Improwizacja jako rodzaj kreatywności muzycznej w świetle teorii uczenia się muzyki Edwina E. Gordona
Abstrakt
Autorzy podejmują zagadnienie improwizacji w edukacji muzycznej (ekstensywnej i intensywnej) w świetle założeń teorii uczenia się muzyki Edwina E. Gordona. Zasadniczą tezą tegoż opracowania jest ujęcie improwizacji jako rodzaju kreatywności muzycznej w edukacji dziecka. Improwizację autorzy lokują w filozofii praksjalnej D. Elliota, a podstawę teoretyczną dla niej stanowi teoria uczenia się muzyki i audiacja. Improwizacja, zdaniem autorów, jest konstruktem wielowymiarowym, zawierającym elementy tonalne, rytmiczne, melodyczne, harmoniczne, techniczne, ekspresyjne i społeczne. Stosując improwizację, uczniowie rozwijają zaawansowane umiejętności audiacyjne, obecne między innymi w kodowaniu sensorycznym i percepcyjnym, przechowywaniu i przywoływaniu z pamięci oraz kontroli motorycznej i monitorowaniu jakości tej aktywności. Ponieważ zagadnienie improwizacji jako rodzaju kreatywności w muzyce podejmowane jest w polskiej literaturze naukowej incydentalnie, autorzy postanowili uzupełnić tę lukę treściową, opisując improwizację z różnych perspektyw: naukowej, teoretycznej, praktycznej i metodycznej, oraz pokazując, że każdy nauczyciel edukacji muzycznej może stymulować rozwój muzyczny uczniów przez wprowadzenie elementów twórczości muzycznej w postaci improwizacji.
Bibliografia
Barton G., Hartwig K. (2012). Where is Music?: A philosophical approach inspired by Steve Dillon. „Australian Journal of Music Education”, No. 2.
Biasutti M. (2017). Teaching Improvisation through Processes. Applications in Music Education and Implications for General Education. “Frontiers in Psychology”, Vol. 8, 911. DOI: 10.3389/fpsyg.2017.00911.
Biasutti M., Frezza L. (2009). Dimensions of Music Improvisation, „Creativity Research Journal”, Vol. 21, NO. 2–3, s. 232-242. DOI: 10.1080/10400410902861240.
Bonna B. (2011). Podstawy gordonowskiej metody zespołowego nauczania gry na instrumentach muzycznych, Bydgoszcz: UKW.
Bonna B. (2019). Kreatywność w świetle teorii uczenia się muzyki Edwina E. Gordona, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, t. 38, nr 1, s. 147-160. DOI: 10.17951/lrp.2019.38.1.147–160.
Elliot D. (2009). Praxial Music Education: Reflections and Dialogues. Oxford University Press. DOI: 10.1093/acprof:oso/9780195385076.001.0001.
Boucher H., Moisey T. (2019). An Experiential Learning of a Philosophy of Music Education Inspired by the Work of Canadian Composer R. Murray Schafer. „Creative Education”, NO. 10, s. 2111-2131. DOI:10.4236/ce.2019.1010153.
Brophy T.S. (2001). Developing Improvisation in General Music Classes. „Music Educators Journal”, Vol. 88, NO. 1, s. 34. DOI: 10.2307/3399775.
Burton L. (2017). Making music mine: the development of rhythmic literacy. „Music Education Research”, Vol. 19, NO. 2, s. 133-142. DOI:10.1080/14613808.2015.1095720.
Dalby B. (2005). Toward an Effective Pedagogy for Teaching Rhythm: Gordon and Beyond. “Music Educators Journal”, Vol. 92, NO. 1, s. 54-60. DOI: 10.2307/3400228.
odd-Nufrio A.T., (2011). Reggio Emilia, Maria Montessori, and John Dewey: Dispelling Teachers’ Misconceptions and Understanding Theoretical Foundations. “Early Childhood Education Journal” NO. 39, s. 235-237. DOI: 10.1007/s10643-011-0451-3.
Elliott D.J., Silverman M. (2014). Music Matters: A Philosophy of Music Education, Oxford: 2nd Edition University Press.
Garner A.M. (2009). Singing and Moving: Teaching Strategies for Audiation in Children. “Music Educators Journal”, Vol. 95, NO. 4, s. 46-50. DOI:10.1177/0027432109335550.
Gordon E. (1985). Research studies in audiation. “Bulletin of the Council for Research in Music Education”, NO. 84, s. 34-50.
Gordon E. (1989). Audiation, imitation and notation: musical thought and thought about music. “American Music Teacher”, NO. 38, s. 15.
Gordon E.E. (1980). Developmental music aptitudes among inner-city primary children. “Bulletin of the Council for Research in Music Education”, NO. 63, s. 25-30.
Gordon E.E. (1994). Audiation, the door to musical creativity. “Pastoral Music”, NO. 18, 39-41.
Gordon E.E. (1998). Introduction to Research and the Psychology of Music, Chicago: GIA Music Publication.
