The Role of Family and Preschool in Shaping Social Competencies in Preschool-Aged Children
Abstract
The purpose of this article is to highlight the importance of social competencies and the need to develop them in preschool-aged children. It also aims to demonstrate the roles and tasks of parents and preschool teachers in shaping these competencies in children. The analysis focuses on selected definitions of social competencies and the provisions of the Preschool Education Curriculum, as well as on two functions of the family: educational and socializing, which are particularly important for the development of children’s social competencies. The research problem concerns the role and tasks of parents and preschool teachers in shaping the social competencies of preschool-aged children. To answer this question, an analysis of selected psychological and pedagogical texts was conducted using the desk research method.
Human beings are social creatures; for proper development and effective functioning, they should establish appropriate relationships with other people. This also applies to the youngest generation. Developing emotional and social competencies, especially interpersonal skills, can help children establish satisfying relationships with their peers and reduce the risk of undesirable behaviours. The primary responsibility for educating and socialising children lies with their parents. In carrying out the educational and socialising functions, preschools should support them, hence the importance of cooperation between parents and preschool teachers.
References
Adamski, F. (2006). Funkcje rodziny. W: Encyklopedia pedagogiczna XXI w. (s. 309). Wydawnictwo Akademickie „Żak”
Adamski, F. (2010). Znaczenie wychowania w rodzinie dla rozwoju osobowego dziecka. W: F. Adamski (red.), Wychowanie w rodzinie (s. 7–20). Wydawnictwo „Petrus”.
Artymiak, M. i Pawelec, M. (2019). Kształtowanie kompetencji społeczno-emocjonalnych dzieci w wieku przedszkolnym jako wyzwanie dla rodziców i nauczycieli. Roczniki Teologiczne, 66(10), 49–60.
Bee, H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka (A. Wojciechowski, tłum.). Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Czub, M. (2014a). Diagnoza przebiegu rozwoju społeczno-emocjonalnego. W: M. Czub (red.), Diagnoza funkcjonowania społeczno-emocjonalnego dziecka w wieku od 1,5 do 5,5 lat (s. 25–38). Instytut Badań Edukacyjnych.
Czub, M. (2014b). Rozwój kompetencji społeczno-emocjonalnych dziecka. W: M. Czub (red.), Diagnoza funkcjonowania społeczno-emocjonalnego dziecka w wieku od 1,5 do 5,5 lat (s. 11–24). Instytut Badań Edukacyjnych.
Deptuła, M. (2013). Odrzucenie rówieśnicze. Profilaktyka i terapia. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Filipowicz, M. (2017). Rodzina jako pierwsze środowisko wychowawcze – zadania i ideał wychowawczy – z perspektywy nauczania Kościoła, Łódzkie Studia Teologiczne, 1, 127–146.
Kaszlińska, K. (2015). Diagnozowanie kompetencji społecznej dzieci przedszkolnych – możliwości i ograniczenia. Przegląd Pedagogiczny, 1, 209–222.
Kawula, S. (2006). Rodzina jako grupa i instytucja opiekuńczo-wychowawcza. W: S. Kawula, J. Brągiel i A.W. Janke (red.), Pedagogika rodziny. Obszary i panorama problematyki (s. 47–81). Wydawnictwo Adam Marszałek.
Kęska, A. (2019). Funkcje rodziny w badaniach pieczy zastępczej. Polityka Społeczna, 2, 19–23.
Kielar-Turska, M. (2011). Średnie dzieciństwo – wiek przedszkolny. W: J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka (s. 202–233). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Knopp, K.A. (2013). Kompetencje społeczne – pomiar i aplikacja praktyczna. https://www.ore.edu.pl/wp-content/plugins/download-attachments/includes/download.php?id=6641
Lubowiecka, J. (2013). Kompetencje społeczne dzieci w sytuacjach edukacyjnych w przedszkolu. W: H. Sowińska (red.), Dziecko w szkolnej rzeczywistości. Założony a rzeczywisty obraz edukacji elementarnej (s. 367–395). Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Markowicz, L. (2008). Jak rozwijać i doskonalić umiejętności interpersonalne uczniów. Świetlica w Szkole, 1, 9–10.
Martowska, K. (2012). Psychologiczne uwarunkowania kompetencji społecznych. Wydawnictwo Liberi Libri.
Matczak, A. (2007). Kwestionariusz Kompetencji Społecznych. KKS. Podręcznik. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Miśkowiec, E. (2012). Kształtowanie umiejętności kontaktów społecznych dziecka w rodzinie i przedszkolu. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 3, 23-31.
Piecuch, E. (2016). Rodzina jako przestrzeń rozwijania umiejętności społecznych dziecka. Wychowanie w Rodzinie, 13(1), 343–358.
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego. Zał. 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. z późn. zm. Dz. U. 2017, poz. 356.
Popławska, A. (2015). Nauczyciel jako kreator przestrzeni edukacyjnej wspierającej rozwój kompetencji podmiotowych dziecka. W: S. Guz, M. Centner-Guz i I. Zwierzchowska (red.), W trosce o rozwój i wczesną edukację dziecka (s. 165–180). Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Smykowski B. (2005). Wiek przedszkolny. Jak rozpoznać potencjał dziecka? W: A. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa (s. 165–206). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Żmudzka, M. (2018). Wspomaganie kompetencji emocjonalnych i społecznych dziecka w wieku przedszkolnym. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Gospodarki. Edukacja – Rodzina – Społeczeństwo, 3, 37–60.
Copyright (c) 2024 Elementary Education in Theory and Practice
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
- When submitting a text, the author declares that he/she is the Author of the article (hereinafter referred to as the “Work”) and:
- he/she owns the exclusive and unlimited copyright to the Work,
- is entitled to dispose of the copyright to the Work.
Declares that it does not infringe any third party copyrights or legal rights.
Declares that there is no conflict of interest.
2. At the same time, the Author grants the Ignatianum University in Cracowa royalty-free, non-exclusive and territorially unlimited licence to use the Work in the following fields of exploitation:
- recording the Work in a hard copy, as well as on a digital or magnetic medium;
- reproduction of the Work using any technique, without limitation of the number of editions or copies;
- distribution of the Work and its copies on any medium, including marketing, sale, lending, and rental;
- introduction of the Work into a computer memory;
- disseminating the Work in information networks, including in the Internet;
- public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and re-broadcasting, as well as making the Work available to the public in such a way that everyone can have access to it at a time and place of their own choosing;
- within the scope of dependent rights to the Work, including in particular the right to make necessary changes to the Work resulting from editorial and methodical development, as well as to translate the Work into foreign languages;
The licence is granted from the moment of the transfer of the Work to the Ignatianum University in Cracow. The Ignatianum University in Cracow is entitled to grant further sub-licences to the Work within the scope of the right granted. The licence is time-limited and it is granted for a period of 15 years, starting from the date of its granting.
Authors are permitted and encouraged to publish their text online (e.g. in their institution’s repository or on the institution’s website) before or during the submission process as this may lead to beneficial exchanges, as well as earlier and greater citation of the published text (See The Effect of Open Access). We recommend using any of the following portals of research associations:
- ResearchGate
- SSRN
- Academia.edu
- Selected Works
- Academic Search
