Człowiek upodmiotowiony. Właściwości osobowości autorskiej absolwentów klas Montessori. Raport z badań
Abstrakt
Artykuł prezentuje badania nad poziomem rozwoju tzw. osobowości autorskiej, przeprowadzone w latach 2013–2016 na próbie 69 absolwentów szkoły Montessori w Lublinie, w wieku 16–21 lat. Do zebrania danych empirycznych posłużył opracowany przez K. Obuchowskiego kwestionariusz POA, mierzący trzy zasadnicze wymiary osobowości: podmiotowość, bycie sobą i indywidualne standardy waluacyjne. Wyniki przeprowadzonych badań pozwalają stwierdzić, że niemal wszyscy badani absolwenci szkoły Montessori rozwinęli w sobie właściwości autorskie na poziomie optymalnym. Średnie wyniki trzech głównych wymiarów osobowości autorskiej: podmiotowość, bycie osobą i ustosunkowanie są istotnie wyższe od średniej teoretycznej skali, co pozwala wnioskować o wysokim poziomie wszystkich obszarów osobowości autorskiej oraz o współwystępowaniu wspomnianych właściwości. Otrzymane wielkości średnich w zakresie 14 kategorii różnicowych osobowości autorskiej są istotnie wyższe od średniej teoretycznej skali i informują o wysokim poziomie ukształtowania wszystkich cech osobowości autorskiej. Nie odnotowano zróżnicowania profilu własności osobowości autorskiej ze względu na płeć i wiek indagowanych absolwentów. Zgodnie z obserwacjami K. Obuchowskiego, badane osoby uświadamiają sobie swoje potrzeby i potrafią się do nich zdystansować, rozwijają się, kierując sensem swojego istnienia, pozytywnie oceniają siebie, swoje cele oraz świat wokół siebie. Zdolność generowania przez badanych zestawu racji leżących u podstaw najsilniej odczuwanego podmiotowego standardu waluacji (ustosunkowanie), oznacza nie tylko opanowanie i dominację operacji abstrakcyjnych, które warunkują świadome tworzenie prywatnej wiedzy, uniezależniają od kontroli konkretnego doświadczenia, stwarzają szansę skutecznego działania na długi dystans, umożliwiają podejmowanie odpowiedzialnych wyborów.
Bibliografia
Bednarczuk B., Doświadczanie uczenia się w relacjach absolwentów klas Montessori – (przed)wstępne rozpoznanie, [w:] Edukacja alternatywna w XXI wieku, red. Z. Melosik, B. Śliwerski, OW Impuls, Kraków 2010.
Bednarczuk B., Atmosfera uczenia się w opiniach uczniów klas Montessori. [w:] Wychowawcza rola szkoły, red. J. Kirenko, D. Wosik-Kawala, T. Zubrzycka-Maciąg, Wyd. UMCS, Lublin 2012.
Bednarczuk B., Idea Edukacji dla Życia jako przesłanie pedagogiki Marii Montessori,
[w:] Edukacja w systemie Marii Montessori – wychowaniem do wartości, red. M. Miksza, Wydawnictwo Palatum, Łódź 2014.
Bednarczuk B., Osobowość autorska absolwentów klas Montessori w perspektywie doświadczeń i celów życiowych, OW Impuls, Kraków 2016.
Błachnio A., Autor siebie w trzeciej fali cywilizacyjnej, Wyd UKW, Bydgoszcz 2006.
Błachnio A., Obuchowski K., Teoria osobowości autorskiej i kwestionariusz POA, [w:] Kwestionariusze w psychologii. Postępy, zastosowania, problemy, red. W. Zeidler, Vizja Press & IT, Warszawa 2011.
Łobocki M., Metody i techniki badań pedagogicznych, OW Impuls, Kraków 2000.
Łukaszewski W, Doliński D., Fila-Jankowska A., Matuszewski T., Niedźwieńska A., Oleś P., Szkudlarek T., Tożsamość, Trudne pytanie: kim jestem, Smak Słowa, Sopot 2012.
Montessori M., Odkrycie dziecka, Palatum, Łódź 2014 (wyd. I 1948).
Montessori M., Childhood education, New American Library–Meridian Books, New York–Scarborough 1975 (wyd. I 1949).
Montessori M., Domy dziecięce. Metoda pedagogiki naukowej stosowana w wychowaniu najmłodszych dzieci, Żak, Warszawa 2005.
Montessori M., The advanced Montessori method. vol. 1, Clio, Oxford 1991 (wyd. I 1918).
Montessori M., The discovery of the child, Fides, Notre Dame 1967 (wyd. I 1948).
Montessori M., The secret of childhood, Ballantine Books, New York 1972 (wyd. I 1936).
Montessori M., To educate the human potential, Clio, Oxford 1989 (wyd. I 1948).
Nowak S., Metodologia badań społecznych, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2007.
Obuchowski K, Od przedmiotu do podmiotu, Wyd. Uczelniane AB, Bydgoszcz 2000.
Obuchowski K., Człowiek intencjonalny. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1993.
Obuchowski K., Refleksje autobiograficzne psychologa, Wyd. WSHE, Łódź 2009.
Obuchowski, K. Adaptacja twórcza, KiW, Warszawa 1985.
Oleś P.K., Dialogowość wewnętrzna jako właściwość człowieka, [w:] Nowe idee w psychologii. Psychologia XXI wieku, red. J. Kozielecki, Gdańsk 2009.
Ożarowski W., Ustalenie przydatności Popperowskiej zasady falsyfikacji do oceny koncepcji osobowości autorskiej, „Horyzonty Psychologii” 2012, nr 1.
Copyright (c) 2018 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
