Uczeń jako podmiot i przedmiot działalności nauczyciela
Abstrakt
Podejmowany w artykule temat podkreśla znaczenie antropologiczno-aksjologiczne i pedagogiczne oraz podmiotowe budowania relacji z uczniem, a także traktowania go jako podmiot i przedmiot oddziaływań wychowawczych, dydaktycznych itd. W kontekście podejmowanej problematyki pojawia się także specyficzne rozumienie przedmiotowego odniesienia do osoby, które niczego jej nie umniejsza jako wartości najwyższej. Analizując zagadnienie podmiotowości, nie można pominąć znaczenia norm i zasad moralnych stanowiących podstawę postępowania nauczyciela wobec ucznia. Są one budowane na fundamencie aksjologicznym, reprezentują określoną koncepcję wartości, hierarchię i ich system uznawany przez nauczyciela, który w swojej relacji z uczniem w mniejszym bądź większym stopniu kieruje się własnym światopoglądem moralnym. Można więc stwierdzić, że stosowane przez niego normy i zasady moralne wyrażają jego realną postawę moralną wobec wartości, wskazują na jakość wartościowania dokonywanych wyborów i podejmowanych decyzji. Dlatego też na podstawie stosowanych przez niego norm i zasad moralnych można ocenić, czy dane postępowanie ma wymiar podmiotowy oraz czy sięga źródła podmiotowości jego sprawcy i twórcy, który w sposób podmiotowy odnosi się do przedmiotu swoich działań, czyli ucznia. Rozumienie przedmiotowego traktowania ucznia nie deprecjonuje jego godności. Do opracowania przedstawionego materiału zastosowano metodę analityczno-syntetyczną i heurystyczną. Jest odpowiedzią na problem badawczy zawarty w pytaniu: Jak przedstawia się rozumienie podmiotowo-przedmiotowego traktowania ucznia z perspektywy antropologiczno-pedagogicznej zdeterminowanej aksjologicznie? Odpowiedź na nie znajduje wyraz w analizie podejścia podmiotowego i przedmiotowego do ucznia w działalności nauczyciela budującego osobową relację z uczniem.
Bibliografia
Czerepaniak-Walczak M., Podmiotowość jako kategoria pedagogiczna i edukacyjna, [w:] Podmiotowość w wychowaniu. Między ideą a realnością, red. E. Kubiak-Szymborska, Wyd. Wers, Bydgoszcz 1999.
Dąbrowski K., Osobowość i jej kształtowanie poprzez dezintegrację pozytywną, Wyd. OHPLZ, Lublin 1975.
Fasko D. Jr., Education and creativity, „Creativity Research Journal” Vol. 13, 2000-2001, No 3&4.
Gurycka A., Podmiotowość – postulat dla wychowania, [w:] Podmiotowość w wychowaniu. Między ideą a realnością, red. E. Kubiak-Szymborska, Wyd. Wers, Bydgoszcz 1999.
Komorowska H., Metodyka nauczania języków obcych, WSiP, Warszawa 1999.
Kowalski M., Falcman D., Świadomość aksjologiczna i podmiotowość etyczna. Analizy i impresje, Impuls, Kraków 2010.
Kujawiński J., Ewolucja szkoły i jej współczesna wizja, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 2010.
Kunowski S., Podstawy współczesnej pedagogiki, Wyd. Salezjańskie, Warszawa 2000.
Łobocki M., Możliwości i granice podmiotowego traktowania uczniów w wychowaniu, [w:] Podmiotowość w wychowaniu. Między ideą a realnością, red. E. Kubiak-Szymborska, Wyd. Wers, Bydgoszcz 1999.
Nowak M., Podstawy pedagogiki otwartej, Wyd. KUL, Lublin 1999.
Pieter J., Oceny i wartości, Wyd. „Śląsk”, Katowice 1973.
Pilch T., Spory o szkołę, Wyd. Akademickie „Żak”, Warszawa 1999.
Szymańska M., Funkcja rozpoznawcza miłości wychowawczej, [w:] Mały słownik aksjologiczny, red. Z. Struzik, D. Żukowska-Gardzińska, Instytut Papieża Jana Pawła II, Warszawa 2013.
Szymańska M., Miłość wychowawcza, [w:] Mały słownik aksjologiczny, red. Z. Struzik, D. Żukowska-Gardzińska, Instytut Papieża Jana Pawła II, Warszawa 2013.
McWhinney W., Markos L., Transformative education. Across the threshold, „Journal of Transformative Education” Vol. 1, 2003, No 1.
Wojtyła K., Miłość i odpowiedzialność, Wyd. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2001.
Wojtyła K., Osoba i czyn, Wyd. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2000.
Wysocka E., Diagnostyka pedagogiczna. Nowe obszary i rozwiązania, Impuls, Kraków 2013.
Copyright (c) 2016 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
