Kształcenie na odległość a prawa dziecka – nowe wymiary szkolnej ekskluzji w czasach epidemii COVID-19
Abstrakt
Celem tekstu jest ukazanie kształcenia na odległość, które zostało wprowadzone w Polsce w czasie epidemii COVID-19, w kontekście prawa dziecka. Główne wątki są skoncentrowane wokół przejawów wykluczania uczniów i uczennic oraz nierealizowania ich praw. Nie chodzi tylko o prawo do nauki tych dzieci, które nie mają warunków do realizowania obowiązku szkolnego online, ale też o niedostateczne pełnienie przez szkołę funkcji opiekuńczej i wychowawczej oraz pogłę- bianie w konsekwencji nierówności między osobami o niższym i wyższym kapitale rodzinnym. Podstawą tekstu jest manifest autorek upowszechniony w kwietniu 2020 roku na stronach Komitetu Ochrony Praw Dziecka i Fundacji Ja Nauczyciel’ka. Badania oparto na metodzie analizy treści literatury przedmiotu oraz analizy prawnonormatywnej obowiązujących aktów prawa dotyczących kształcenia na odległość. W pierwszej części ukazana jest szkoła jako instytucja inkluzji normatywnej w perspektywie historycznej oraz współczesnej. W drugiej naświetlono obszary wykluczenia w kontekście wprowadzanych zmian związanych z pandemią.
Bibliografia
Act of December 14, 2016 – Education law, Journal of Laws 2020, item 374. (2016).
Arczewska M. (2017). Dobro dziecka jako przedmiot troski społecznej [The welfare of the child as an object of social concern], Krakow: Nomos.
Ariès P. (1995). Historia dzieciństwa [History of childhood], Gdansk: MARABUT.
Bała P. (2009). Konstytucyjne prawo do nauki a polski system oświaty [The constitutional right to education and the Polish educational system], Warsaw: Von Borowiecky.
Centrum Cyfrowe. (2020). Edukacja zdalna w czasie pandemii [Remote education during a pandemic]. https://centrumcyfrowe.pl/edukacja-zdalna (accessed: 15.05.2020).
Convention on the Rights of the Child of November 20, 1989, Journal of Laws no. 120, item 526. (1989).
Dudzikowa M. (2004). Mit o szkole jako miejscu wszechstronnego rozwoju ucznia: eseje etnopedagogiczne [The myth of the school as a place of a student’s comprehensive development: Ethnopedagogical essays], Krakow: Impuls.
Jaskulska S. (2015). Ocenianie zachowania uczniów na stopień. Szkolna obsesja porządku w świetle matematycznej teorii chaosu [Assessing student behavior with grades: School obsession with order in light of the mathematical theory of chaos], “Fundamentals of Education,” vol. 8, pp. 187–197. DOI: 10.16926/pe.2015.08.14.
Jaskulska S., Jankowiak B. (2020). Distance learning in a pandemic [Unpublished manuscript].
Jaskulska S., Turczyk M. (2020). Potrzebne jest wsparcie [Support is needed]. https://ja-nauczyciel.pl/news/prof-uam-dr-hab-sylvania-jaskulska-pnecne-jest-wsparcie/(accessed: 15.05.2020).
Jasudowicz T. (2005). Prawo do nauki [The right to education], [in:] B. Gronowska (ed.), Prawa i ich ochrona: podręcznik dla studentów prawa i administracji [Rights and their protection: a textbook for students of law and administration], Toruń: Dom Organizatora.
Kozak M. (2013). Prawo dziecka do edukacji. Założenia pedagogiczno-prawne i bariery realizacyjne [The child’s right to education: Pedagogical and legal principles and barriers to implementation], Warsaw: RPD Publishing House.
Kusztal J. (2018). Dobro dziecka w resocjalizacji. Aspekty pedagogiczne i prawne [The welfare of the child in rehabilitation: Pedagogical and legal aspects], Krakow: Jagiellonian University Press.
