Teoretyczne założenia kształtowania postawy twórczej dzieci w wieku przedszkolnym
Abstrakt
Celem artykułu jest przybliżenie wybranych teoretycznych i praktycznych aspektów kształtowania postawy twórczej dzieci w wieku przedszkolnym. W pierwszej kolejności przedstawiono niezbędne wyjaśnienia terminologiczne, wprowadzające w szeroką tematykę twórczości, aktywności własnej, twórczej aktywności i postawy twórczej dziecka. Ze względu na różnorodne podejścia do twórczości dziecka przyjęto założenia humanistyczno-podmiotowe, które wskazują, że dziecko jest twórcze. Twórczość dziecka przejawia się w jego aktywności, tworzeniu dzieł, które są efektem pracy wyobraźni, która organizuje i porządkuje oraz przekształca informacje ze świata zewnętrznego. Jest ona związana z jego rozwojem, budowaniem siebie i wynika z potrzeby wzrastania. W drugiej kolejności zwrócono uwagę na czynniki, które sprzyjają rozwojowi postawy twórczej dziecka w wieku przedszkolnym. Ich podział na warunki, kontekst i środowisko pozwala zrozumieć złożoność tego zjawiska. Daje też konkretne przesłanki dla praktyki pedagogicznej. Na końcu artykułu przeanalizowano podstawę programową wychowania przedszkolnego z roku 2009 w celu wskazania, jakie cele i treści stymulują kształtowanie postawy twórczej dziecka. Głównym wnioskiem i postulatem, który wynika z analizy literatury przedmiotu, jest zauważenie i uświadomienie współczesnemu nauczycielowi, że jego zadaniem jest stworzenie takich warunków, w których dzieci będą mogły w sposób swobodny wyrażać siebie, przetwarzać zastaną rzeczywistość w celu samorealizacji. Zauważono potrzebę zmiany w podejściu do roli nauczyciela, który ma być towarzyszem dziecka, stwarzającym mu sytuacje problemowe.
Bibliografia
Edukacja kreatywna, red. E.A. Zwolińska, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz 2005.
Feriere A., Breve initiation a l’Education Nouvelle, Ed. Bourrelier, Paryż 1951.
Gloton R., Clero C., Twórcza aktywność dziecka, przekł. I. Wojnar, WSiP, Warszawa 1976.
Karbowniczek J., Kwaśniewska M., Surma B., Podstawy pedagogiki przedszkolnej z metodyką, Akademia Ignatianum, Wydawnictwo WAM, Kraków 2012.
Klus-Stańska D., Konstruowanie wiedzy w szkole, Wydawnictwo UW-M, Olsztyn 2002.
Klus-Stańska D., Nowicka M., Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej, WSiP, Warszawa 2005.
Kujawiński J., Rozwijanie aktywności twórczej uczniów klas początkowych, WSiP, Warszawa 1990.
Malicka M., Uroki i trudy twórczego życia, Wydawnictwo NK, Warszawa 1982.
Mądrzycki T., Psychologiczne prawidłowości kształtowania się postaw, WSiP, Warszawa 1977.
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego, Dz. U. z dn. 15 stycznia 2009 r. nr 4, poz. 17.
Popek S., Zdolności i uzdolnienia twórcze – podstawy teoretyczne, [w:] Aktywność twórcza dzieci i młodzieży, red. S. Popek, WSiP, Warszawa 1988, s. 9-39.
Przetacznik-Gierowska M., Zmiany rozwojowe aktywności i działalności jednostki, [w:] Psychologia rozwoju człowieka, red. M. Przetacznik-Gierowska, M. Tyszkowa, PWN, Warszawa 2000, s. 151-189.
Puślecki W., Wspieranie elementarnych zdolności twórczych uczniów, Impuls, Kraków 1999.
Read H., Wychowanie przez sztukę, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1976, [Wstęp I. Wojnar, s. XLVII].
Schulz R., Twórczość – społeczne aspekty zjawiska, PWN, Warszawa 1990.
Szmidt K. J., Pedagogika twórczości, Pedagogika GWP, Gdańsk 2007.
Szuman S., Aktywność własna jako czynnik rozwoju dziecka w okresie 7-14 lat, „Nowa Szkoła”, (1956) 6, s. 565-567
Tyszkowa M., Aktywność i działalność dzieci i młodzieży, WSiP, Warszawa 1977.
Uszyńska-Jarmoc J., Od twórczości potencjalnej do autokreacji w szkole, Trans Humana, Białystok 2007.
Wojnar I., Humanistyczne intencje edukacji, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2000.
Wojnar I., Przedmowa do wydania polskiego, [w:] R. Gloton, C. Clero, Twórcza aktywność dziecka, przekł. I. Wojnar, WSiP, Warszawa 1976, s.13-33.
Copyright (c) 2012 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