Gordon E.E. (1999a). All about audiation and music aptitudes. “Music Educators Journal”, Vol. 86, NO. 2, s. 41. DOI: 10.2307/3399589.
Gordon E.E. (1999b). Sekwencje uczenia się w muzyce. Umiejętności, zawartość i motywy, Bydgoszcz: WSP.
Gordon E.E. (1999c). Umuzykalnienie niemowląt i małych dzieci, Kraków: ZamKor.
Gordon E.E. (2000). Rhythm. Contrasting the implications of audiation and notation, Chicago: GIA Music Publication.
Gordon E.E. (2003). Improvisation in the Music Classroom. Sequential Learning, Chicago: GIA Music Publication.
Grujic G. (2017). The Musical Education Programs and Their Influence of the Musical Predispositions Development at Preschool Age Children. “Journal Plus Education / Education Plus”, Vol. 18,NO. 2, s. 156-170. DOI: 10.24250/jpe/2/2017/GG.
Hanson J. (2019). Meta-Analytic Evidence of the Criterion Validity of Gordon’s Music Aptitude Tests in Published Music Education Research. “Journal of Research in Music Education”, Vol. 67, NO. 2, s. 193-213. DOI: 10.1177/0022429418819165/.
Hickey M. (2009). Can improvisation be ‘taught’?: A call for free improvisation in our schools. International Journal of Music Education, Vol. 27, NO. 4, s. 285-299. DOI: 10.1177/0255761409345442.
Jordan-Szymańska A. (2014). Droga do poznania muzyki. Ucho i umysł, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina.
Kaya A., Bilen S. (2021). The Reflections of Pre-service Music Teachers’ Creative Thinking Skills on their Instrumental Improvisation Ability. “International Online Journal of Educational Sciences”, Vol. 13, NO. 4, s. 1179-1197. DOI: 10.15345/iojes.2021.04.015.
Kisiel M. (2005). Muzyka w zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej, Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Kołodziejski M. (2010). Musical aptitudes vs. readiness of pupils and students for harmonic and rhythm improvisation based on Polish research, „Problems in Music Pedagogy“ Vol. 7, s. 47-65. ISSN 1691-2721. (EBSCOhost).
Kołodziejski M. (2011). The Relationship Between Stabilised Musical Aptitudes and Readiness for Harmonic and Rhythm Improvisation in Students with a Major in Music, „Muzikas Zinatne Šodien: Pastavigais un Mainigais: zinatnisko rakstu krajums III“, Daugavpils: Daugavpils University, Akademiskais Apgads "Saule":, s. 205-220.
Kołodziejski M. (2016a). Tworzenie i improwizowanie muzyki w pedagogice muzycznej Edwina E. Gordona, [w:] I. Pufal-Struzik, Z. Okraj (red.) Kreatywność – fakty i mity, Kielce: Wydawnictwo UJK, s. 229-241.
Kołodziejski M. (2016b) Tworzenie i improwizowanie muzyki w warunkach szkolnych – uwagi na gruncie powszechnej edukacji, [w:] red. G. Cęcelek, M. Potoczna, M. Przybysz-Zaremba (red) Rodzina – Szkoła – Środowisko społeczne – obszary kształtowania kreatywności i twórczości dziecka (ucznia), Skierniewice: Wydawnictwo PWSZ, s. 127-137.
Kołodziejski M. (2018a). Rhythmical Creativity in Duple and Triple Meter of Students of Early-School Education in the Light of Their Stabilised Musical Aptitudes and Rhythm Readiness to Improvise, “Review of Artistic Education”, Vol. 15, NO. 1, s. 13-28. (ERIH plus). DOI: 10.2478/rae-2018-0002.
Kołodziejski M. (2018b). Zdolności muzyczne ustabilizowane a imitacja i improwizacja rytmiczna w metrum dwudzielnym u studentów wczesnej edukacji w badaniach własnych, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, Vol. 13, 2018/2, NO. 48, s. 139-164. DOI: 10.14632/eetp.2018.13.48.139.
Kołodziejski M. (2019). Zdolności muzyczne ustabilizowane a gotowość do improwizacji harmonicznej i rytmicznej u osób dorosłych w badaniach transwersalnych, „Edukacja Muzyczna”, nr 14, s. 155-176. DOI: 10.16926/em.2019.14.07.
Kołodziejski M. (2020). Heterogeniczność myślenia o audiacji w świetle eksploracji naukowego statusu teorii uczenia się muzyki według Edwina Eliasa Gordona, „Edukacja Muzyczna”, nr 15, s. 191-218. DOI: 10.16926/em.2020.15.03.
Kołodziejski M., Pazur B. (2020). Do improwizacji „kuchennymi schodami” w kontekście pedagogiki muzycznej Edwina E. Gordona. „ARS INTER CULTURAS”, nr 9, s. 195-216. DOI: 10.34858/AIC.9.2020.344.
Koopman C. (1998) Music Education: Aesthetic or "Praxial"? “The Journal of Aesthetic Education”, Vol. 32, NO. 3, s. 1-17. DOI: 10.2307/3333302.
