Piłka czy gramofon? - zabawka edukacyjna na wystawie gier i zabawek na Dynasach w Warszawie w 1902 roku w świetle ówczesnej prasy
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zabawek edukacyjnych prezentowanych w dziale specjalnym na wystawie gier i zabawek dziecięcych w Warszawie na Dynasach w 1902 roku. Aby odpowiedzieć na pytanie dotyczące kryteriów doboru zabawek przez komisję pedagogiczną, a także na to, w jakim świetle pracę gremium przybliżono warszawiakom, poddano analizie badawczej materiał prasowy z roku 1902, ograniczając się do trzech miesięcy: września (przed rozpoczęciem wystawy), przełomu września i października (czas trwania wystawy) oraz przełomu października i listopada (po zakończeniu wystawy). Za źródło posłużyły takie czasopisma, jak: „Gazeta Rzemieślnicza”, „Kurier Warszawski”, „Moje Pisemko”, „Przegląd Tygodniowy Życia Społecznego, Literatury i Sztuk Pięknych”, „Przyjaciel Dzieci”, „Tygodnik Ilustrowany”, „Ziarno”. W artykule opisano miejsce wystawy oraz poszczególne jej działy, przedstawiono także skład komisji pedagogicznej i jej zadania. Trzon opracowania stanowi opis wybranych przez członków komisji zabawek uznanych przez nich za edukacyjne. W pracy zaprezentowano także kryteria, którymi się kierowała komisja, a także opinie o niej oraz dokonanych przez nią wyborach, które przebijają się w rubrykach warszawskich gazet z 1902 roku.
Bibliografia
Źródła:
„Gazeta Rzemieślnicza” 1902, nr 41.
„Kurier Warszawski” 1902, nr 250.
„Kurier Warszawski” 1902, nr 254.
„Kurier Warszawski” 1902, nr 261.
„Kurier Warszawski” dodatek poranny 1902, nr 262.
„Kurier Warszawski” dodatek poranny 1902, nr 263.
„Kurier Warszawski” dodatek poranny 1902, nr 264.
„Kurier Warszawski” dodatek poranny 1902, nr 265.
„Kurier Warszawski” dodatek poranny 1902, nr 271.
„Kurier Warszawski” dodatek poranny 1902, nr 274.
„Moje Pisemko” 1902, nr 3.
„Moje pisemko” 1902, nr. 6.
„Przegląd Tygodniowy Życia Społecznego, Literatury i Sztuk Pięknych” 1902, nr 39.
„Przegląd Tygodniowy Życia Społecznego, Literatury i Sztuk Pięknych” 1902, nr 41.
„Przyjaciel dzieci” 1902, nr 41.
„Tygodnik Ilustrowany” 1902, nr 39.
„Ziarno” 1902, nr 39.
Czapski L., Wspomnienia z lat dziecinnych wierszem, Warszawa 1830.
Rostworowski A., Ziemia, której już nie zobaczysz. Wspomnienia kresowe, oprac. S. J. Rostworowski, Warszawa 2001.
Samozwaniec M., Maria i Magdalena, [w:] Podróż w dalekie lata. Antalogia, wybór H. Kostyro, Warszawa 1976.
Opracowania:
Golka B., Kształtowanie się wiedzy o prasie w Polsce w XIX wieku, Warszawa 1969.
Kabacińska-Łuczak K., Od grzechotki do…- słów kilka o zabawkach dziecięcych, „Studia Edukacyjne” 2010, nr 11.
Kafel M., Prasoznastwo, Warszawa 1969.
Kwapień E., Między słowami a rzeczywistością – wybrane nazwy środków transportu w dziewiętnastowiecznej polszczyźnie, Rozprawy komisji językowej ŁTN, t. LX, Łódź 2014.
Łach J., Polska lalką stała, czyli historia pewnej fabryki, [w:] Zabawka – przedmiot ludyczny i obiekt kolekcjonerski, red. K. Kabacińska-Łuczak, D. Żołądź-Strzelczyk, Poznań 2016.
Nawrot-Borowska M., Zabawka dziecięca na terenie ziem polskich w II połowie XIX i na początku XX wieku w przekazach pamiętnikarskich, [w:] Zabawka – przedmiot ludyczny i obiekt kolekcjonerski, red. K. Kabacińska-Łuczak, D. Żołądź-Strzelczyk, Poznań 2016.
Żołądź-Strzelczyk D., Gomułka I., Kabacińska-Łuczak K., Nawrot-Borowska M., Dzieje zabawek dziecięcych na ziemiach polskich do początku XX wieku, Wrocław 2016.
Copyright (c) 2018 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
