Medialne wzory osobowe i ich recepcja przez dzieci w wieku wczesnoszkolnym
Abstrakt
W związku ze wzrastającą globalnie wirtualizacją przekazów filmowych i gier, wskazane w literaturze pedagogicznej i psychologicznej procesy oddziaływania wzorów medialnych na dzieci zyskują na aktualności i wymagają uważnej reinterpretacji. Artykuł dotyczy oddziaływania medialnych wzorów osobowych na dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Przeprowadzona analiza literatury ukazuje mechanizmy i procesy recepcji fikcyjnych wzorów osobowych z zaakcentowaniem specyfiki tych procesów w odniesieniu do dzieci w wieku 6–10 lat. Celem podjętych rozważań jest poznanie medialnych wzorów osobowych wybieranych przez dzieci i ich argumentacji. Przeprowadzona przez autorki analiza rysunków ulubionych postaci wybranych przez dzieci, uzupełniona indywidualną rozmową z dziećmi, wykazała różnorodność wybieranych wzorów oraz źródeł medialnych. Uzyskane z dziecięcych prezentacji graficznych i werbalnych dane wskazały na procesy uczenia się przez modelowanie. Wyraźna jest ewolucja w wybranych cechach osobowych wzorów i ich wartościowaniu przez dzieci. W rysunkach dominuje tendencja odtwórcza wobec obrazów medialnych. Podkreślono potencjał edukacyjny uczenia się dzieci poprzez medialne wzory osobowe, z czego wynika konieczność uważnej obecności dorosłych – rodziców, nauczycieli – w rzeczywistości wirtualnej odbieranej przez dzieci.
Bibliografia
Bakiera L., Harwas-Napierała B. (2016). Wzory osobowe w rozwoju człowieka, Poznań: UAM, Seria Psychologiczna nr 16.
Didkowska B. (2015). Rysunek dziecka w wieku od 3 do 12 lat a język wizualny nowych mediów, Toruń: UMK.
Izdebska J. (1994). Niektóre przejawy ujemnego oddziaływania telewizji na dzieci, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” nr 5, s. 31-33.
Kielar M. (1978). Rola filmu animowanego w pracy wychowawczo-dydaktycznej, Warszawa: WSiP 1978.
Korzeniowska M. (2014). Ulubieni bohaterowie bajek animowanych dzieci, „Rocznik Pedagogiczny” 6 (42), nr 2.
Krajewska A. (2003). Obraz świata społecznego w filmach animowanych dla dzieci, [w:] B. Łaciak, Dziecko we współczesnej kulturze medialnej, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych, s. 194-220.
Kwieciński Z. (1996). Edukacja wobec wyzwań demokracji, [w:] H. Kwiatkowska, Z. Kwieciński (red.), Demokracja a oświata, kształcenie i wychowanie Toruń: PTP.
Łaciak B.(1998). Świat społeczny dziecka, Warszawa: ŻAK.
Pilch T.(1999). Zasady badań pedagogicznych, Warszawa: ŻAK.
Podgórska M. (2017) Promocja wartości moralnych we współczesnym świecie, [w:] red. Dudzik I., Czuba B., Rejman K., Rola wartości etycznych we współczesnym świecie, Jarosław: Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna
Szuścik U. (2006) Znak werbalny a znak plastyczny w twórczości rysunkowej dziecka, Katowice: UŚ.
Tyszkowa M. (1978), Baśń i jej recepcja przez dzieci, [w:] red. H. Skrobiszewska, Baśń i dziecko, LSW Warszawa, s. 141-149.
Wawrzonkiewicz-Słomska A., Cholewa E. (2017). „Problemy Współczesnej Pedagogiki”, nr 3.
Singh, Manjari; Lu, Mei-Yu (2003). Exploring the Function of Heroes and Heroines in Children's Literature from around the World. ERIC Digest, ERIC Clearinghouse on Reading, English, and Communication, Bloomington, IN. (ED477609) https://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=eric&AN=ED477609&lang=pl&site=eds-live (dostęp: 15.08.2021).
Kołodziejczyk A. (2015). Świat na niby: refleksja nad rolą fikcji w poznawaniu rzeczywistości przez dzieci, [w:] Nowe perspektywy badań rozwoju w dzieciństwie i dorosłości: księga pamiątkowa dla profesor Marii Kielar-Turskiej, red. D. Kubicka, Kraków: UJ, s.105-118. https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/21984/kolodziejczyk_swiat_na_niby_2015.pdf?sequence=1&isAllowed=y (dostęp: 20.08.2021).
Copyright (c) 2022 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
