Rozwijanie nowej psychologii moralnej edukacji dla przedszkolaków

  • Liubov Lokhvytska State Institution of Higher Education “Hryhoriy Skovoroda State Pedagogical University of Pereyaslav-Khmelnytsky”, Department of Education and Psychology (Ukraine) http://orcid.org/0000-0001-6852-5477
Słowa kluczowe: wychowanie moralne, rozwój moralny, przedszkolaki, moralność dzieci, osobowość, samoświadomość moralna, moralne „Ja”

Abstrakt

Wychowanie moralne osoby w okresie przedszkolnym ma kluczowe znaczenie dla jej moralnego rozwoju w dalszych okresach. We współczesnych warunkach transformacyjnych zmian w systemie oświaty aktualnym jest poszukiwanie nowych sposobów realizacji celów moralnego wychowania jednostki. Celem niniejszego artykułu jest określenie osobliwości psychologicznych zasad innowacyjnej koncepcji wychowania moralnego przedszkolaków, której głównym wyznacznikiem jest budowa własnej tożsamości moralnej. Na podstawie wykonanej analizy teoretycznej udowodniono, że wychowanie moralne osobowości przedszkolaka należy postrzegać jako integralny system oraz wzajemne powiązania następującej wieloskładnikowej struktury: kognitywnej, emocjonalno-wartościowej i zachowania. Materiały badań ukraińskich i zagranicznych psychologów w sposób oczywisty udowodniły, że dynamika wychowania moralnego w wieku przedszkolnym wyznacza się moralnymi uczuciami dziecka i charakteryzuje się sprzecznościami pomiędzy dążeniem dziecka do zachowania pozytywnego wizerunku „Ja” oraz realistycznym wizerunkiem „Ja”, co w wieku przedszkolnym synergistycznie generuje postrzeganie moralnego „Ja”. Wynikiem wdrożenia zaproponowanego psychologicznego modelu wychowania moralnego przedszkolaka powinien być wzrost jego edukacji moralnej, widocznej, przede wszystkim, we wzbogaceniu moralnego potencjału oraz kreowaniu wizerunku moralnego „Ja”. Specyfiką przedstawionego nowego poglądu na psychologiczne podstawy moralnego wychowania dzieci w wieku przedszkolnym w warunkach współczesnych zmian w systemie kształcenia jest kreowanie integracyjnego modelu wychowania, którego podstawą jest rozwój moralnej tożsamości jednostki.

Bibliografia

Berkowitz M. W., Grych J. H., Fostering Goodness: Teaching Parents to Facilitate Children’s Moral Development, “Journal of Moral Education” 27 (1998) 3.

Kitwood T., Psychotherapy, Postmodernism and Morality, “Journal of Moral Education” 19 (1990) 1.

Kitwood T., Sentient Being, Moral Agent, “Journal of Moral Education” 17(1988) 2.

Narvaez D., Rest J., The Four Components of Acting Morally [in:] Moral Behavior and Moral Development: An Introduction, eds. W. Kurtines, J. Gewirtz, Publishing McGraw-Hill, New York 1995.

Olek-Redlarska Z., Rozumienie pojęć moralnych. Edukacja wczesnoszkolna, Wydawnictwo Trans Humana, Białystok 2002.

Rest J. R., Morality, [w:] Handbook of child psychology: Cognitive development, eds.: P. H. Mussen (series ed.), J. Flavell & E. Markman (Vol. eds.). Vol. 3 (pp. 556-629). Publishing Wiley, New York 1983.

Stonehouse C. M., Patterns in moral development, Publishing Word, Waco (Tex.) 1980.

Stypuła W., Wychowanie do wartości jako główny wyznacznik i rezultat wychwania moralnego, “Społeczeństwo i Rodzina” (2008) 17.

Welch P., Moral psychology and the problem of moral criteria, “Journal of Moral Education” 40 (December 2011) 4.

