Wstęp
Abstrakt
Dzieciństwo to niezwykle specyficzny okres w życiu każdego człowieka. To właśnie w ten czas, w którym mały człowiek w zasadzie w ogóle nie jest przygotowany do samodzielnego funkcjonowania w świecie, zaważy na całym jego przyszłym życiu. O złożoności tego okresu mogą świadczyć rozważania definicyjne, które w Encyklopedii dzieciństwa koncentrują się wokół kilku kategorii: pedagogicznej, psychologicznej biologicznej, socjologicznej, historycznej, antropologiczno-kulturowej, politycznej, i w końcu prawnej.
Definicje dzieciństwa w ciągu wieków podlegały zmianom, pojawiały się coraz to nowe propozycje, zgodne z rozwojem nauki. Według jednej z nowszych teorii: „Dzieciństwo jest konstruktem społecznym, tworzonym przez dzieci i dla dzieci – jest więc faktem biologicznym posiadającym też wymiar społeczny (...). Dzieci jako członkowie społeczeństwa mogą konstruować własną tożsamość i posiadać wpływ na tożsamość innych poprzez uczestniczenie w wychowawczym dialogu. W tym ujęciu relacja między dziećmi a dorosłymi opiera się na wzajemności, miłości oraz dzieleniu się władzą i kontrolą”[3].
Dzieciństwo, tak jak każdy inny okres życia, jest i powinno być badane. Prace nad dzieciństwem są jednak szczególne, a to ze względu na podwójny status prawny podmiotu badań – dziecka[4]. Sytuacja taka wymaga od badacza znajomości zarówno regulacji prawnych[5], jak i zmierzenia się z trudnościami natury etycznej, jakie mogą się z tym wiązać. Współczesna metodologia badań społecznych jest niezwykle bogata w kwestii sposobów prowadzenia badań, zarówno w strategii ilościowej, jak i jakościowej.
Badania nad dzieciństwem mogą być prowadzone w oparciu o różne paradygmaty i metody. Jeśli badacz zdecyduje się na eksplorację z dziećmi (paradygmat partycypacyjny), wówczas będzie to wyzwanie nie tylko metodologiczne, ale też etyczne i pedagogiczne. Mamy nadzieję, że niniejszy numer czasopisma zakreśla szerokie horyzonty takich doświadczeń badawczych.
Bibliografia
Ciechowska M. , Etyczne aspekty badań jakościowych, [w:] M. Ciechowska, M. Szymańska, Wybrane metody jakościowe w badaniach pedagogicznych, Wydawnictwo AIK, Kraków 2018.
Encyklopedia dzieciństwa; http://encyklopediadziecinstwa.pl/index.php?title=Main_Page (dostęp: 27.08.2018).
Karwowska-Struczyk M. , Edukacja przedszkolna. W poszukiwaniu innych rozwiązań, Wyd. UW, Warszawa 2012, s. 35–36.
Kusztal J. , Dziecko wobec prawa w rodzinie, szkole, [w:] Dziecko zagrożone wykluczeniem. Elementy diagnozy, działania profilaktyczne i pomocowe, red. K. Biel, J. Kusztal, Wydawnictwo WAM, Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum, Kraków 2011.
Marszałek L. , Aksjologiczny kontekst dzieciństwa, „Seminare” 36, 2015, nr 3, s. 118–119.
Szczepska-Pustkowska M. , Od filozofii dzieciństwa do dziecięcej filozofii życia. Casus władzy (i demokracji), Impuls, Kraków 2011.
Copyright (c) 2018 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
