Different Me. About Toys as Characters in Literary Works for Children
Abstract
The article refers to the subject of a toy-character in literary works for children in Poland. The author begins with the theory of children’s literature as “great fun” by Jerzy Cieślikowski, then she tries to show various types of toy characters, starting from everyday objects and ending with anthropoidal creatures. She refers to both Polish and foreign literature characters important for a child-reader such as: Nutcracker, Pinocchio, Winnie the Pooh, Brave Teddy Bear, “Kichuś”, “Plastuś”, “Miś Uszatek”, etc. The author points to Pichard Schechner’s concept, as well as Roland Barthes’s contemplation, to outline the specific role of a toy character in the process of children identifying themselves with a literary character. As a result of subconscious identification with the character’s adventures, the phenomenon named “Different Me” occurs. According to the author, “Different Me” appears in the process of transferring the child recipient’s identity during the reception of a literary work. The concept, although it does not contain data from empirical research, is a part of the research on the reception of literary works by children.
References
Adamczykowa Z., Literatura dla dzieci. Funkcje. Kategorie. Gatunki, Wydawnictwo WSP TWP, Warszawa 2001.
Andersen H.Ch., Baśnie, t. I i II, przeł. S. Beylin, J. Iwaszkiewicz, PWN, Warszawa 1959.
Bachelard G., Wstęp do „poetyki przestrzeni”, przeł. W. Błońska, [w:] Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, red. H. Markiewicz, t. 2, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1976.
Bahdaj A., Przygody srebrnej piłki, il. J. Makowski, Nasza Księgarnia, Warszawa 1958.
Baluch A., Bohater literacki w funkcji pośrednika, „Wychowanie w Przedszkolu”, 1989, nr 4.
Baluch A., Od form prostych do arcydzieła. Wykłady, prezentacje, notatki, przemyślenia o literaturze dla dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej w Krakowie, Kraków 2008.
Barthes R., Mitologie, przeł. A. Dziadek, wstęp K. Kłosiński, KR, Warszawa 2000.
Bednarek J., Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek (czterech prawych i sześciu lewych), il. D. de Latour, Poradnia K, Warszawa 2015.
Broniewska J., Historia gałgankowej Balbisi, il. K.M. Sopoćko, Czytelnik, Warszawa 1975.
Buczek R., Miś, il. A. Rybicka, Wydawnictwo Skrzat, Kraków 2008.
Bunio J., Miś – zabawka – bohater literacki – wzór wychowawczy, Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, Warszawa 2013.
Caillois R., Gry i ludzie, przeł. A. Tatarkiewicz, M. Żurowska, Oficyna Wydawnicza Wolumen, Warszawa 1997.
Chrobak M., Książka czy zabawka, czyli o nowym rozdziale literatury dla dzieci, [w:] Sezamie, otwórz się! Z nowszych badań nad literaturą dla dzieci i młodzieży w Polsce i za granicą, red. A. Baluch, K. Gajda, Kraków 2001.
Cieślikowski J., Literatura i podkultura dziecięca (Folklor dziecięcy), [w:] Literatura i podkultura dzieci i młodzieży. Antologia opracowań, red. J. Cieślikowski, R. Waksmund, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1983.
Cieślikowski J., Wielka zabawa. Folklor dziecięcy. Wyobraźnia dziecka. Wiersze dla dzieci, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1985.
Czechowicz J., Sny szczęśliwe, il. J. Wilkoń, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1984.
Czernow A.M., Świat na opak. Karnawalizacja w literaturze dla dzieci jako kategoria poznawcza, [w:] Noosfera literacka. Problemy wychowania i terapii poprzez literaturę dla dzieci, red. A. Ungeheuer-Gołąb, M. Chrobak, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2012.
Czukowski K., Od dwóch do pięciu, Nasza Księgarnia, Warszawa 1962.
Heska-Kwaśniewicz K., O „Pamiętniku Czarnego Noska” Janiny Porazińskiej, „Guliwer”, 1993, nr 6.
Hoffman E.T.A., Dziadek do Orzechów, przeł. J. Kramsztyk, oprac. K. Kuliczkowska, il. J.M. Szancer, Nasza Księgarnia, Warszawa 1987.
Krasoń K., Baśniowe odkrywanie znaczeń jako wspomaganie rozwoju dziecka, [w:] Kultura literacka dzieci i młodzieży u progu XXI stulecia, red. J. Papuzińska, G. Leszczyński, CEBID, Warszawa 2002.
Kruszyńska E., Zabawki i miniaturki jako przewodnicy po świecie dziecka, [w:] tejże, Między zabawą a dydaktyką. Literacka twórczość Adama Bahdaja dla dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2017.