Kozielecki J. (1987). „Koncepcja transgresyjna człowieka”, Warszawa: PWN.
Liperote K.A. (2006). Audiation for Beginning Instrumentalists: Listen, Speak, Read, Write. “Music Educators Journal”, Vol. 93, NO. 1, s. 46. DOI: 10.1177/002743210609300123
Lipska E, Przychodzińska M. (1991), Muzyka w nauczaniu początkowym. Metodyka. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Lipska E., Przychodzińska M. (1999). Drogi do muzyki. Metodyka i materiały repertuarowe, Warszawa: WSiP.
Majzner R. (2013). Wychowanie muzyczne jako istotny element kształtowania wrażliwości dziecka, [w:] U. Szuścik (red.) Nauczyciel – kreator rzeczywistości edukacyjnej. Kształcenie – teoria – praktyka nauczycielska, Bielsko-Biała: Wydawnictwo ATH.
Miner B. (2007). Fostering Musical Creativity in the Elementary Classroom. Inquiry (University of New Hampshire), s. 42-47.
Nęcka E. (2005). Psychologia twórczości. GWP: Gdańsk.
Pazur B. (2015). Improwizacja muzyczna według Edwina E. Gordona, [w:] M. Kołodziejski, B. Pazur (red.) Wybrane zagadnienia z teorii i metodyki wczesnej edukacji muzycznej w przedszkolu i klasach początkowych szkoły podstawowej, Lublin: Wydawnictwo POLIHYMNIA.
Pazur B. (2016). Nauka audiacji na zajęciach dziecięcej orkiestry smyczkowej [w:] B. Pazur (red.) Język muzyki dla osób (nie tylko) ze świata autyzmu. Studia – Refleksje – Doświadczenia, Lublin: Wydawnictwo Muzyczne POLIHYMNIA.
Pazur B. (2020). Nauka improwizacji muzycznej według teorii uczenia się muzyki Edwina E. Gordona. Rytm, skale, harmonia, t. 1, Lublin: Wydawnictwo Polihymnia.
Przychodzińska M. (1989). Wychowanie muzyczne – idee, treści, kierunki rozwoju, Warszawa: WSiP.
Puryear J.S., Lamb K.N. (2020). Defining Creativity: How Far Have We Come Since Plucker, Beghetto, and Dow? “Creativity Research Journal”, Vol. 32, NO. 3, s. 206-214. DOI: 10.1080/10400419.2020.1821552.
Schmidt L. (1975). The Process of Music Education. “Music Educators Journal”,V ol. 61, NO. 6, s. 50-79. DOI: 10.2307/3394725.
Siljamäki E., Kanellopoulos, P.A. (2020). Mapping Visions of Improvisation Pedagogy in Music Education Research. “Research Studies in Music Education”, Vol. 42, NO. 1, s. 113-139. DOI: 10.1177/1321103X19843003.
Silverman M., Davis A., Elliott D.J. (2014). Praxial music education: A critical analysis of critical commentaries. “International Journal of Music Education”, Vol. 32, NO. 1, s. 53-69. DOI: 10.1177/0255761413488709.
Sokół A. (2015). Zarządzanie twórczością w organizacji. Koncepcja, metody i narzędzia, Warszawa: Wydawnictwo CeDeWu, s. 22-24.
Spychiger M. B. (1997). Aesthetic and Praxial Philosophies of Music Education Compared: A Semiotic Consideration. „Philosophy of Music Education Review” , Spring, 1997, Vol. 5, NO. 1. s. 33-41.
Suświłło M. (2021). Filozoficzne założenia wczesnej edukacji muzycznej – rozwiązanie kompromisowe, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, Vol. 16, nr 1(59), s. 11-22. DOI: 10.35765/eetp.2021.1659.01.
Szmidt K.J. (2017). Edukacyjne uwarunkowania rozwoju kreatywności. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego: Łódź. DOI: 10.18778/8088-703-9.
Trzos P.A. (2014). Od poznawania do rozumienia muzyki: o społeczno-edukacyjnych aspektach badań rozwoju audiacyjnego dziecka. „Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne” NO. 24, s. 441-457.
Trzos P.A. (2018a). O dojrzałości muzycznej w kontekście rozwoju audiacji. „Przegląd Pedagogiczny”, nr 1 , s. 56-68.
Trzos P.A. (2018b). Umiejętności audiacyjne uczniów na etapie edukacji wczesnoszkolnej, Bydgoszcz: UKW.
Webster P. (2002). Creative thinking in music: An advanced model. [w:] T. Sullivan, L. Williangham (red.), Creativity and music education, Toronto: Britannia Printers, s. 16-34.
Whitcomb R. (2013). Teaching Improvisation in Elementary General Music. „Music Educators Journal”, Vol. 99, NO. 3, s. 43-51. DOI: 10.1177/0027432112467648.
Wojnar I. (2000). Humanistyczne intencje edukacji. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „ŻAK”.
Copyright (c) 2022 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
