Biologia lektury. Ranga tekstów literackich w edukacji elementarnej

Słowa kluczowe: dziecko, literatura dla dzieci, czytelnik, zainteresowania czytelnicze, edukacja elementarna

Abstrakt

Tekst osadzono w rozważaniach na temat funkcji literatury, jaką pełni w życiu człowieka. Doniosła rola przypisana twórczości literackiej sytuuje ją na wysokiej pozycji w procesie zarówno edukacji, jak i wychowania. Z tego względu celem artykułu jest przedstawienie stanu zainteresowania literaturą współczesnych polskich uczniów klas 1-3 szkoły podstawowej. Podstawą analizy są badania własne. Zdefiniowano pojęcie literatury dziecięcej, wskazano na konieczność obecności, poznania i interpretacji tekstów literackich zarówno w edukacji elementarnej dziecka, jak i w jego szeroko pojętym procesie wychowawczym. Przywołane pojęcie „biologii lektury” ugruntowuje przekonanie o korzyściach i nieodzowności czytania tekstów literackich w okresie dzieciństwa.

Bibliografia

Baluch A. (2003). Od ludu do agora. Rozważania o książkach dla dzieci i młodzieży i o sposobach lektury, które wiodą od zabawy do poważnej rozmowy o literaturze, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.

Baluch A. (2012). Małe dziecko wchodzi w środek świata przedstawionego i czuje się jego uczestnikiem…” – wywiad z prof. dr hab. Alicją Baluch, rozmawia Krystyna Zabawa, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce” nr 24/2.

Czabanowska-Wróbel A. (2016). Dorośli, dzieci i książki, „Nowa Dekada Krakowska” nr 1/2.

Głowiński T., Kostkiewiczowa T., Okopień-Sławińska A., Sławiński J. (1988). Słownik terminów literackich, Wrocław: Ossolineum.

Hinc S. (2013). Społeczne funkcje edukacji i ich wpływ na rozwój cywilizacji, [w:] K. Denek, A. Kamińska, P. Leśniewicz (red.), Edukacja jutra. Edukacja ustawiczna. Pozaszkolne formy wychowania i kształcenia, Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza Humanitas.

Janion M. (2000). Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś? Gdańsk: Tower Press.

Janus-Sitarz A. (2018). Uważność i żarliwość lektury a duch nowej humanistyki, „Polonistyka. Innowacje” nr 7, s. 3-10.

Kaja B. (2010). Psychologia wspomagania rozwoju. Zrozumieć świat życia człowieka, Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Klus-Stańska D. (2008). Dokąd zmierza polska szkoła? – pytania o ślepe uliczki, kierunki, konteksty, [w:] D. Klus-Stańska (red.), Dokąd zmierza polska szkoła?, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Kochanowska E. (2018). Wiedza osobista dziecka w refleksji i praktyce nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej, Kraków: Wydawnictwo Impuls.

Koźmińska, I., Olszewska, E. (2010). Wychowanie przez czytanie. Warszawa: Wydawnictwo Świat Książki.

Latoch-Zielińska M. (2020). Jednak czytają! Co, dlaczego i jak czyta współczesna młodzież, [w:] Filoteknos. Literatura dziecięca – mediacja kulturowa – antropologia dzieciństwa. Vol. 10. Czytanie – doświadczenie – emocje. Literatura dla dzieci i młodzieży – teoria i praktyka recepcji. J. Hoffmann, D. Michułka, X. Mínguez-López (red.), Wrocław: Uniwersytet Wrocławski i Oficyna Wydawnicza ATUT, s. 85-102.

Leszczyński G. (2003). Literatura i książka dziecięca. Słowo – obiegi – konteksty, Warszawa: Wydawnictwo Centrum Edukacji Bibliotekarskiej, Informacyjnej i Dokumentacyjnej.

Leszczyński G., Zając M. (2013). Książka i młody czytelnik. Zbliżenia. Oddalenia. Dialogi. Studia i szkice, Warszawa: SBP.

Silverman D. (2009). Interpretacja danych jakościowych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Waksmund R. (2001). Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej (tematy – gatunki – konteksty), Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Waksmund R. (2011). Od Ezopa do eposu dziecięcego. „101 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria XI”, s. 75-96.

Warzocha A. (2017). Lektura szkolna w rozwoju kompetencji językowych i czytelniczych audiowizualnego dziecka wczesnoszkolnego, „Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna” Vol. 5, 21 (10/1)/2017, s. 87-95.

Wróblewski M. (2020). „Tekst emocjonalny” dla dzieci i młodzieży jako dialog międzypokoleniowy. w: Filoteknos. Literatura dziecięca – mediacja kulturowa – antropologia dzieciństwa. Vol. 10. Czytanie – doświadczenie – emocje. Literatura dla dzieci i młodzieży – teoria i praktyka recepcji. J. Hoffmann, D. Michułka, X. Mínguez-López (red.), Wrocław: Uniwersytet Wrocławski i Oficyna Wydawnicza ATUT, s. 126-137.

Zasacka Z. (2014). Czytelnictwo dzieci i młodzieży, Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych. https://docplayer.pl/2335813-Zofia-zasacka-czytelnictwo-dzieci-i-mlodziezy.html (dostęp 07.02.2021).

www.orpeg.pl [data dostępu 30.10.2020]

podstawaprogramowa.pl/Szkola-podstawowa-I-III [data dostępu 30.10.2020]

Opublikowane
2021-03-09
Jak cytować
Wojciechowska, J. (2021). Biologia lektury. Ranga tekstów literackich w edukacji elementarnej . Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 16(1(59), 93-110. https://doi.org/10.35765/eetp.2021.1659.07