Kusztal J., Turczyk M. (2019). Dzieciństwo, dziecko i jego dobro w perspektywie Korczakowskiej [Childhood, the child, and child welfare according to Korczakowska], “Problemy Wczesnej Edukacji,” 3(46), pp. 7–15. DOI: 10.26881/pwe.2019.46.01.
Magier P. (2013). O pedagogicznym rozumieniu dobra dziecka [On the pedagogical understanding of child welfare], [in:] A. Daszykowska, A. Łuczyński (eds.), Dziecko w przestrzeni życia społecznego [The child in the space of social life], Stalowa Wola: Catholic University of Lublin.
Mauersberg S. (ed.). (1990). Dzieje szkolnictwa i pedagogiki specjalnej [The history of education and special education], Warsaw: PWN.
Michalski Ł. (2016). Pole minowe. O grach polityki z edukacją [Minefield: On politicians’ games with education], [in:] M. Dudzikowa, S. Jaskulska (eds.), Twierdza. Szkoła w metaforze militarnej. Co w zamian? [Fortress – School in a military metaphor: What in exchange?], Warsaw: Wolters Kluwer, pp. 246–264.
Nawrocki R. (2016). Edukacja jako pole gry [Education as a playing field], [in:] M. Dudzikowa, S. Jaskulska (eds.), Twierdza. Szkoła w metaforze militarnej. Co w zamian? [Fortress – School in a military metaphor: What in exchange?], Warsaw: Wolters Kluwer, pp. 137–151.
Poleszak W., Pyżalski J. (2020), Psychologiczna sytuacja dzieci i młodzieży w dobie epidemii [The psychological situation of children and adolescents during an epidemic], [in:] J. Pyżalski (ed.), Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym, co robimy obecnie jako nauczyciele [Education during the COVID-19 pandemic: Not entirely serious about what we are doing today as teachers], Warsaw: EduAkcja.
Regulation of the Minister of National Education of February 14, 2017, on the Core Cur- riculum of Preschool Education and the Core Curriculum of General Education for Primary School, including Students with Moderate or Severe Intellectual Disability, General Education for First-degree Vocational School, General Education for Special Job-training School, and General Education for Post-secondary School, Journal of Laws, item 356. (2017).
Regulation of the Minister of National Education of March 20, 2020 on Special Solutions in the Period of Temporary Limitation of the Functioning of Education System Facilities in Connection with the Prevention, Counteraction, and Combating of COVID-19, Journal of Laws 2020, item 493. (2020).
Regulation of the Minister of National Education of April 29, 2020 amending the Regulation on Special Solutions for the Period of Temporary Limitation of the Functioning of Education System Facilities in Connection with the Prevention, Counteraction, and Combating of COVID-19, Journal of Laws 2020, item 781. (2020).
Regulation of the Minister of National Education of April 29, 2020 amending the Regulation on the Temporary Limitation of the Functioning of Education System Facilities in Relation to the Prevention, Counteraction, and Combating of COVID-19, Journal of Laws 2020, item 780. (2020).
Serafin T. (2018). Potrzeby edukacyjne uczniów i wychowanków [Educational needs of students and pupils], [in:] K. Gawroński, S.M. Kwiatkowski (eds.), Meritum Prawo Oświatowe, Warsaw: Wolters Kluwer.
Staszewska M. (2009). Nauczyciel cybergeneracji [The cybergeneration teacher], “Education and Dialogue,” no. 03/2009.
van Dijk P., Hoof G. (1990). Theory and practice of the European Convention of Human Rights, Boston: Kluwer Law and Taxation.
Żytko M. (2020). Edukacja w ramionach standaryzacji – czy autonomia jest jeszcze możliwa? [Education in the grip of standardization: Is autonomy still possible?], “Czas Kultury,” no. 1, pp. 29–38.
Copyright (c) 2020 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
