Zasada dobra dziecka i jej implikacje dla socjalizacji prawnej w środowisku szkolnym
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest zarysowanie ram projektu badawczego dotyczącego realizacji zasady dobra dziecka w procesie wychowania i socjalizacji w szkole. Celem planowanych badań jest diagnoza uwarunkowań socjalizacji normatywnej w szkole. Przyjąć należy, że prawidłowa realizacja podstawowych funkcji szkoły i ich odpowiednia jakość gwarantują realizację prawa do edukacji i odpowiedni kierunek procesu socjalizacji. Ramowy kierunek socjalizacji normatywnej wyznaczają zasady i normy prawne, a wśród nich ważne miejsce zajmuje zasada dobra dziecka, która jest podstawową regułą interpretacyjną wielu aktów prawnych, gdzie podmiotem ochrony jest dziecko (np. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy czy Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich). Stosowanie tej reguły zapobiec ma nadużyciom i nieprawidłowościom w obszarze edukacji, opieki, wychowania, ochrony czy pomocy dziecku. W pierwszej części artykułu autorki poddają analizie podstawowe funkcje szkoły, koncentrując się na socjalizacji normatywnej, jako szczególnym rodzaju socjalizacji przebiegającej w szkole obok procesów wychowania i kształcenia. Zasada dobra dziecka w świetle Konwencji o Prawach Dziecka oraz polskiego ustawodawstwa jest przedmiotem analiz drugiej części artykułu. Część trzecia to opis koncepcji metodologicznej badań własnych, gdzie autorki koncentrują się na celach i metodach planowanych badań, mając na uwadze ich doniosłość tak z punktu widzenia nauk pedagogicznych jak i teorii prawa. Cel praktyczny badań własnych to optymalizacja procesu socjalizacji normatywnej uczniów, która może być instrumentem kształtowania postaw proprawnych i podmiotowości prawnej młodego człowieka.
Bibliografia
Adelman M., Yalda Ch., Seen But Not Heard: The Legal Lives of Young People, „PoLAR: Political and Legal Anthropology Review”, 23(2000)2.
Borucka-Arctowa M., Kourilsky C. (red.), Socjalizacja prawna, Agencja Scholar, Warszawa 1993.
Buss E., Failing Juvenile Courts, and What Lawyers and Judges Can Do About It, “Northwestern Journal of Law and Social Polity”, (2011)6.
Cohn E.S., White S.O., Legal Socialization: A study of Norms and Rules, New York 1990.
Dziecko zagrożone wykluczeniem. Elementy diagnozy, działania profilaktyczne i pomocowe, red. K. Biel, J. Kusztal, WAM, Kraków 2011.
Frankfort-Nachmias C., Nachmias D., Metody badawcze w naukach społecznych, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2001 s. 230 i n., s. 300 i n.
Gaberle A., Patologia społeczna, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1993.
Hurrelmann K., Struktura społeczna a rozwój osobowości. Wprowadzenie do teorii socjalizacji, Poznań 1994.
Stacey Oliker J., Best Friends and Marriage, Berkeley, University of California Press, 1989.
Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy, Dz. U. 1964, Nr 9, poz. 59 z późn. zm.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997, Dz. U. 1997 Nr 78 poz. 483.
Kozak M., Prawo dziecka do edukacji. Założenia pedagogiczno-prawne i bariery realizacyjne, Wyd. Rzecznika Praw Dziecka, Warszawa 2013.
Kusztal J., Dziecko wobec prawa w rodzinie, szkole i wobec wymiaru sprawiedliwości, [w:] Dziecko zagrożone wykluczeniem. Elementy diagnozy, działania profilaktyczne i pomocowe, red. K. Biel, J. Kusztal, WAM, Kraków 2011.
Niemi R. G., Political socialization, [w:] Political Psychology, red. J. N. Knutson, San Francisco 1973.
Nowicki M. A., Europejski Trybunał Praw Człowieka. Orzecznictwo, T. 2, Zakamycze, Kraków 2002.
Okoń W., Słownik pedagogiczny, PWN, Warszawa 1984.
Piquero A.R., Fagan J., Mulvey E.P., Steinberg L., Odgers C., Developmental Trajectories of Legal Socialization Among Serious Adolescent Offenders, „The Journal of Criminal Law and Criminology” 96(2005)1.
Smyczyński T., Pojęcie dziecka i jego podmiotowość, [w:] Konwencja o prawach dziecka. Analiza i wykładnia, red. T. Smyczyński, Wyd. Ars boni et aequi ,Warszawa 1999.
Stojanowska W., Dobro dziecka jako instrument wykładni norm konwencji o prawach dziecka oraz prawa polskiego i jako dyrektywa jego stosowania, [w:] Konwencja o prawach dziecka. Analiza i wykładnia, red. T. Smyczyński, Wyd. Ars boni et aequi, Poznań 1999, s. 81 in.
Stróżewski W. , O stawaniu się człowiekiem, [w:] Tenże, W kręgu wartości, Wyd. Znak, Kraków 1992, s. 40.
Tillmann K-J., 1996, Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie, Wyd. PWN, Warszawa, 1996.
Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. Dz. U.1991 Nr 95 poz. 425, z późn. zm.
Utrat-Milecki J., Wokół istoty praw dziecka, [w:] Być dzieckiem i przetrwać, red. B. Głowacka, L. Pytka, Wyd. Krajowy Komitet Wychowania Resocjalizującego, Warszawa 2002.
Copyright (c) 2014 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
