Edukacja naukowa oparta na dociekaniu (IBSE - Inquiry Based Science Education) oraz STEAM w przedszkolu a zrównoważony rozwój
Abstrakt
Celem artykułu jest ukazanie założeń edukacji dla zrównoważonego rozwoju oraz możliwości ich realizowania w przedszkolu. Edukacja ta ujmuje całościowo aspekty dotyczące edukacji ekologicznej, społecznej i ekonomicznej. Ponadto, edukacja dla zrównoważonego rozwoju jest ściśle powiązana z działaniami na rzecz zrównoważonej jakości życia. Pomaga w zrozumieniu siebie i otaczającej rzeczywiści, a także pozwala na budowanie pozytywnych relacji z bliższym i dalszym otoczeniem. Wychodząc z założeń o potrzebie odejścia od metod dedukcyjnych w procesie nauczania, w artykule przedstawione zostały założenia metod opartych na dociekaniu i rozumowaniu oraz STEAM. Na podstawie analizy polskich podstaw programowych wychowania przedszkolnego z lat 1999, 2008 oraz 2017 i ich porównania dokonana została ich interpretacja. Głównym założeniem tychże badań jest wskazanie kierunku zmian i możliwości wprowadzania metod, które mają podnieść jakość kształcenia dzieci w wieku przedszkolnym. Żyjemy w erze społeczeństwa wiedzy, która się zmienia i jest coraz bardziej złożona, dlatego wymaga to nowych kompetencji.
Bibliografia
Borys T. (2010). Dekada edukacji dla zrównoważonego rozwoju – polskie wyzwania. „Problemy Ekorozwoju”. Vol. 5, nr 1, s. 59-70.
Catalonian Structure Decree 181/2010 2n Cycle EI https://dibaaps.diba.cat/scripts/ftpisa.aspx?fnew?cido&dogc/2008/09/20080916/08247053.pdf (dostęp: 15.11.2021).
Davies A., Fidler D., Gorbis M. (2011). Future Work Skills 2020. California: Institute for the Future for University of Phoenix Research Institute. http://hdl.voced.edu.au/10707/194830 (dostęp: 10.02.2020).
Delors J. (1998) Raport dla UNESCO Międzynarodowej Komisji do spraw Edukacji dla XXI wieku „Edukacja – jest w niej ukryty skarb”. https://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/4_Filary_Raport_Delorsa.pdf (dostęp: 15.11.2021).
Drucker P.F. (1994) The Age of Social Transformation, „The Atlantic Monthly”, No. 274, 53-80.
Dylak S. (2000). Konstruktywizm jako obiecująca perspektywa kształcenia nauczycieli, w: Współczesność a kształcenie nauczycieli, red. H. Kwiatkowska, S. Dylak, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP, Warszawa 2000,
Dylak S., Ubermanowicz S. (red.). (2014). Strategia nauczania-uczenia się infotechniki. Poznań: Fundacja Wolnego i Otwartego Oprogramowania.
Emer W., Lenzen K-D. (1997) Methoden des Projektunterrichts. [w:] Theorie des Projektunterrichts, (red.) J. Bastian, H. Gudjons, J. Schnack, M. Speth; (tłum. M. Krogulec-Sobowiec). Hamburg: Publikationsserver der Universität Potsdam, 213-230.
Gruszczyk-Kolczyńska E. (2009). Komentarz do podstawy programowej wychowania przedszkolnego. [w:] Podstawa programowa z komentarzami. Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna. Tom 1, Warszawa: MEN.
IBSE_Modello_5E.pdf. (2021), https://unikore.it/phocadownload/userupload/3fa0b64bac/IBSE_Modello_5E.pdf (dostęp: 15.11.2021).
Jarugowa A., Fijałkowska J. (2002). Rachunkowość i zarządzanie kapitałem intelektualnym, koncepcje i praktyka, Gdańsk: ODDK.
Jeruszka U. (2016). Kompetencje. Aspekty teoretyczne i praktyczne. Warszawa: Difin.
Kitchen Lab 4 Kids. http://kitchenlab4kids.eu/
Komisja Europejska (2007).Kompetencje kluczowe w uczeniu się przez całe życie – Europejskie ramy odniesienia. Belgia: Wspólnoty Europejskie. https://op.europa.eu/pl/publication-detail/-/publication/5719a044-b659-46de-b58b-606bc5b084c1 (dostęp: 7.08.2020).
Krogulec-Sobowiec M. (2008). Uczenie się uczniów poprzez metodę projektu. XIV Konferencja Diagnostyki Edukacyjnej. Uczenie się i egzamin w oczach nauczyciela. Opole: Grupa Tomami. http://www.ptde.org/file.php/1/Archiwum/XIV_KDE/krogulec.pdf (dostęp: 15.11.2021).
Kwaśnica R. (2007). Dwie racjonalności. Od filozofii sensu ku pedagogice ogólnej, Wrocław: Wyd. Nauk. DSWE TWP.
Makulska D. (2012). Kluczowe czynniki rozwoju w gospodarce opartej na wiedzy. „Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego”. Nr 88. S 169-193.
Mempel-Śnieżyk A. (2008). Od gospodarki przemysłowej do gospodarki opartej na wiedzy. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”. 501, nr 22, s. 285-292.
Radomska E. (2015). Innowacyjność jako wyzwanie rozwojowe – uwarunkowania działalności innowacyjnej przedsiębiorstw. „Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula”. 4(46), s. 63-85.
Report Final (2020). http://kitchenlab4kids.eu/wp-content/uploads/2020/03/Research-Report-Final-25.02.2020.pdf (dostęp: 30.09.2021).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2009 r. nr 4, poz. 17)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej Dz.U. 2017 poz. 356
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 1999 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego. Dz.U. 1999 nr 14 poz. 129 https://www.prawo.pl/akty/dz-u-1999-14-129,16833568.html (dostęp: 15.11.2021).
Surma B. (2017). Koncepcja wychowania religijnego dziecka w myśli pedagogicznej Sofii Cavalletti. Geneza, założenia teoretyczne i recepcja. Kraków: Akademia Ignatianum w Krakowie, Wydawnictwo WAM.
Szewczuk K. (2021). Zaangażowanie studentów kierunków nauczycielskich w edukację STE(A)M – przykłady dobrych praktyk, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, vol. 16, nr 5(63). DOI: 10.35765/eetp.2021.1663.03
Więckowski R. (1993). Pedagogika wczesnoszkolna. Warszawa: WSiP.
Zdybel, D., Pulak, I., Crotty, Y., Fuertes, M. T., & Cinque, M. (2020). Rozwijanie umiejętności STEM w przedszkolu. Możliwości i wyzwania z perspektywy przyszłych nauczycieli. „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, 14(4(54), 71-94. https://doi.org/10.35765/eetp.2019.1454.06
Zemło M. (2008). Społeczeństwo wiedzy – kwestia bliskiej czy odległej przyszłości? „Przegląd Socjologiczny” vol. 57, nr 3, s. 59-77.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
