Muzyka instrumentalna i jej wpływ na jakość wytworów plastycznych dzieci 7-letnich – raport z badań

  • Martyna Szczotka Akademia Ignatianum w Krakowie
Słowa kluczowe: muzyka instrumentalna, twórczość plastyczna, postawa twórcza, integracja muzyki z plastyką, edukacja wczesnoszkolna

Abstrakt

W wychowaniu współczesnego człowieka szczególnie doniosłą rolę przypisuje się sztuce. Integralne, całościowe rozumienie sztuki i jej wychowawczego oddziaływania pozwala na stwierdzenie, że sztuka ma dziecku wiele do zaoferowania. Uczestniczy w kształtowaniu jego intelektu, wrażliwości, kreatywności, wyobraźni i postawy twórczej, które stanowią niewątpliwie największe skarby każdej jednostki i powinny być pielęgnowane i rozwijane od pierwszych lat jej życia. Różnorodne podejścia do twórczości dzieci oraz próby stymulacji ich rozwoju plastycznego są przedmiotem badań wielu polskich i zagranicznych pedagogów (S. Popek, I. Wojnar, U. Szuścik, S. Szuman, V. Lowenfeld, P. Wallon i inni), dlatego zainteresowanie tym tematem potwierdza ważność problemu zawartego w niniejszym opracowaniu. Jego rozwiązanie sprowadzało się do ustalenia, czy intensyfikacja procesu dydaktyczno-wychowawczego dzieci 7-letnich poprzez inspirowanie wyobraźni bodźcami w postaci muzyki instrumentalnej uczyni proces działania twórczego aktywniejszym, bardziej interesującym dla ucznia, a także skuteczniejszym z uwagi na ostateczny jego efekt. Zasadniczą metodą badań jaką zastosowano w prezentowanej pracy był naturalny eksperyment pedagogiczny. W przypadku tego eksperymentu oparto się na kanonie jedynej różnicy. Zastosowano również technikę obserwacji skategoryzowanej oraz technikę wywiadu ex post. Na podstawie uzyskanych wyników badań można przyjąć, iż stymulacja aktywności plastycznej bodźcami słuchowymi w postaci programowej muzyki instrumentalnej wzbogaca jakość wytworów plastycznych dzieci 7-letnich. Zajęcia plastyczne o charakterze integracyjnym są korzystniejsze dla dzieci ze względu na fakt, iż w większym stopniu rozwijają inwencję twórczą autora pracy plastycznej oraz kształcą jego wrażliwość artystyczną i procesy poznawcze (spostrzeganie, myślenie, wyobraźnię). Pobudzają zatem różne sfery aktywności dziecka, co sprzyja harmonijnemu i wszechstronnemu rozwijaniu osobowości.

Bibliografia

Bonna-Medyńska B., Muzyka w zintegrowanym systemie wychowania przedszkolnego, [w:] Muzyka środkiem wychowania młodych, (red.) J. Lach, Z. Nawrocka, M. Popielińska, Wyd. Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2001.

Burowska Z., Wprowadzenie w kulturę muzyczną, WSiP, Warszawa 1991.

Chodkowski A. (red.), Encyklopedia muzyki, PWN, Warszawa 1995.

Hanisz J., Wesoła szkoła i przyjaciele. Program edukacji wczesnoszkolnej w klasach 1–3 szkoły podstawowej, WSiP, Warszawa 2009.

Janicka-Panek T., Małkowska-Zegadło H., Bieleń B., Elementarz XXI wieku. Program nauczania dla I etapu – edukacji wczesnoszkolnej, Wyd. Nowa Era, Warszawa 2014.

Janicka-Panek T., Małkowska-Zegadło H., Bieleń B., Szkoła na miarę. Program nauczania dla I etapu – edukacji wczesnoszkolnej, Wyd. Nowa Era, Warszawa 2009.

Kisiel M., Muzyka w zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej. Studium metodyczno-badawcze, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2005.

Lipska E., Muzyka 2, WSiP, Warszawa 1989.

Maszke A.W., Tok przygotowywania badań, [w:] Podstawy metodologii badań w pedagogice, (red.) S. Palka, GWP, Gdańsk 2010.

Murzyn A., Wokół Kena Robinsona kreatywnego myślenia o edukacji, Impuls, Kraków 2013.

Natorff A., Popularyzacja osiągnięć plastycznych dzieci i młodzieży, WSiP, Warszawa 1988.

Popek S.L., Psychologia twórczości plastycznej, Impuls, Kraków 2010.

Rubacha K., Metodologia badań nad edukacją, WAiP, Warszawa 2008.

Sacher W.A., Pedagogika muzyki. Teoretyczne podstawy powszechnego kształcenia muzycznego, Impuls, Kraków 2012.

Sacher W.A., Słuchanie muzyki i aktywność artystyczna dzieci, Impuls, Kraków 1999.

Szuścik U., Kształtowanie percepcji wzrokowej jako stymulator działań plastycznych dziecka, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Cieszyn 1999.

Szuścik U., Muzyka stymulacją aktywności plastycznej. Z doświadczeń kształcenia plastycznego dzieci i studentów, [w:] Z teorii i praktyki wychowania muzycznego, (red.) H. Danel-Bobrzyk, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1997.

Szuścik U., Program autorski z zakresu kształcenia plastycznego dziecka w młodszym wieku szkolnym, Muza Szkolna, Warszawa 2000.

Żylińska M., Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi, Wyd. Nauk. UMK, Toruń 2013.

Opublikowane
2016-06-09
Jak cytować
Szczotka, M. (2016). Muzyka instrumentalna i jej wpływ na jakość wytworów plastycznych dzieci 7-letnich – raport z badań. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 10(38/4), 119-140. https://doi.org/10.35765/eetp.2015.1038.07

Inne teksty tego samego autora

1 2 > >>