Leszczyński G., Lalki w teatrze świata, [w:] tegoż, Kulturowy obraz dziecka i dzieciństwa w literaturze 2. połowy XIX w. i w XX w., Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006.
Lewandowicz-Nosal G., Książki zabawki, „Guliwer”, 2007, nr 1.
Maroń A., Harmonijki, tarcze, klapki i żaluzje – książka zabawka na przestrzeni dziejów, „Bibliotheca Nostra”, 2011, nr 4 (26).
Mizera A., Książka-zabawka jako nowe zjawisko na rynku księgarskim, „Bytomskie Zeszyty Pedagogiczne”, 2003, nr 7.
Ostrowicka B., Mój kochany Kotopies, il. I. Cała, Wydawnictwo Literatura, Łódź 2008.
Skowera M., Oz – kraina dzieciństwa czy imperium dorosłych? Dokąd prowadzi droga z żółtej kostki w utworach L. Franka Bauma i Gregory’ego Maguire’a, [w:] W. Kostecka, M. Skowera, W kręgu baśni i fantastyki. Studia o literaturze dziecięcej i młodzieżowej, Wydawnictwo SBP, Warszawa 2017.
Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej, red. B. Tylicka, G. Leszczyński, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław – Warszawa – Kraków 2002.
Smallman S., Brzuchatek, przeł. Z. Naczyńska, il. T. Warners, Egmont, Warszawa 2007.
Sołtysiewicz A., Książki zabawki – definicje i podział gatunkowy, [w:] Książka, biblioteka, informacja: między podziałami a wspólnotą IV, red. J. Dzieniakowska, M. Olczak-Kardas, Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Kielce 2015.
Sołtysiewicz A., Książki zabawki jako typ książki dla dzieci, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/36158/soltysiewicz_ksiazki_zabawki_jako_typ_ksiazki_dla_dzieci_2015.pdf?sequence=1&isAllowed=y (dostęp: 7.05.2018).
Sosnowska-Hartwig J., Kubuś Puchatek – wyjście z raju dzieciństwa, [w:] tejże, Wyobraźnia bez granic, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1987.
Steiner M., Geneza teatru w świetle antropologii kulturowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2003.
Szancerowa Z., Przygody Jelonka pyszałka, il. J.M. Szancer, Biuro Wydawnicze „Ruch”, Warszawa 1961.
Ungeheuer-Gołąb A., Wzorce ruchowe utworów dla dzieci. O literaturze dziecięcej jako wędrówce, walce, tajemnicy, bezpiecznym miejscu i zabawie, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2009.
Ungerer T., Otto. Autobiografia pluszowego misia, przeł. M. Rusinek, Wydawnictwo Format, Wrocław 2011.
Zając M., Książki zabawki: długa historia i dzień dzisiejszy, „Poradnik Bibliotekarza”, 2008, nr 3.
Copyright (c) 2018 Elementary Education in Theory and Practice
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
- When submitting a text, the author declares that he/she is the Author of the article (hereinafter referred to as the “Work”) and:
- he/she owns the exclusive and unlimited copyright to the Work,
- is entitled to dispose of the copyright to the Work.
Declares that it does not infringe any third party copyrights or legal rights.
Declares that there is no conflict of interest.
2. At the same time, the Author grants the Ignatianum University in Cracowa royalty-free, non-exclusive and territorially unlimited licence to use the Work in the following fields of exploitation:
- recording the Work in a hard copy, as well as on a digital or magnetic medium;
- reproduction of the Work using any technique, without limitation of the number of editions or copies;
- distribution of the Work and its copies on any medium, including marketing, sale, lending, and rental;
- introduction of the Work into a computer memory;
- disseminating the Work in information networks, including in the Internet;
- public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and re-broadcasting, as well as making the Work available to the public in such a way that everyone can have access to it at a time and place of their own choosing;
- within the scope of dependent rights to the Work, including in particular the right to make necessary changes to the Work resulting from editorial and methodical development, as well as to translate the Work into foreign languages;
The licence is granted from the moment of the transfer of the Work to the Ignatianum University in Cracow. The Ignatianum University in Cracow is entitled to grant further sub-licences to the Work within the scope of the right granted. The licence is time-limited and it is granted for a period of 15 years, starting from the date of its granting.
Authors are permitted and encouraged to publish their text online (e.g. in their institution’s repository or on the institution’s website) before or during the submission process as this may lead to beneficial exchanges, as well as earlier and greater citation of the published text (See The Effect of Open Access). We recommend using any of the following portals of research associations:
- ResearchGate
- SSRN
- Academia.edu
- Selected Works
- Academic Search
