Teoretyczne uzasadnienie metodologii badań porównawczych w kontekście współczesnej legitymizacji poglądów znanych komparatystów

  • Aneta Kamińska Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, Katedra Dydaktyki
  • Irena Pulak Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, Katedra Dydaktyki
Słowa kluczowe: pedagogika porównawcza, metodologia badań porównawczych, nauki humanistyczne, nauki społeczne, perspektywa historyczna, badania komparatywne, hermeneutyka

Abstrakt

W obecnej dobie w sferze politycznej, ekonomicznej i społecznej działają takie procesy jak z jednej strony globalizacja i internalizacja, a z drugiej próby zachowania tożsamości narodowej, własnej autonomii i niezależności. Na znaczeniu zyskują te nauki, za pomocą których człowiek jest w stanie wyjaśnić sobie swoje miejsce w skomplikowanym świecie przeciwieństw i łatwiej się w nim odnaleźć. Niektóre z nich to socjologia, politologia i pedagogika porównawcza. Niejednokrotnie jednostki, grupy etniczne i społeczeństwa starają się określić swój wyjątkowy charakter poprzez porównanie z innymi. Podobnie sprawa wygląda z systemami edukacyjnymi. Pedagodzy porównawczy, nauczyciele, politycy edukacyjni zestawiają ze sobą dane ilościowe i jakościowe dotyczące wielu aspektów związanych ze szkolnictwem, takich jak ilość placówek edukacyjnych, wielkości sukcesów szkolnych młodzieży czy stopień wypalenia zawodowego nauczycieli. Ta konfrontacja jest czyniona również po to, aby wyłonić determinanty efektywności danych rozwiązań lub jej braku, aby można było je powielić. Uzmysławiając sobie powyższe fakty, wyłania się konkluzja, że metodologia pedagogiki porównawczej jako kompleksowe zestawienie wytycznych jak należy porównywać, w jakim celu i czego unikać, jest niezbędna do tego typu działań. Metodologia badań pedagogicznych, w tym badań porównawczych, przechodzi obecnie pewne istotne zmiany, których zakres i znaczenie może stanowić przedmiot zainteresowań pedagogów i badaczy z innych dziedzin. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie specyfiki metodologii pedagogiki porównawczej ze szczególnym uwzględnieniem teoretyczno-metodologicznych poglądów znanych komparatystów. Autorki nakreśliły wykorzystanie klasycznych podejść metodologicznych we współczesnej nauce porównawczej, w tym na pewnych przykładach z edukacyjnych rozwiązań systemowych.

Bibliografia

Ablewicz B., Hermeneutyczno-fenomenologiczne perspektywy badań w pedagogice, „Impuls”, Kraków 1998.

Bereday G.Z.F., Comparative Methods in Education, Rinehart and Winston, New York 1964.

Frątczak J., Pedagogika porównawcza, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1994.

Gruber H., Comparative Comments on Educational Research and Development in Austria, Germany and Switzerland, [w:] Educational Research and Development, OECD, Paris 1995.

Holmes B., Problems in Education: A Comparative Approach, Routledge and Kegan Paul, London 1965.

Kandel J.L., The New Era in Education: Comparative Study, Houghton Mifflin, London 1957.

King E., Comparative Studies and Educational Decision, Methuen, London 1968.

Malewski M., Metody ilościowe i jakościowe w badaniach nad edukacją. Spór o metodologiczną komplementarność, „Kultura i Edukacja” (1997) 1–2.

Nawroczyński B., Pedagogika porównawcza, [w:] Edukacja w świecie współczesnym, red. R. Leppert, „Impuls”, Kraków 2000.

Neuman W.L., Social Research Methods. Qualitative and Quantitative Approaches, Allyn and Bacon, Boston 2000.

Noah H.J., Defining Comparative Education. Conceptions, [w:] Relevant Methods in Comparative Education, red. E. Reginald, UNESCO Institute for Education, Hamburg 1973.

Nowakowska-Siuta R., Pedagogika porównawcza. Problemy, stan badań i perspektywy rozwoju, „Impuls”, Kraków 2014.

Olszewska-Dyoniziak B., Zarys antropologii kultury, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1996.

Pachociński R., Problemy epistomologiczne badań pedagogicznych, „Edukacja” (1989) 3.

Pachociński R., Zarys pedagogiki porównawczej, IBE, Warszawa 1998.

Palka S., Metodologia, Badania, Praktyka edukacyjna, GWP,

Gdańsk 2006.

Pilch T., Bauman T., Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, „Żak”, Warszawa 2001.

Silverman D., Prowadzenie badań jakościowych, PWN, Warszawa 2008.

Opublikowane
2016-07-01
Jak cytować
Kamińska, A., & Pulak, I. (2016). Teoretyczne uzasadnienie metodologii badań porównawczych w kontekście współczesnej legitymizacji poglądów znanych komparatystów. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 9(33/3), 11-24. https://doi.org/10.14632/eetp_33.1