturowych, przydatnych w działalności arteterapeutycznej.

Bibliografia

Buchalter S.I., Terapia sztuką, Wyd. Zysk i S-ka, Poznań 2006.

Florczykiewicz J., Józefowski E., Arteterapia w edukacji i resocjalizacji. Wybrane działania arteterapeutyczne i studia empiryczne, UPH, Siedlce 2011.

Gulińska-Grzeluszka D., Wspomaganie komunikacji niewerbalnej między dzieckiem a nauczycielem przez muzykoterapię, [w:] Dzieci o specjalnych potrzebach komunikacyjnych, diagnoza – edukacja – terapia, red. B. Winczura, Impuls, Kraków 2014.

Handford O., Karolak W., Bajka w twórczym rozwoju i arteterapii, Wyd. Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, Łódź 2007.

Jałocha M., Taniec jako forma arteterapii, [w:] Metody i formy terapii sztuką, red. L. Kataryńczuk-Mania, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2005.

Józefowski E., Praktyka sztuki jako terapia – kilka uwag edukatora sztuki, [w:] Metody i formy terapii sztuką, red. L. Kataryńczuk-Mania, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2005.

Kalbarczyk A., Zabawy ze sztuką. Podręcznik metodyczny dla nauczycieli. Praca z dzieckiem uzdolnionym, wrażliwym lub nieśmiałym w małych grupach, Impuls, Kraków 2006.

Karolak W., Rysunek w arteterapii, Wyd. Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, Łódź 2005.

Konieczna E.J., Arteterapia w teorii i praktyce, Impuls, Kraków 2003.

Kordzińska-Grabowska A., Arteterapia. Wykorzystanie technik plastycznych w pracy z uczniem przejawiającym zaburzone zachowania, Wyd. VERLAG DASHÖFER, Warszawa 2012.

Kowal A., Definicja arteterapii, [w:] Arteterapia, cz. 2, red. B. Łoza, A. Chmielnicka-Plaskota, Difin, Warszawa 2014.

Kuczyńska A., Makowska H., Drama, która leczy, [w:] Metody i formy terapii sztuką, red. L. Kataryńczuk-Mania, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2005.

Marcinkowska A., Arteterapia, [w:] Słownik metod, technik i form pracy socjalnej, opiekuńczej i terapeutycznej, t. 2, red. A. Weissbrot-Koziarska, I. Dąbrowska-Jabłońska, Wyd. Uniwersytet Opolski, Opole 2013.

Molicka M., Bajkoterapia. O lękach dzieci i nowej metodzie terapii, Wyd. Media Rodzina, Poznań 2002.

Polikowska M., Łoza B., Pałuba M., Film i fotografia, [w:] Arteterapia, cz. 2, red. B. Łoza, A. Chmielnicka-Plaskota, Difin, Warszawa 2014.

Popek S.L., Psychologia twórczości plastycznej, Impuls, Kraków 2010.

Rozmysłowicz P., Arteterapia jako metoda korygowania zaburzeń emocjonalnych, [w:] Metody i formy terapii sztuką, red. L. Kataryńczuk-Mania, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2005.

Różycka R., ART-TERAPIA, [w:] Terapia zabawą. Terapia przez sztukę, red. M. Piszczek, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, Warszawa 2002.

Rudowski T., Arteterapia. Inspiracje i wartości, ENETEIA, Warszawa 2014.

Rudowski T., Studia nad arteterapią w ujęciu aksjologiczno-psychologicznym, Uniwersytet Warszawski Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji, Warszawa 2009.

Sikorski W., Arteterapia, [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 1, Żak, Warszawa 2003.

Stańko-Kaczmarek M., Arteterapia i warsztaty edukacji twórczej, Difin, Warszawa 2013.

Szczukiewicz M., Szkic arteterapii analitycznej, [w:] Arteterapia, cz. 1, red. B. Łoza, A. Chmielnicka-Plaskota, Difin, Warszawa 2014.

Szulc W., Arteterapia. Narodziny idei, ewolucja teorii, rozwój praktyki, Difin, Warszawa 2011.

Szulc W., Historia i rozwój arteterapii, [w:] Arteterapia, cz. 1, red. B. Łoza, A. Chmielnicka-Plaskota, Difin, Warszawa 2014.

Szulc W., Kulturoterapia. Wykorzystanie sztuki w działalności kulturalno-oświatowej w lecznictwie, Wyd. Uczelniane AM, Poznań 1994.

Wróblewska M., Poszukiwanie istoty twórczości w ekspresji werbalnej i plastycznej, [w:] Wymiary ekspresji dziecięcej. Stymulacja – samorealizacja – wsparcie, red. K. Krasoń, B. Mazepa-Domagała, LIBRUS, Katowice 2005.

Sikorska A., Arteterapia w leczeniu depresji dzieci i młodzieży, http://sensarte.pl/blog/2016/04/arteterapia-w-leczeniu-depresji-dzieci-i-mlodziezy/ (dostęp: 18.05.2016).

Szymanowska A., Użycie dramaterapii w pracy z dziećmi, http://www.dramaterapia.pl/artykul.html (dostęp: 22.10.2016).

Opublikowane
2016-11-29
Jak cytować
Korbut, A. (2016). Arteterapia i jej zastosowanie w obszarze edukacji. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 11(3(41), 267-280. https://doi.org/10.35765/eetp.2016.1141.16