Базовий компонент дошкільної освіти (нова редакція), А. М. Богуш (наук. кер.), Видавництво журналу “Вихователь-методист дошкільного закладу”, Київ 2012. [The basic component of preschool education (revised), A. M. Bogush (scienc. head.), Publishing of journal “Educator-methodist Preschool institution”, Kyiv 2012.]

Бех И. Д., Психологические основы нравственного развития личности, Издательство Киевский педагогический институт имени М. Горького, Киев 1992. [Bekh I. D., Psychological bases moral development of personality, Publishing Kiev Pedagogical Institute Maxim Gorky, Kiev 1992.]

Бех І. Д., Концептуальна модель Я-цетрованості у вихованні та духовному розвитку особистості, “Педагогіка і психологія” 88 (2015) 3. [Bekh I. D., Conceptual model of self-centered in education and spiritual development of the personality, “Pedagogy and Psychology” 88 (2015) 3.]

Бех І. Д., Виховання особистості, Видавництво Либідь, Київ, 2008. [Bekh I. D., Educating of personality, Publishing Lybid, Kyiv 2008.]

Власова О. І., Педагогічна психологія, Видавництво Либідь, Київ, 2005. [Vlasova O. I., Educational Psychology, Publishing Lybid, Kyiv 2005.]

Кононко О. Л., Психологічні основи особистісного становлення дошкільника, Видавництво Київ, Київ, 2001. [Kononko O. L, Psychological bases personal development of preschoolers, Publishing Kyiv, Kyiv 2001.]

Лохвицька Л. В., Особистість дошкільника: Дорога до Я-морального, Видавництво Мандрівець, Тернопіль, 2016. [Lokhvytska, L. V., Personality of preschooler: The way to moral Self, Publishing Mandrivets, Ternopil 2016.]

Лохвицька Л., Зарубіжні колеги про моральне виховання, “Дошкільне виховання”, (2015) 5. [Lokhvytska L., Foreign colleagues about moral education, „Preschool Education”, (2015)5.]

Лохвицька Л., Моральне виховання: нові чи старі проблеми, “Дошкільне виховання” (2014) 7. [Lokhvytska L., Moral education: new or old problems, „Preschool Education” (2014) 7.]

Мельникова Н. В., Развитие нравственной сферы личности дошкольника, Издательство Казаньуниверситет, Казань, 2009. [Melnikova N. V., Development of the moral sphere of personality preschooler, Publishing Kazanuniversitet, Kazan 2009.]

Поніманська Т. І., Козлюк О. А., Марчук Г. В., Виховання людяності (До Базової програми розвитку дитини дошкільного віку “Я у Світі”), Видавництво Міленіум, Київ 2008. [Ponimanska T. I., Kozlyuk O. A., Marchuk G. V., Education humanity (to the basic program of preschool child “I am in the world”), Publishing Millennium, Kyiv 2008.]

Про дошкільну освіту: Закон України, Видавництво редакції журналу “Дошкільне виховання”, Київ, 2001. [On Preschool Education: Law of Ukraine, Publishing editorial office of journal “Preschool education”, Kyiv 2001.]

Рубинштейн С. Л., Бытие и сознание. Человек и мир, Издательство Питер, Санкт-Петербург, 2003. [Rubinstein S. L, Being and consciousness. Person and the world,

Publishing Piter, St. Petersburg 2003.]

Степанов О. М., Психологічна енциклопедія, Видавництво Академвидав, Київ, 2006. [Stepanov O. M., Psychological encyclopedia, Publishing Akademvydav, Kyiv 2006.]

Якобсон С. Г., Психологические проблемы этического развития детей, Издательство Педагогика, Москва, 1984. [Jacobson S. G., Psychological problems of ethical development of children, Publishing Education, Moscow 1984.]

Opublikowane
2017-04-24
Jak cytować
Lokhvytska, L. (2017). Rozwijanie nowej psychologii moralnej edukacji dla przedszkolaków. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 12(1(43), 49-66. https://doi.org/10.35765/eetp.2016.1243.03