Zabawki w świecie dziecka – między fascynacją a rozczarowaniem. Konteksty edukacyjne

Słowa kluczowe: dziecko, płeć, zabawki, bezpieczeństwo zabawek, preferencje dzieci w zakresie zabawek, walory edukacyjne zabawek, środowisko edukacyjne

Abstrakt

W artykule przedstawiono analizę dziecięcych wypowiedzeń na temat roli zabawki w ich życiu. Skupiono się na określeniu tego, czym jest zabawka dla dziecka oraz jakie oczekiwania i wymagania mają dzieci wobec zabawek. Aby osiągnąć zamierzony cel, sprecyzowano kilka grup problemów. Po pierwsze: Co dzieci uważają za zabawkę, jak postrzegają zabawkę, jak ją opisują? Po drugie: Jakie są preferencje dzieci odnoś­nie do zabawek? Po trzecie: W jaki sposób używają zabawek, w jakich okolicznościach i czy jest to dla nich bezpieczne? Aby odpowiedzieć na powyższe pytania, starano się dotrzeć do świata dziecka poprzez analizę jego wypowiedzi językowych. Przedmiotem badania stały się wypowiedzenia dziecka pięcio-, sześcioletniego na temat świata, w którym żyje, albo takiego, w którym chciałoby żyć. W badaniu wzięło udział 94 dzieci ze środowiska wielkomiejskiego. Jako metodę badań zastosowano analizę treści. Przeprowadzone analizy pozwoliły na wyróżnienie czterech grup zabawek, jakich używają badane dzieci. Ponadto badania ujawniły sposoby oraz okoliczności, w jakich dzieci sięgają po tego rodzaju zabawki. W końcowej części dokonano podsumowania oraz wskazano wnioski z badań. Okazuje się, że preferencje dzieci dotyczące zabawek zależne są od płci oraz podejmowanych form aktywności, ponadto odbiegają od oferty rynkowej. W kontekście przeprowadzonych badań należy zwrócić uwagę na walory edukacyjne zabawek oraz możliwość ich wykorzystania w budowaniu środowiska edukacyjnego.

Biogram autora

Iwona Samborska, Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział Pedagogiki i Psychologii Instytut Pedagogiki

Dr Iwona Samborska jest adiunktem w Instytucie Pedagogiki w Zakładzie Edukacji Muzycznej i Arteterapii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jest doktorem nauk humanistycznych, pedagogiem i logopedą. Zajmuje się edukacją małego dziecka w kontekście dokonujących się przemian współczesności. W badaniach i publikacjach koncentruje się na ujmowaniu przestrzeni życia i uczenia się dziecka w szerokim kontekście społecznym i kulturowym. Przedmiotem analiz są doświadczenia dziecka w wieku przedszkolnym w wymiarze subiektywnym i obiektywnym. 

Bibliografia

Babbie E., Podstawy badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.

Flick U., Jakość w badaniach jakościowych. Tłum. Paweł Tomanek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.

Kvale S., Prowadzenie wywiadów, tłum. Agata Dziuban, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.

Maciejewska-Mroczek E., Mrówcza zabawa. Współczesne zabawki a społeczne konstruowanie dziecka, UNIVERSITAS, Kraków 2012.

Prokopiuk W., Współczesne aspekty przestrzeni edukacyjnej (wychowawczej), w: J. Izdebska, J. Szymanowska (red.), Wielowymiarowość przestrzeni życia współczesnego dziecka, Trans-Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie, Białystok, 2009.

Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 20 października 2016r. w sprawie wymagań dla zabawek (Dz. U. poz. 1730), wydanego na podstawie art. 12 ustawy z dnia 13 kwietnia 2016r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku (Dz. U. poz. 542, 1228 i 1579).

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/48/WE z dnia 18 czerwca 2009 r. w sprawie bezpieczeństwa zabawek. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, 30.6.2009.

Załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 20 października 2016 r. w sprawie wymagań dla zabawek (Dz. U. poz. 1730).

Opublikowane
2018-10-08
Jak cytować
Samborska, I. (2018). Zabawki w świecie dziecka – między fascynacją a rozczarowaniem. Konteksty edukacyjne. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 13(3(49), 127-137. https://doi.org/10.35765/eetp.2016.1349.07