Wstęp

Abstract

Dzieciństwo to niezwykle specyficzny okres w życiu każdego człowieka. To właś­nie w ten czas, w którym mały człowiek w zasadzie w ogóle nie jest przygotowany do samodzielnego funkcjonowania w świecie, zaważy na całym jego przyszłym życiu. O złożoności tego okresu mogą świadczyć rozważania definicyjne, które w Encyklopedii dzieciństwa koncentrują się wokół kilku kategorii: pedagogicznej, psychologicznej biologicznej, socjologicznej, historycznej, antropologiczno-kulturowej, politycznej, i w końcu prawnej.

Definicje dzieciństwa w ciągu wieków podlegały zmianom, pojawiały się coraz to nowe propozycje, zgodne z rozwojem nauki. Według jednej z nowszych teorii: „Dzieciństwo jest konstruktem społecznym, tworzonym przez dzieci i dla dzieci – jest więc faktem biologicznym posiadającym też wymiar społeczny (...). Dzieci jako członkowie społeczeństwa mogą konstruować własną tożsamość i posiadać wpływ na tożsamość innych poprzez uczestniczenie w wychowawczym dialogu. W tym ujęciu relacja między dziećmi a dorosłymi opiera się na wzajemności, miłości oraz dzieleniu się władzą i kontrolą”[3].

Dzieciństwo, tak jak każdy inny okres życia, jest i powinno być badane. Prace nad dzieciństwem są jednak szczególne, a to ze względu na podwójny status prawny podmiotu badań – dziecka[4]. Sytuacja taka wymaga od badacza znajomości zarówno regulacji prawnych[5], jak i zmierzenia się z trudnościami natury etycznej, jakie mogą się z tym wiązać. Współczesna metodologia badań społecznych jest niezwykle bogata w kwestii sposobów prowadzenia badań, zarówno w strategii ilościowej, jak i jakościowej.

Badania nad dzieciństwem mogą być prowadzone w oparciu o różne paradygmaty i metody. Jeśli badacz zdecyduje się na eksplorację z dziećmi (paradygmat partycypacyjny), wówczas będzie to wyzwanie nie tylko metodologiczne, ale też etyczne i pedagogiczne. Mamy nadzieję, że niniejszy numer czasopisma zakreśla szerokie horyzonty takich doświadczeń badawczych.


 

 

 

References

Ciechowska M. , Etyczne aspekty badań jakościowych, [w:] M. Ciechowska, M. Szymańska, Wybrane metody jakościowe w badaniach pedagogicznych, Wydawnictwo AIK, Kraków 2018.

Encyklopedia dzieciństwa; http://encyklopediadziecinstwa.pl/index.php?title=Main_Page (dostęp: 27.08.2018).

Karwowska-Struczyk M. , Edukacja przedszkolna. W poszukiwaniu innych rozwiązań, Wyd. UW, Warszawa 2012, s. 35–36.

Kusztal J. , Dziecko wobec prawa w rodzinie, szkole, [w:] Dziecko zagrożone wykluczeniem. Elementy diagnozy, działania profilaktyczne i pomocowe, red. K. Biel, J. Kusztal, Wydawnictwo WAM, Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum, Kraków 2011.

Marszałek L. , Aksjologiczny kontekst dzieciństwa, „Seminare” 36, 2015, nr 3, s. 118–119.

Szczepska-Pustkowska M. , Od filozofii dzieciństwa do dziecięcej filozofii życia. Casus władzy (i demokracji), Impuls, Kraków 2011.

Published
2018-12-20
How to Cite
Surma, B., & Ciechowska, M. (2018). Wstęp. Elementary Education in Theory and Practice, 13(4(50), 7-8. Retrieved from https://czasopisma.ignatianum.edu.pl/eetp/article/view/1189

Most read articles by the same author(s)

<< < 1 2 3 > >>