Diagnoza kompetencji zawodowych oraz potrzeb doskonalenia zawodowego nauczycieli wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej
Abstrakt
Spośród wielu czynników decydujących o jakości i efektywności pracy szkoły, przedszkola czy innej placówki oświatowej bardzo dużo zależy od nauczyciela i jego kompetencji zawodowych. W sytuacji kiedy polski system szkolnictwa przechodzi kolejną reformę, zarówno strukturalną, jak i programową, przygotowanie nauczycieli do jej wdrażania, szczególnie w zakresie kompetencji zawodowych, wydaje się mieć kluczowe znaczenie. Jakość pracy nauczycieli, ich merytoryczne przygotowanie jest jednak najważniejsze nie tylko z punktu widzenia sprawnego wdrażania reform – na czym wydaje się szczególnie zależy autorom reform, ale ze względu na główny podmiot edukacyjnych oddziaływań, czyli dziecko i jego wszechstronny rozwój. Efektywnie prowadzona edukacja w przedszkolu i na I etapie edukacyjnym zagwarantuje uczniom sukces w kolejnych etapach kształcenia. Dlatego wydaje się słuszne podjęcie częściowych badań wśród nauczycieli wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej w celu zdiagnozowania, na podstawie ich samooceny, kompetencji zawodowych oraz potrzeb i oczekiwań w zakresie doskonalenia zawodowego. Ten cel główny zrealizowano poprzez przeprowadzenie badań wśród nauczycieli pracujących w przedszkolach i w klasach I-III ze szkół podstawowych na terenie powiatu bialskiego i miasta Biała Podlaska w woj. lubelskim. W badaniach zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z użyciem kwestionariusza ankiety. Wyniki badań dostarczyły interesujących informacji na temat samooceny nauczycieli w zakresie oznaczenia poziomu własnych kompetencji zawodowych na trzystopniowej skali. Na uwagę zasługuje fakt, że większość nauczycieli sytuuje swoje kompetencje na drugim, czyli średnim poziomie. Przeprowadzone badania pozwoliły także zinwentaryzować i opisać skalę potrzeb i oczekiwań nauczycieli w zakresie doskonalenia zawodowego, które warunkują nie tylko własny rozwój, ale są niezbędne w efektywnej pracy z dziećmi.
Bibliografia
Boydell T., Leary M. (2006). Identyfikacja potrzeb szkoleniowych, Warszawa: Oficyna Ekonomiczna.
Czaja-Chudyba I., Muchacka B. (2016). Nauczyciele wczesnej edukacji. Koncepcje, kształcenie, wyzwania, Kraków: Wydawnictwo „Petrus”.
Czerepaniak-Walczak M. (red.). (2013). Fabryki dyplomów czy universitas? Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Czerepaniak-Walczak M. (1997). Aspekty i źródła profesjonalnej refleksji nauczyciela, Toruń: Wydawnictwo Edytor, s. 87-88.
Czerepaniak-Walczak M. (1999). Kompetencja: słowo kluczowe czy „wytrych” w edukacji, „Neodidagmata”, nr 24, s. 53-66.
Feiner M., Went W. (1997). Nowe zadania nauczyciela, „Edukacja i Dialog”, nr 9, s. 3-4.
Kwiatkowska H. (2000). Czy edukacja, jaką nauczyciel zdobywa, może być zagrożeniem zawodowego funkcjonowania, „Chowanna”, t. 2(15), s. 21-31.
Kwiatkowska H. (2008). Pedeutologia, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, Dz.U. 2018, poz. 1574.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej, Dz.U. 2017, poz. 356.
Strykowski W. (2005). Kompetencje współczesnego nauczyciela, „Neodidagmata”, nr 27/28, s.15-28.
Strykowski W., Strykowska J., Pielachowski J. (2003). Kompetencje nauczyciela szkoły współczesnej, Poznań: Wydawnictwo eMPi2.
Sztompka P. (2010). Socjologia, Kraków: Wydawnictwo Znak.
Taraszkiewicz M. (2001). Jak uczyć jeszcze lepiej! Szkoła pełna ludzi, Poznań: Wydawnictwo Arka.
Tucholska K. (2005). Zagadnienie kompetencji w psychologii, „Roczniki Psychologiczne”, t. VIII, nr 2, s. 11-36.
Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce z dnia 20 lipca 2018 roku, Dz.U. 2018, poz. 1668.
Wach-Kąkolewicz A. (2013). Problemy współczesnej pedagogiki, „Neodidagmata”, nr 35, s. 3-19.
Copyright (c) 2019 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
